Бақылау сұрақтары.

⇐ ПредыдущаяСтр 13 из 14Следующая ⇒

Бақ ылау сұ рақ тары.

1. Мұ най ө ң імдерінің оталу температурасы мен фракциялық қ ұ рамы арасында қ андай тә уелділік бар?

2. Мұ най ө ң імдерінің оталу жә не тұ тану температурасын не сипаттайды?

Ұ сынылатың ә дебиеттер.

1. 140.... 142 беттер.

2. 98.... 99 беттер.

3. 71.... 75 беттер.

Зертханалық жұ мыс№10.

Мұ най ө ң імдерінің сапасын қ арапайым ә дістермен бағ алау.

Жұ мыстың мақ саты: Мұ най ө ң імдерінің сапасын бағ алайтын қ арапайым ә дістерді ү йрену.

Тапсырма.

1. Мотор отындарының сорттарын кө збен қ арап аң ық тау.

2. Майлау жаң ғ ыш материалдардың механикалық қ оспалармен ластану дә режесін аң ық тау.

3. Ө ң делген мотор майының қ ұ рамындағ ы суды „жарылуғ а” жә не марганец қ ышқ ылды калийге жү ргізілетін ә дістерімен аң ық тау.

4. Бензиннің жә не дизель отындарының қ ұ рамындағ ы нақ тылық смоланы аң ық тау.

Дала жә не қ ол зертханалардың ө ң дірісте шығ арылуы аз болғ андық тан, қ арапайым қ ұ ралдарды пайдалана отырып мұ най ө ң імін қ ө збен қ арап бағ алай білу керек. Дегенменде бұ ндай ә діс мұ най ө ң іміне саны бағ а бере алмайды.

Тү ссіз шыныдан жасалғ ан шө лмектердің сыртынан қ арап оның ішіндегі мұ най ө ң імінде қ анша мө лшерде су жә не механикалық қ оспалар бар екенін аң ық тауғ а болады.

Жанар майдың тү сіне қ арап, онда қ анша этил сұ йық тығ ы бар екенін аң ық тауғ а болады, себебі этилденген бензиндерді оның улылығ ын білу ү шін қ олдан ә ртү рлі тү стерге бояйды (А-76-сары, АИ 93-сарғ ылт-қ ызыл, АИ 98-кө к).

Этилденбеген бензиндер тү ссіз немесе сарғ ылт тү сті, керосиндер мен дизель жанар майлары ақ шыл сары тү сті болады. Жанар майдың қ ұ рамында смоланың мө лшері неғ ұ рлым жоғ ары болса, ол соғ ұ рлым тез боялады. Ө ң дірісте кү ң гірт-сары тү сті бензиндермен дизель жанар майларын жиі кездестіруге болады. Бұ ндай жанар майлардың қ ұ рамында ерітілген смола кө п болады.

Тү ссіз мұ най ө ң імдері ө зінің фазалық қ ұ рамы бойынша біртекті болады, ал лайлы ө ң імдерде біртектілік бұ зылады, оларда кө біне судың ұ сақ тамшылары кездеседі, кейбір жағ дайда бұ л эмульсиялар ө те тұ рақ ты болып келеді. Қ ою жанар майлар мен майлардың қ ұ рамындағ ы суды жарылуғ а сың жү ргізу арқ ылы аң ық тауғ а болады. Ол ү шін тексеріп отырғ ан сынаманы ә бден араластырып, қ ұ рғ ақ пробирқ ағ а 3-4 мл қ ұ яды да баяу отта қ ыздырады. Егер мұ най ө ң імінде су болса, онда қ ыздырғ ан кезде шытырлағ ан дыбыс естіледі, ө ң ім кө піреді, пробирканың суық бө лігінде судың ұ сақ тамшылары жиналады. Егер шытырлағ ан дыбыс естілмей, бірақ пробирканың жоғ арғ ы болігі лайланып кетсе онда мұ най ө ң імінде судың аз екендігін (0, 05% тө мен) кө рсетеді.

Ақ шылт мұ най ө ң імінің қ ұ рамындағ ы механикалық қ осындыларды кө збен қ арап аң ық тайды, ал кү ң гірт жә не тұ тқ ырлы ө ң імдеріндегі қ осындыларды фильтр қ ағ азына немесе шынығ а сынама жасап аң ық тайды. Ол ү шін ө ң імнің 1... 2 тамшысын фильтр қ ағ азына тамызып, жарық қ а қ арап аң ық тайды. Дақ тың диаметрі неғ ұ рлым кіші болса, ол соғ ұ рлым ақ шыл болады жә не мұ най ө ң імінің сапасы жоғ ары екенін кө рсетеді.

