89. Жаһандану ұғымы. Заманауи ғаламдық проблемалардың сипаттамалары

Халық аралық қ атынастардың тарихи дамуы барысында оның қ атысушыларының сипаты, қ ызмет тә сілдері, ө зара іс-қ имыл кө лемі айтарлық тай ө згерді. Бұ л жеке мемлекетаралық іс-қ имылдардың белгілі бір аймақ шең берімен шектеліп қ алуынан ә лемдік жаһ андануғ а ө ту белгісі. Қ азіргі кезде бү кіл ә лем іс жү зінде халық аралық саясат кең істігі болып, бірте-бірте жаһ андануғ а ө ту барысы аң ғ арылады. Ғ аламдасу (жаһ андану) саяси бағ ытымен бірге мемлекеттер арасындағ ы “ұ лттық мү дделер” бә секелестігі тұ рғ ысындағ ы қ атынастар қ алыптасты олар, бір жағ ынан, бірнеше ұ лы державаның даму жолындағ ы бірігуіне айналса, екінші жағ ынан, саналы тү рдегі ө зінің стратегиялық, перспективалық болашақ тағ ы бірігу процесінде жетекшілік етуге мү дделі.

Ғ аламдық мә селелер - [франц. global - баршағ а ортақ ] - адамзаттың бұ дан былайғ ы тағ дыры жә не ә леуметтік дамуы шешілетін аса маң ызды мә селелер жиынтығ ы. Қ азіргі ө ркениетке тә н қ ұ былыс-ғ аламдық қ ауіпқ атердің ә ршуі. Олар ә ртү рлі жә не кү ннен-кү нге ү дей тү суде. Ғ ылыми ә дебиеттерде бұ л мә селелер ү ш топқ а жіктеледі.

1. Халық аралық қ атынастар саласымен байланысты мә селелер:

· Соғ ыс жә не бейбітшілік мә селелері;

· Этнологиялық мә селелер;

· Дамушы елдердің экономикалық артта қ алуын жең у мә селесі;

· Космос пен Ә лемдік мү хитты бейбіт игеру мә селелері;

2. Жеке тү лғ а мен қ оғ ам арасындағ ы ө зара қ арым-қ атынасқ а байланысты мә селелер:

· Демографиялық мә селе;

· Аштық пен тоя тамақ танбаумен кү рес мә селесі;

· Ғ ылыми-техникалық дамудың жағ ымсыз салдарын жою мә селелері; аса қ ауіпті індеттерді жою мә селесі;

· Рухани ортаны жә не адамзаттың мә дени ә ркелкілігін қ орғ ау мә селесі;

3. Адам мен табиғ ат арасындағ ы қ арым-қ атынасқ а байланысты мә селелер:

· Экологиялық;

· Шикізаттық;

· Энергетикалық;

· Ауа райы жә не т. б. мә селелер.

Ғ аламдық мә селелерді шешудің басты шарты - ә лемдік қ ауымдастық тың мақ сатты тү рде келісілген саясат жү ргізуі. Оның мынадай стратегиялық аса маң ызды екі бағ ытын атап кө рсетуге болады: ғ ылыми-техникалық саясат жә не қ азіргі халық аралық қ атынастар- ды реформалау. Алғ ашқ ысы экология- лық, шикізаттық, энергетикалық жә не т. б. қ олданбалы сипаттағ ы мә селелерді шешуге ғ ылыми-техникалық алғ ышарт- тар жасауды, ал, екіншісі ә лемдік қ а- уымдастық ты ә діл демократиялық негізде реформалауды кө здейді.

⇐ Предыдущая 50 51 52 53 54 55 56 575859 Следующая ⇒