Бақылау сұрақтары.

Бақ ылау сұ рақ тары.

1. Пластикалық майлардың жалпы сипаттамасын беріндер. Бұ л майлар қ айда қ олданылады?

2. Тамшы ағ у температурасын біле тұ ра, берілген майдың тамшы ағ у температурасын біле тұ ра қ андай қ орытынды жасауғ а болады?

3. Тракторлардың немесе автомобильдердің (жеке тапсырмаларғ а сә йкес) қ ажалу тү йіндерінің майының технологиялық қ артасын қ ұ р.

Ұ сынылатың ә дебиеттер.

1. 318.... 325 беттер

2. 263.... 269 беттер

Зертханалық жұ мыс№ 9.

Дизель отындарының оталу температурасын аң ық тау.

Жұ мыстың мақ саты: Оталу температурасын жабық тигельде аң ық тау.

Тапсырма.

1. Мұ най ө ң імдерінің оталу температурасын аң ық тауғ а арналғ ан аспаптың қ ұ қ ұ рылысы мен жұ мыс істеу принципін ү йрену.

2. Тә жірибені жү ргізу ә дісімен танысу.

3. Оталу температурасын аң ық тау, мұ най ө ң імінің сапасын сипаттап беру жә не отынның маркасын белгілеу.

Оталу температурасы мұ най ө ң імінің тасымалдау, сақ тау жә не қ ұ ю негізіндегі тез тұ танғ ыш тығ ын сипаттаиды, оны аң ық тау мұ най ө ң імінің сапасын бағ алау жә не ө ң дірістік ғ имараттарғ а қ ұ рылғ ыларды орт қ атерінің дә режесі бойынша бө ліп орналастыру ү шін қ ажет.

Оталу температурасы дегеніміз-бұ л отын буларының жабық тигельде қ ыздырылып, қ оршағ ан ауамен жанатын қ оспа тү зіп, қ асына жалын апарғ анда лап етіп тұ танатын температурасы.

Жазда пайдаланатын дизель отындарының оталу температурасы 40°С-дан тө мен, қ ысқ ы отындікі -35°С-дан жә не арктикалық отындігі 30°С-дан тө мен болмауы керек. Оталу температурасы неғ ұ рлым жоғ ары болса, отынның ө рт қ ауіптілігі соғ ұ рлым тө мен болады.

Жабық тигельдегі мұ най ө ң імінің оталу температурасын аң ық тауғ а арналғ ан аспап 8-ші суретте кө рсетілген.

Сурет 8. Оталу температурасын аң ық тауғ а арналғ ан аспап.

1-корпус; 2-тигель; 3-қ ыздырғ ыш элемент; 4-тұ тандырғ ыш зат; 5-рукоятка; 6-жапқ ыш; 7-термометр; 8-араластырғ ыш.

Тигельдің қ ақ пағ ында жапқ ыш, тұ тандырғ ыш зат, термометрге арналғ ан тү тік жә не шілгіш білігі бар араластырғ ыш орналасқ ан. Қ ақ пақ та саң ылаулар кесілген. Жұ мыс істемей тұ рғ анда олар 2 сауылауы бар жапқ ышпен жабылады. Жапқ ышты рукояткамен айналдырғ анда қ ақ тақ тың қ ырындағ ы саң ылаулары ашылады, ал зубер тұ тандырғ ыштың тө менгі бө лшегіне тіреледі. Жапқ ыш пен тұ тандырғ ыштың (зажигалка) алғ ашқ ы қ алпына келуі, жапқ ыштың ауысу механизмінің колонкасында орналысқ ан пружинаның ә серімен жү реді.

Мұ най ө ң імдері мен оның буларын ауамен араластыру ү шін, бекітілген 2 пар қ алағ ы бар стерженьді араластырғ ышты пайдаланады. Қ алақ шалар иілгіш білік арқ ылы қ олмен немесе айналу жылдамдығ ы 90... 120 мин^-1 болатын электрқ озғ алтқ ышымен айналады.

Қ ыздырғ ыштың иірілімінің соң ғ ы шеттері корпустың қ ырың дағ ы қ абат орналасқ ан іші жылуды бө ліп тұ ратың материалмен толтырғ ан 2 қ ысқ ышқ а шығ арылып ә келінген. Корпустың тө менгі жағ ында аспапты жерге тигізіп тұ ратын винт болады.

Тә жірибені жү ргізуді ұ йымдастыру.

Ө рт болдырмау ү шін, реостатқ а мұ най ө ң імдерінің шашырандылары тү сіп кетү ден сақ тау керек. Тә жірибені бастар алдында аспапты міндетті тү рде жерге орнық тыру керек.