Қ оспалардың сипаттамасын келесі тү рде аң ық тауғ а болады. Шынығ а тамызылғ ан мұ най ө ң імін екінші шынымен жауып, бір-біріне ү йкелейді. Егер сыналғ аны қ ұ рамында қ осындылар бар болса, онда сық ырларғ ан дыбыс шығ ады.

Егер дизель жанар майының қ ұ рамында кө збен кө ріктін су немесе механикалық қ осындылар болса, онда бұ ндай жанар майларды тез жү ретін дизельдердің қ ө зғ алтқ ыштарында жағ уғ а болмайды. Бұ ндай жанар майларды тұ ндыру немесе фильтрлеу керек. Осындай жанар майларды пайдалану кезінде, жұ мыстың ә р 50 сағ атынан кейін фильтрлерді, бактерді, жанар май қ ұ ятың ыдыстың майнындағ ы торды жуын тұ ру қ ажет. Жұ мыстың алдында трактордың багіндегі тұ ң баны тогіп отыру керек. Осы ережелерді дұ рыс орындағ ан жағ дайда жанар маймен жанатын қ ұ ұ рылғ ылардың жұ мыс істеу мерзімін едә уір кобейтуге.

Мұ най ө німдерін ұ зақ немесе дұ рыс сақ тамағ анда, сондай - ақ оларды тасымандау ережелерін бұ зғ ан жағ дайда смоланың мө лшері бірнеше есе кө бейеді.

Жанар майдың қ ұ рамындағ ы смоланың мө лшерін келесі тү рде аң ық тайды. Жанар майды шынының бекті жазық тығ ында жағ ады, шынының бетінде қ алғ ан қ алдық жанар майдың смолалығ ын кө рсетеді. Қ ұ рамында смоласы жоқ бензиндерден аздап байқ алатынақ шылт дақ қ алдырады. Егер жанар майдың қ ұ рамында смола болатын болса, онда шыныда сары немесе қ оң ыр тү сті сақ иналар қ алады. Жанар майдың қ ұ рамында смола неғ ұ рлым кө п болса, дақ тың тү сі қ ара жә не диаметрі ү лкен болады. Егер жанар майдың қ ұ рамында май болса, онда сақ инаның сыртқ ы жағ ында жаң бағ ан тамшылар қ алып қ ояды. 100мл мұ най ө німінің қ ұ рамындағ ы смоланың мө лшерін дақ тың диаметріне қ арап екінші кесте бойынша аң ық тауғ а болады. Кесте 2.

Дақ тың диаметрі	6	8	10	12	14	16	18	20	22	24
100мл мұ най ө ң імінің Қ ұ рамындағ ы смоланың мө лшелері.	4	11	20	30	43	56	70	85	102	120

Тө менгі температурадағ ы жанар майдың қ озғ алғ ыштығ ын аң ық тайтын тө менгі температура дизельдің жанар майының паидалануының маң ызды сипатамасы болып саналады.

Тө менгі температурадағ ы қ асиеттер лайлану, кристалдану жә не қ ату температураларымен бағ аланады. Жанар май судың ұ сақ тамшыларының, мұ здың ө те ұ сақ кристаллдарының немесе лайлана бастайды. Температураны біртіндеп тү сіре бастағ анда қ атты фазалардың мө лшелері кө бейеді, кристаллдар ө седі. Егер кристаллдар кө збен жақ сы кө рінсе, онда оны кристаллдашудың бастапқ ы температурасы деп атайды. Қ ө зғ алғ ыштылығ ын толығ ымен жоғ алтқ ан кездегі температураны қ ату температурасы деп атайды. Қ ату температурасы кезінде 45°-қ а қ исайып тұ рғ ан пробиркадағ ы жанар май мен майдың дең гейі 1 минуттай қ озғ алмай туру керек.

Парафинді кө мір сутектердің лайлану жә не қ ату температурасы ө те жоғ ары болады, сондық тан парафинді негізді мұ найды мотор майының жазғ ы сортың алу ү шін қ олданады.

⇐ Предыдущая 5 6 7 8 9 10 11 121314 Следующая ⇒