|
|||
4. Дәріс тезистері№5 Дә ріс 1. Тақ ырыбы: Дә рілік ө сімдіктің жә не дә рілік ө сімдік шикізатының жіктелу жү йесі. 2. Мақ саты: студенттерді дә рілік ө сімдіктер жә не дә рілік ө сімдік шикізатының жіктелу жү йесі туралы білімді қ алыптастыру. 3. Жоспары: 1. Дә рілік ө сімдіктер жә не дә рілік ө сімдік шикізаты жіктемесінің қ азіргі беталысы. 2. Дә рлік ө сімдік шикізаты жіктемесінің тү рлері. 3. Дә рілік ө сімдіктер жіктемесінің тү рлері. 4. Дә рілік ө сімдіктердің биологиялық белсенді қ осылыстары. 4. Дә ріс тезистері Қ азіргі уақ ытта фармакогнозияның осы заманғ ы даму беталысында дә рілік ө сімдік шикізатының (ДӨ Ш) химиялық жіктемесін жетілдіруге арналғ ан зерттеулер айтарлық тай орын алады. Бұ л соң ғ ы 20 жыл ішінде дә рілік ө сімдіктер мен ДӨ Ш химиялық қ ұ рамын зерттеудегі болғ ан сапалы ө згерістерге байланысты сонымен қ атар бұ ғ ан фармакогнозияда осы заманғ ы спектрлі жә не физика-химиялық ә дістердің артуы ә сер етті. Спектроскопияны қ олдану зерттеушілерге тұ тас биологиялық белсенді қ осылыстардың (ББҚ ) химиялық қ ұ рылысын зерттеуге, сондай-ақ табиғ и қ осылыстардың жаң а топтарын ашуғ а мү мкіндік берді. Бұ дан басқ а тиімділігі жоғ ары сұ йық тық хроматографияны қ олдану ДӨ Ш-да жаң а ББҚ табуғ а мү мкіндік беріп қ ана қ оймай, стандарттау мақ сатында осы ә дісті ө те кең қ олдану ү шін, ә сіресе ДӨ Ш мен препараттардың сапалық жә не сандық талдауы ү шін объективті ә дістемелік жә не ә діснамалық алғ ы шарттар жасады. Дә рілік ө сімдіктердің биологиялық белсенді қ осылыстары келесі топтарғ а бө лінеді: дә румендер, полисахаридтер, майлы майлар, терпеноидтар, тио- жә не цианогликозидтер, алкалоидтар, фенол қ осылыстары аз зерттелген ББҚ жә не жануар текті табиғ и ББҚ. Қ азіргі уақ ытта дә рілік ө сімдік шикізатының келесі жіктемесі бар: - химиялық; - морфологиялық; - фармакологиялық.
Дә рілік ө сімдіктердің келесі жіктеу тү рлері бар: - ботаникалық; - фармакологиялық; - химиялық.
Дә рілік ө сімдіктерге тағ амның биологиялық белсенді қ оспалар (ББҚ ) кө зі ретінде одан да ү лкен кө ң іл бө лінеді, дегенмен бұ л бағ ыт қ ауіпті, ө йткені ББҚ ә детте, экзотикалық жә не аз зерттелген дә рілік ө сімдіктердің шикізаты шығ арылады. Осы жағ дайда фармакогнозияда ДӨ Ш жә не фитопрепараттардың сапалық жә не сандық талдау ә дістерінде қ олданылатын ү лгілердің мемлекеттік ассортиментін ұ лғ айту бар. Химиялық жіктеу ББҚ табу, ДӨ Ш мен фитопрепараттарды стандарттау ә дістерін жетілдіру, сондай-ақ фармакоэкономикалық тиімділік, қ ауіпсіздік жә не емдеу курсының ө зіндік қ ұ ны тұ рғ ысынан маң ызды талаптарына жауап беретін дә рілік заттарды жасау мақ сатында жаң а фармакопеялық ө сімдіктерді іздеу жә не терең ү шін айқ ын алғ ы шарттарды жасайды.
5. Иллюстрациялы материалдар: кестелер, слаидтар.
6. Ә дебиет: негізгі: 1. Муравьева Д. А., Самылина И. А., Яковлев Г. П. Фармакогнозия. Учебник. – 4-е изд., перераб. и доп. – М.: ОАО Издательство «Медицина», 2007. – 656 с.: ил. 2. Государственная фармакопея Республики Казахстан. Т. 1. – Алматы: Издательский дом «Жибек жолы», 2008. – 592 с. 3. Государственная Фармакопея СССР: Вып. 1. Общие методы анализа/ МЗ СССР. – 11-е изд., доп. – М.: Медицина, 1987. – 336 с. 4. Государственная Фармакопея СССР: Вып. 2. Общие методы анализа. Лекарственное растительное сырье/ МЗ СССР. – 11-е изд., доп. – М.: Медицина, 1990. – 400 с. Қ осымша: 1. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии: Учебное пособие / Под ред. И. А. Самылиной, А. А. Сорокиной. – М.: ООО «Медицинское информационное агентство», 2007. – 672 с. 2. Самылина И. А., Аносова О. Г. Фармакогнозия: учебное пособие: Атлас в 2 т. – М., 2007. – Т. 1. – 192 с.; Т. 2. – 384 с. 3. Самылина И. А., Ермакова В. А., Бобкова Н. В., Потанина О. Г. Фармакогнозия: учебное пособие: Атлас. – Т. 3. – М., 2009. – 488 с. 4. Практикум по фармакогнозии: Учеб. пособие для студ. Вузов / В. Н. Ковалев, Н. В. Попова, В. С. Кисличенко и др.: Под общ. ред. В. Н. Ковалева. – Харьков: Изд-во НФаУ: Золотые страницы: МТК – книга, 2004. – 512 с.: 615 ил.: 24 с. вкл. 5. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии: Анализ фасованной продукции: учеб. пособие / под ред. И. А. Самылиной. – М. ООО “Медицинское информационное агентство”, 2008. – 288 с.: ил. 7. Қ орытынды сұ рақ тары (кері байланысы): 1. Дә рілік ө сімдіктер жіктемесінің қ андай тү рлерін білесіз? 2. Дә рілік ө сімдік шикізаты жіктемесінің қ андай тү рлерін білесіз? 3. Дә рілік ө сімдіктер мен дә рілік ө сімдік шикізатының химиялық жіктемесі неге негізделеді? 4. Химиялық жіктеуді жү йелеу қ ажеттілігі неден туындайды?
|
|||
|