Егер мұ най ө ң імінің қ ұ рамында 0, 05%-тен жоғ ары су болса, онда оны сусыздандырады жә не суытылғ ан ас тұ зымен, кальцийдің сульфатымен немесе хлорлы кальциймен ө ң дейді. Сусыздандырғ аннан кейін, тә жірибе жасауғ а мұ най ө ң імінің беткі қ абатын алады.

Тигельді авияциялық бензинмен жуып ә бден кептіреді. Тигельдің жә не мұ най ө ң імінің қ ұ яр алдындағ ы температурасы, жабаланғ ан оталу температурасынан 20°С-ғ а тө мен болу керек.

Мұ най ө ң імін тигельгеқ ұ йып бетін таза, қ ұ рғ ақ қ ақ пақ пен жауып, термометрге қ ояды да тигельді ваннағ а тү седі. Қ ыздыру ваннасы алдын-ала бө лме температурасына дейін (20°С-⁺5°С) суытылып қ ойылуғ а тиіс.

Тұ татқ ыштың жалынының 3... 4 мм диаметрлі шарғ а ұ қ сас болатындай етін реттейді. Оталу температурасы 50°С мұ най ө ң імдерін тексергенде мұ най ө ң імін минутына 1°С жылдамдық пен қ ыздырады. Оталу температурасы 50 ден 150°С-ғ а дейінгі мұ най ө ң імдеріне тандау жасау кезінде алғ ашқ ы қ ыздыруды минутына 5... 8°С жылдамдық пен, ал температурасы 150°С-дан жоғ ары ө ң імдікін минутына 10... 12°С жылдамдық пен қ ыздырады жә не шіндетті тү рде араластырып тұ ру керек.

Мұ най ө ң імінің температурасы оталудың жобаланғ ан температурасынан 30°С-ғ а тө мен температурағ а жеткенде, оның температурасы минутына 2°С-ғ а жоғ арлатындай температурағ а дейін қ ыздырады.

Отынның температурасы оталудың жоболанғ ан температурасынан 10.. 17°С-ғ а тө мен болғ ан жағ дайда оталуды зерттеуді бастаиды. Барометрмен барометрлік қ ысымды ө лшейді. Зерттеу кезінде араластырғ ышты, жабқ ышты ашатын механизмді қ озғ алысқ а келтіре отырып сө ң діреді. Жалынды бу кең істігіне 0, 5с ішінде жіберу керек. Тигельдің ішіндегі отынның беткі қ абатында алғ ашқ ы кө к жалын айқ ын кө рінгендегі термометрде корсетілген кө рсеткішті оталу температурасы деп санайды. Дұ рыс оталмағ ан жағ даида тә жірибені 1... 2°С жоғ ары температурада қ айталайды.

Кейбір жағ дайда отын дыбыс шығ арып от алады. Кө біне тә жірибе кезінде тұ танғ ырғ ыш шамдар сө ніп қ алады. Сондық тан тұ татқ ышты тез тұ тандырып жіберу ү шін тұ танғ ан спиртпен жанатын шам болу керек.

Нә тижелерді қ орытындау. Параллель аң ық тағ ыштың арасындағ ы айырылатын жерінің жабық тигельдегі оталу температурасы ГОСТ-қ а сә йкес, салыстырып отырғ ан қ орытындылардың орорташа арифметикасынан ауытқ улардың келесі кө лемінен асып кетпеуі керек.

-оталу температурасы 50°С⁺_-1°С-ғ а дейін

-оталу температурасы 50°С⁺_-2°С-дан жоғ ары болса.

Егер борометрдің қ ысымы 101, 325 кПа-дан ерекшеленсе, онда термометрде кө рсетілген оталу температурасы Dt-мен тү зейді. Ол мына формуламен есептелінеді:

Dt=0, 0362 (760- )

Мұ ндағ ы -барометрдің пақ ты қ ысымы, сынап бағ анының мм-рі.

Есептеуді 1°С-ғ а дейінгі дә лдікпен жү ргізеді. Егер барометрлік қ ысым 101, 325 кПа-дан жоғ ары болса алып тастаиды.

2 жү йелі аң ық таманың орташа арифметикасын тә жірибенің қ орытындысы деп есептейді.

Тө менде формуланың негізінде 1°С-ғ а дейінгі дә лдікпен есептелген тү зетулер берілген:

Барометрдің қ ысымы

Тү зетулер, °С

Санап бағ анының мм-рі

кПа

636... 663 664... 691 692... 718 719... 746 774... 801

84, 8... 86, 4 88, 5... 92, 1 92, 2... 95, 7 95, 8…99, 4 103, 2…106, 8

+4 +3 +2 +1 -1

⇐ Предыдущая 5 6 7 8 9 10 111213 14 Следующая ⇒