72. Саяси сана: ұғымы, қызметтері

72. Саяси сана: ұ ғ ымы, қ ызметтері

Саяси сана - ө мірдегі саяси қ атынастарды бейнелейтін, оларды тү сініп-сезінетін, адамдардың бұ л саладағ ы іс-ә рекеттеріне бағ ыт-бағ дар беретін ә леуметтік сезімдер, тү сініктер, кө зқ арастар жиынтығ ы. Яғ ни, адамдардың саяси ө мірді тү сініп, сезінуі. Оғ ан ең алдымен қ оғ амдағ ы саяси идеяларды, кө зқ арастарды, мақ сат-мү дделерді ұ ғ ынуы, саяси билікке қ атынасуы жатады. Олар адамның іс-ә рекетіне, ә р тү рлі жағ дайда ө зін-ө зі ұ стауына тікелей ә сер етеді.

Саяси сана ә р тү рлі қ ызмет атқ арады. Олардың ішінде негізгілері мыналар:

· қ оғ амдық сананың саяси ғ ылым, саяси теория сияқ ты қ ұ рамдас бө ліктері арқ ылы саяси шындық ты бейнелеу;

· тұ жырымдамалық тү рде субъектінің мақ сат-мү дделерін білдіру арқ ылы оның саясат ә леміндегі іс-ә рекеттеріне бағ дар беру. Бұ л қ ызметті іс жү зінде идеология атқ арады;

· саяси психологияның ә р тү рлі кө ріністері арқ ылы кө ң іл-кү йді білдіру.

Саяси сананың функциялары - саясаттың институтционалдық емес элементі ретінде келесі функцияларды орындайды:

· когнитивті, яғ ни, саяси субъектілер функцияларын орындау мен модификациялау ү шін қ оғ амның ә рдайым білімді жетілдіру мұ қ таждық тарын кө рсету;

· коммуникативтік, яғ ни, субъектілердің ө зара жә не билік институттарымен саналы ө зара қ арым-қ атынасын қ амтамасыз ету;

· идеялық, яғ ни, саяси ә лемді ө зінше тү сінуге субъектілердің қ ызығ ушылық танытуын тү сіндіруі.

73. Саяси мінез-қ ұ лық: ұ ғ ымы, тү рлері

Саяси мінез немесе саяси мінез-қ ұ лық – басқ ару процесіне қ атысты адамның ойлары мен іс-қ имылдары болып табылады. Саяси мінез-қ ұ лық қ а адамның ойлары, сезімі, пікірі, мақ саты, нанымы, яғ ни ішкі ә лемінің кө рінісі кіреді. Оның нә тижесі мынандай іс-қ имылынан білінеді: сайлауғ а қ атысы, наразылығ ын білдіруі, жиналыстар мен науқ андарғ а қ атысуы. Кең кө лемде саяси мінез-қ ұ лық кез келген жағ дайда: отбасында, бизнесте, шіркеуде, мешітте байқ алуы мү мкін. Алайда бұ л термин мемлекеттік институттар шең берінде ө рістейтін іс-қ имыл ә рекетіне байланысты қ олданылады.

Саясаттағ ы бұ қ аралық кө ң іл-кү й - адамдар қ ауымының басым кө пшілігін қ амтитын психологиялық жағ дай. Адамдар ү шін субъективті сигналды реакция жайлылық пен жайсыздық ты, ә рі негізгі ү ш жағ дайды білдіреді: біріншіден, жалпы ө мірдің ә леуметтік-саяси жағ дайларымен кө ң іл толушылық немесе кө ң іл толмаушылық дең гейін білдіреді; екіншіден, анық талғ ан жағ дайдагы адамдардың ә леуметтік-саяси талаптарын жү зеге асыру мү мкіндіктерін субъективті бағ алау; ү шіншіден, талаптарын жү зеге асыру ү шін жагдайларды ө згертуге ұ мтылу.

Бұ қ аралық кө ң іл-кү й табиғ аты екі фактор арасында айырмашылық туындағ ан жағ дайда кө рінеді: адамдар талаптары (белсенді емес тү рде - кү ту) бір жағ ынан басым кө пшілікке ортақ бұ қ аралық мұ қ таждық тар мен мү дделермен, екінші жағ ынан ө мірдің шынайы жағ дайларымен байланысты. Уайымдау тү ріндегі реакция сан алуан тү рде болуы мү мкін: жеккө руден қ уануғ а дейін. Белсенді емес кө ң іл-кү й тү рлері: селқ остық пен апатия. Жалпы саясаттағ ы бұ қ аралық кө ң іл-кү й ә леуметтік-саяси шындық ты кө птеген адамдардың, бұ қ араның мү дделері арқ ылы субъективті бағ алау нә тижесі.

⇐ Предыдущая 45 46 47 48 495051 52 53 54 Следующая ⇒