ОН ҮШІНШІ СӨЗ. ОН ТӨРТІНШІ СӨЗ

ОН Ү ШІНШІ СӨ З

Иман деген - алла табарака уа тағ аланың шә риксиз, ғ айыпсыз бірлігіне, барлығ ына уа ә р тү рлі бізге пайғ амбарымыз саллалаһ у ғ алайһ и уә ссә ллә м арқ ылы жіберген жарлығ ына, білдіргеніне мойын ұ сынып, инанмақ. Енді бұ л иман дерлік инануғ а екі тү рлі нә рсе керек. Ә уелі - не нә рсеге иман келтірсе, соның хақ тығ ына ақ ылы бірлә н дә лел жү ргізерлік болып, ақ ылы дә лел - испат қ ыларғ а жараса, мұ ны якини иман десе керек. Екіншісі - кітаптан оқ у бірлә н яки молдалардан есту бірлә н иман келтіріп, сол иман келтірген нә рсесіне соншалық берік боларғ а керек. Біреу ө лтіремін деп қ орқ ытса да, мың кісі мың тү рлі іс кө рсетсе де, соғ ан айнып, кө ң ілі қ озғ алмастай берік болу керек. Бұ л иманды иман таклиди дейміз.

Енді мұ ндай иман сақ тауғ а қ орық пас жү рек, айнымас кө ң іл, босанбас буын керек екен. Якини иманы бар деуге ғ ылымы жоқ, таклиди иманы бар деуге беріктігі жоқ, я алдағ анғ а, я азғ ырғ анғ а, я бір пайдаланғ анғ а қ арап, ақ ты қ ара деп, я қ араны ақ деп, ө тірікті шын деп ант ететұ ғ ын кісіні не дейміз? Қ ұ дай тағ ала ө зі сақ тасын. Ә рнешік білмек керек, жоғ арғ ы жазылмыш екі тү рліден басқ а иман жоқ. Иманғ а қ арсы келерлік орында ешбір пенде қ ұ дай тағ ала кең шілігімен кешеді дағ ы демесін, оның ү шін қ ұ дай тағ аланың ғ афуына яки пайғ амбарымыздың шафағ атына да сыймайды, мү мкін де емес. «Қ ылыш ү стінде серт жоқ » деген, «қ ұ дай тағ аланың кешпес кү нә сі жоқ » деген жалғ ан мақ алды қ уат кө рген мұ ндай пенденің жү зі қ ұ рысын.

ОН ТӨ РТІНШІ СӨ З

Тірі адамның жү ректен аяулы жері бола ма? Біздің қ азақ тың жү ректі кісі дегені - батыр кісі дегені. Онан басқ а жү ректің қ асиеттерін анық тап біле алмайды. Рақ ымдылық, мейірбандылық, ә ртү рлі істе адам баласын ө з бауырым деп, езіне ойлағ андай оларғ а да болса игі еді демек, бұ лар - жү рек ісі. Асық тық та - жү ректің ісі. Тіл жү ректің айтқ анына кө нсе, жалғ ан шық пайды. Амалдың тілін алса, жү рек ұ мыт қ алады. Қ азақ тың «жү ректісі» мақ тауғ а сыймайды. Айтқ анғ а кө нгіш, уағ дада тұ рғ ыш, бойын жаманшылық тан тез жиып алғ ыш, кө штің соң ынан итше ере бермей, адасқ ан кө птен атының басын бұ рып алуғ а жарағ ан, ә ділетті ақ ыл мойындағ ан нә рсеге, қ иын да болса, мойындау, ә ділетті ақ ыл мойындамағ ан нә рсеге, оң ай да болса, мойындамау - ерлік, батырлық осы болмаса, қ азақ тың айтқ ан батыры - ә ншейін жү ректі емес, қ асқ ыр жү ректі деген сө з.

Қ азақ та адам баласы ғ ой, кө бі ақ ылсыздығ ынан азбайды, ақ ылдың сө зін ұ ғ ып аларлық жү ректе жігер, қ айрат, байлаулылық тың жоқ тығ ынан азады. Білімді білсе де, арсыз, қ айратсыздығ ынан ескермей, ұ стамай кетеді. Жаманшылық қ а бір елігіп кеткен соң, бойын жиып алып кетерлік қ айрат қ азақ та кем болады. Осы жұ рттың кө бінің айтып жү рген мық ты жігіт, ер жігіт, пысық жігіт деп ат қ ойып жү рген кісілерінің бә рі - пә леге, жаманшылық қ а еліртпек ү шін, бірін-бірі «айда, батырлап! » қ ыздырып алады да, артын ойлатпай, азғ ыратұ ғ ын сө здері. Ә йтпесе қ ұ дайғ а терістіктен, не ар мен ұ ятқ а терістіктен сілкініп, бойын жиып ала алмағ ан кісі, ү немі жаманшылық қ а, мақ танғ а салынып, ө з бойын ө зі бір тексермей кеткен кісі, тә уір жігіт тү гіл, ә уелі адам ба ө зі?

⇐ Предыдущая 5 6 7 8 91011 12 13 14 Следующая ⇒