|
|||
Әдеби-талдау эссе. М.Әуезовтің «Абай жолы» роман-эпопеясындағы Құнанбайдың Қодар мен Қамқаға шығарған үкіміне қатысты автор ойын талдап жазыңыз.Ә деби-талдау эссе Тақ ырыбы: М. Ә уезовтің «Абай жолы» роман-эпопеясындағ ы Қ ұ нанбайдың Қ одар мен Қ амқ ағ а шығ арғ ан ү кіміне қ атысты автор ойын талдап жазың ыз. Роман-эпопеяда кейіпкер Қ одар - жалғ ыз ұ лы қ айтыс болып, келіні Қ амқ амен, немересімен ғ ана қ алғ ан қ ауқ арсыз жан. Елмен қ атар кө шуге кү йі келмеген Қ одардың ескі жұ ртта қ алып қ оюы туралы баяндала отырып, Қ одар келінімен жақ ын қ атынаста екендігі, сондық тан кө шпей оң аша отырғ андығ ы туралы да мә лімденген. Бұ л іске Қ ұ нанбай ел билеуші би ретінде Қ одар мен Қ амқ ағ а ө лім жазасын кеседі. Автор Қ ұ нанбайдың бұ л ү кіміне қ атысты романда қ андай ой жеткізеді? Романды оқ и отырып, Қ одар мен Қ амқ аны ө мірден оздыру арқ ылы Қ ұ нанбай ішкі есебін жү зеге асыруғ а жол ашты. Қ ұ нанбайдың кө п малына жайылымдық жер керек еді. Автордың Бө кенші, Борсақ тың ө з жеріне кө шіп келген сә тін: «Жартастан бері Сү йіндіктердің қ арсы алдында қ алың жылқ ы ендеп, жайылып келеді. Ішінде жирені мен қ ұ ласы кө п, Қ ұ нанбай жылқ ысы», - деп баяндауынан Қ ұ нанбай Бө кенші, Борсақ жеріне олардан бұ рын келіп, баса-кө ктеп жайлап алғ аны жеткізіледі. Мұ хтар Ә уезов Қ ұ нанбайдың бұ л ә рекетін баяндай отырып, ел билеуші Қ ұ нанбайды қ олындағ ы билікті ө з мү ддесіне жұ мсайтын ә ділетсіз сұ лтан ретінде кө рсетеді. Сонымен қ оса, Бө кенші, Борсақ тың ө кініші де Қ одар мен Қ амқ а ө лімінің Қ ұ нанбайғ а ғ ана пайдалы болғ анын ұ ғ ындырады. Романдағ ы «Арманда кетіпсің ғ ой, есіл ерім, Қ одар-ай» - деген Сү йіндіктің ө кінішті сө зі дә лел. Бө кенші, Борсақ тың бармақ тістеуін автор қ ақ панғ а тү скен қ асқ ырлар сияқ ты елестетеді. Бұ л сә тті автор тарапынан қ арастырғ анда, Қ одар мен Қ амқ а ө лімі - Қ ұ нанбайдың жерін кең ейту ү шін ғ ана қ олданғ ан айласы деп есептеуге болады. Ой салатын тағ ы да басқ а себептер бар. Қ одар мен Қ амқ а – жалғ андық қ ұ рбаны. Автордың жеткізуі бойынша, Қ ұ нанбай ел арасындағ ы сө здерге ғ ана сү йенді. Ру басыларының жиынындағ ы Сү йіндік пен Қ ұ нанбай арасындағ ы қ ызу талқ ы, Қ одардың: «Ақ, қ арамды тексермедің бе, ө ң шең қ ан жұ тқ ан қ ара бет?! », Қ амысбайдан Қ амқ аның: «Жаным-ау, адам баласысың ғ ой... Осы айыбымыз не? Не қ ылмақ сың дар? Айтып ө лтірсең ші? »- деген сө здер Қ ұ нанбай ү кімінің адалдығ ына кү мә н тудырады. Сондық тан бұ л ү кім адал болды деп айту қ иын. Қ орытындылай келе, Қ ұ нанбай шешімі арқ ылы автор қ азақ еліндегі биліктің халық жайынан алыс болғ анын кө рсетті. Билік ә діл болғ анда ғ ана халық қ а қ ызмет ете алады.
|
|||
|