2,Табиғи тас материалдар. Қолдану аясы. Жіктеу.

2, Табиғ и тас материалдары жә не бұ йымдары деп тұ тас жатқ ан тау жыныстарын қ арапайым мехпникалық ө ң деу (жару, тілу, ұ сақ тау жә не т. б. тә сілтер) арқ ылы алынатын плиталар, блоктар, қ аптағ ыш материалдар, жолғ а тө селетін кесек жә не жалпақ тастар, щебень, ұ сақ талғ ан қ ұ м солар сияқ ты ө німдерді айтады.

Қ ұ рылыс саласында кең қ олданылатын табиғ и та материалдарын ү лкен екі топқ а жіктеуге болады:

1. Қ ұ рылыста тікелей қ олданылатын материалдар мен бұ йымдар: ү йлерді жә не ғ имараттарды, ө зен жағ аларын, кө пірлерді жә не т. б. инженерлік қ ұ рылыстарды қ аптауғ а, жол жә не гидротехникалық қ ұ рылыстарына, ү йлердің қ абырғ аларын кө теруге, ө неркә сіптік ү йлердің еденін тө сеуге, қ ұ рылыс ерітінділері мен бетонғ а толтырушы ретінде жә не т. б. кө птеген мақ саттар ү шін пайдаланады.

2. Қ ұ рылыс материалдар ө неркә сібінде жасанды материалдар шығ ару ү шін (керамика, шыны, минералдық байланыстырушылар жә не т. б. материалдар мен бұ йымдар) шикізат ретінде қ олданылатын минералдық жыныстар

3. Магмалық жыныстарын жіктеу. Қ асиеттер.

3. Магмалық тау жыныстары, атқ ылағ ан тау жыныстары — магма немесе жанартаулық атқ ылаулардан жер бетіне тө гілген лаваның суынуынан жә не кристалдануынан (тү йіршіктенуінен) пайда болғ ан тау жыныстары. Олар негізгі екі тү рге бө лінеді: эффузивтік (жанартаулық, тө гілмелі), жанартау атқ ылауы кезінде магманың лава тү рінде шығ ып жер бетінде қ атайғ ан жә не интрузивтік (терең дік), басқ а тау жыныстары арасында қ атып қ алғ ан тү рлері Магмалық тау жыныстары ә р тү рлі белгілеріне — шығ у тегінің жағ дайларына, химиялық кұ рамына, минералдық қ ұ рамына т. б. қ арай жіктеледі. Магмалық тау жыныстары ішіндегі кремний тотығ ының мө лшеріне қ арай 5 топқ а бө лінеді.

· Ультрақ ышқ ыл жыныстар, Si0₂ > 75%, яғ ни қ ұ рамында бос кварцө те кө п.

· Қ ышқ ыл жыныстар, Si0₂ —75—65%, яғ ни қ ұ рамында бос кварц кеп.

· Орташа жыныстар, Si0₂—65—52% яғ ни қ ұ рамында бос кварц аз. Мұ нда сілтілі жыныс, яғ ни кварц орнында сілтілі минералдар бар.

· Негізді жыныстар, Si0₂ —52—45%, яғ ни қ ұ рамында бос кварц жоқ.

· Ө те негізді жыныстар, Si0₂ —45%, яғ ни қ ұ рамында кваритіпті жоқ.

⇐ Предыдущая 123 4 5 6 7 8 9 10 Следующая ⇒