|
|||
Талдау(анализ). Абзацты қорытындылаушы сөйлем. ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ. Әдеби-дәлелдеме эссе. М.Әуезовтің «Абай жолы» роман-эпопеясындағы Қодар мен Қамқа өліміне қатысты ҚТалдау(анализ) деген сө здер Қ ұ нанбай ү кімінің адалдығ ына кү мә н тудырады. Абзацты қ орытындылаушы сө йлем Сондық тан бұ л ү кім адал болды деп айту қ иын. Қ ОРЫТЫНДЫ БӨ ЛІМ Қ орытындылай келе, Қ ұ нанбай шешімі арқ ылы автор қ азақ еліндегі биліктің халық жайынан алыс болғ анын кө рсетті. Билік ә діл болғ анда ғ ана халық қ а қ ызмет ете алады.
Ә деби-талдау эсседе тезиске оралу міндетті емес. Қ озғ алғ ан тақ ырыптың маң ыздылығ ы туралы жазып, ө з кө зқ арасын қ ысқ аша жеткізіп, аяқ тайды.
Ә деби-дә лелдеме эссе Тақ ырып: М. Ә уезовтің «Абай жолы» роман-эпопеясындағ ы Қ одар мен Қ амқ а ө ліміне қ атысты Қ ұ нанбай ү кімі дұ рыс па? Қ одар роман-эпопеяда жалғ ыз ұ лы қ айтыс болып, келіні мен немересін сү йеніш еткен қ айғ ылы кейіпкер бейнесінде танылғ ан. Ол ауыл-аймағ ы жайлауғ а кө шкенде, қ онысын аударуғ а кү йі келмей ескі жұ ртта қ алып қ ояды. Оның кө шпей қ алуы туралы ел арасында жағ ымсыз сө здер тарай баастайды. Келінімен жақ ын қ атынаста болды деген айыппен Қ одар мен Қ амқ аны ө лтіру ұ йғ арылады. Менің ойымша, Қ ұ нанбай шешімі дұ рыс. Қ одар мен Қ амқ аны ө лтірмеске Қ ұ нанбайдың амалы болмады. Ру басыларының жиынында Сү йіндіктің сө зіне: «Тергесең, Қ одар сұ мдығ ын аң ыз қ ып, кө пке жайып ә кеткен елді терге. ... Ел аузына қ ақ пақ болып кө рші», - деп шарасыздық танытыпсө йлейді. Автор Қ ұ нанбай мен Сү йіндік арасындағ ы тайталас арқ ылы оқ иғ аның ө ріс жайып, шарық тап кеткендігін жеткізеді. Анық -қ анығ ы айқ ындалмаса да, елге тыйым салу қ ажет. Сондық тан Қ ұ нанбай ү кімінің ө лім болуы шарасыздық тан туындағ ан. Оғ ан қ оса, романнан тыс туындылар да шешімнің ә ділдігіне сендіреді. Бұ ғ ан Ш. Қ ұ дайбердіұ лының «Қ одардың ө лімі» поэмасында: «Ел бұ затын ерсі істі ө ршітпеске, дарғ а асып, таспен атқ ан ө з ағ асы» деген жолдар негіз болады. Ғ алым Т. Жұ ртбайдың «Жетпіс жыл жұ ртын сү йіндірген сұ лу сө з» мақ аласында «Атасы мен келінінің арасындағ ы зинаны тыю ү шін Қ ұ нанбай дала заң ына сү йене отырып, оларды қ оғ амнан аластау туралы ү кім шығ арады. Екеуін дарғ а асып, болашақ та басына жастардың келуі мү мкін деп қ ауіптеніп, опасыз оқ иғ адан ескерткіш қ алмау ү шін денелерін қ ара жерге де бермей, ө ртеп жіберген. Бірақ романда Қ одар жазық сыз кедей ретінде суреттеліп, кү нә сіз жандарды Қ ұ нанбай жер ү шін ө лімге қ иғ ан болып, ө мірлік шындық кө ркемдік шындық қ а айналып кете береді», - дейді. Бұ л деректер оқ иғ аның растығ ына сендіреді. Сондық тан Қ ұ нанбайдың ү кімімен келіспеуге негіз жоқ, оны ұ рпақ болашағ ын ойлағ ан кемең гер деп айтуғ а болады. Қ орытындылай келе, ақ иқ атқ а негізделген жаза теріс ө неге қ алдырмауды кө здеген. Ұ лт ұ рпағ ының бұ зылуының алдын алғ ан қ атал шешім – кө реген жанның ісі. Бұ л оқ иғ а ә рбір оқ ырманын тү зу жолдан адаспауғ а тә рбиелейді.
|
|||
|