Лекция 12. ЖЕТКІНШЕК ЖАС КЕЗЕҢІНДЕГІЛЕРДІҢ ПСИХИКАЛЫҚ ЖАС ЕРЕКШЕЛІК

· Жеткіншектік кезең нің бала жас ерекшелікындағ ы алатын орны мен маң ызы.

· Жеткіншек организмінің қ айта қ ұ рылуы.

· Жеткіншектік шақ қ а ө туде адамның басында болатын жаң а қ ұ рылымдар.

Жеткіншектің кезең інің шектері шамаме, н балардың орта мектептің V-VIII кластарында оқ итын кезең імен сә йкес келеді де, 11-12 жастан 14—15 жасқ а дейінгі арлық ты қ амтиды, бірақ жеткіншектік жастың іс жү зінде басталуы V класқ а ө сумен тура келмей, бір жыл ерте не кеш болуы мү мкін.

Жеткіншек кезең інің баланың жас ерекшелікыдағ ы ерекше орны оны «ө тпелі, бетбұ рыс, қ иын, сыналатын»кезең деген атауларды бейнеленген. Бұ л атауларды осы жастарда болатын, ө мірдің бір дә уірден екіншісіне ө туімен байланысты жас ерекшелік процесінің кү рделілігі мен маң ыздылығ ы айтылғ ан. Балалық шақ тан ересектікке ө ту осы кезең дегі дене, ақ ыл-ой, адамгершілік, ә леуметтік жас ерекшелікдың барлық жақ тарынынң негізгі мазмұ ны мен ө зіне тә н ерекшелігі болып табылады. Барлық бағ ыттарда сапалық жаң а қ ұ рылымдар қ алыптасады, организмнің сана-сезімінің , ү лкендермен жә не жолдастарымен қ арым-қ атынасын, олармен ә леуметтік ө зара іс-ә рекет ә дістерінің , мү дделердің, танымдық жә не оқ у іс ә рекетінің, мінез-қ ұ лық қ а, іс-ә рекет пен қ арым-қ атынсақ а арқ ау болатын моральдық -этикалық нормалармазмұ нының қ айта қ ұ рылуы нә тижесінде ересектік элементтері пайда болады.

Жеткіншектік кезең қ иын ә рі сыналатын кезең деп саналады. Бұ лай бағ алау, біріншіден, осы уақ ытта болатын кө птеген сапалық ө згерістерге байланысты, бұ л ө згерістер кейде баланың бұ рынғ ы ерекшеліктерін, мү дделері мен қ арым-қ атынастарын тү бірімен ө згертетін сипатта болады, мұ ның ө зі біршама қ ысқ а мерзімде болуы мү мкін, кө бінесе кү тпеген жерден болады да, жас ерекшелік процесі секірмелі, қ ауырт сипат алады. Екіншіден, болып жатқ ан ө згерістер екінің бірінде, бір жағ ынан жеткіншектің ө зінде, ә ртү рлі елеулі субьективтік қ иыншылық тардың болуымен қ абаттасады, оны тә рбиелеудегі қ иыншылық тармен ұ штасады, жеткіншек ересектерді ық палына кө не қ оймайды, онда тіл алмаудың, қ арсылық пен наразылық тың ә р тү рлі формалары шығ ады (қ иқ арлық, дө рекідлік, қ арсылық, тентектік, бү кпелік, тұ йық тық ).

⇐ Предыдущая 10 11 12 13 14 151617 18 19 Следующая ⇒