|
|||
ЖИЫРМА ЕКІНШІ СӨЗ
Дә л осы кү нде қ азақ тың ішінде кімді жақ сы кө ріп, кімді қ адірлеймін деп ойладым.
Байды қ адірлейін десең, бай жоқ. Бай болса, ө з басының, ө з малының еркі ө зінде болмас па еді? Ешбір байдың ө з малының еркі ө зінде жоқ. Кей бай ө зі біреумен кү ш таластырамын деп, жү з кісіге қ орғ алауық тығ ынан жалынып, малын ү лестіріп жү р. Ойлайды: жалынтып бердім деп, ақ ымақ тығ ынан. Жоқ, ө зі жалынып беріп жү р. Қ айыр да емес, мырзалық та емес, ө з елімен, ө з жерімен ойраң дасып, ойсыздарғ а қ ойнын ашып, малын шашып жү р. Кей байлар, елдегі қ ұ ттылар, сү ттілер берекелесе алмағ ан соң, кеселді қ улар кө бейіп кетіп, кө п қ орқ ытып, іздеген нә рсесі жоқ, еріксіз кім болса соғ ан жеміт болып жү р.
Мырзаларды қ адірлейін десең, осы кү нде анық мырза елде жоқ, мал бергіш мырза иттен кө п. Біреу бір пайдама келтірем деп мырза болып жү р. Біреулер к... не қ ұ рым киізді тұ зғ а малшып тық қ ан соң есі шығ ып, мырза болып, еріксіз кім болса соғ ан талтайып емізіп жү р.
Болыс пен биді қ ұ рметтейін десең, қ ұ дайдың ө зі берген болыстық пен билік елде жоқ. Сатып алғ ан, жалынып, бас ұ рып алғ ан болыстық пенен биліктің ешбір қ асиеті жоқ.
Мық тыны қ ұ рметтейін десең, жаманшылық қ а елдің бә рі мық ты, жақ сылық қ а мық ты кісі елде жоқ.
Есті кісіні тауып қ ұ рметтейін десең, ә ділет, ұ ят, нысапқ а есті кісі елде жоқ. Қ улық, сұ мдық, арамдық, амалғ а елдің бә рі де есті.
Ғ аріп-қ асар бишараны қ ұ рметтейін десең, жатқ ан тү йеге міне алмаса да, ол момындық қ а есеп емес. Егер мінерлік жайы болса, бірдемені ептеп ілерлік те жайы бар.
Енді қ алды қ у мен сұ м, олар ө зі де қ уартпай, суалтпай тыныштық кө рер емес.
Жә, кімді сү йдік, кімнің тілеуін тіледік? Ө зі қ ұ рттанып шашылғ ан болыс-билер тұ ра тұ рсын. Енді, ә лбә ттә, амал жоқ, момындығ ынан «Ырыс бақ қ ан дау бақ пас» деген мақ алмен боламын деп, бергенінен жағ а алмай, жарымын беріп, жарымын тыныштығ ымен бағ а алмай, ұ ры, залым, қ уларғ а жеміт болып жү рген шын момын байларды аямасаң һ ә м соның тілеуін тілемесең болмайды. Сонан басқ аны таба алмадым.
|
|||
|