67. Мажоритарлық сайлау жүйесінің негізгі сипаттамалары

Мажоритарлық сайлау жү йесі (majorіte — кө пшілік) — сайлау кезінде дауыс берудің нә тижелерін анық тау тә ртібі. Мажоритарлық сайлау жү йесі кезінде ү міткер немесе партия сайлануы ү шін сайлаушылардың кө пшілік дауысын алуы қ ажет. Мажоритарлық сайлау жү йесінде ә рбір округте депутаттық орындар белгіленген дауыстың кө пшілігіне ие болғ ан ү міткерге тиеді. Қ алғ андары билік органдарына кіре алмайды.

Мажоритарлық жү йенің 2 тү рі бар: абсолютті жә не салыстырмалы. Абсолютті жү йеде сайланды деп басым кө пшілік дауысты (50 пайыз жә не 1 дауыс) алғ ан талапкер саналады. Мұ нша дауысты ү міткердің кө бі бірінші кезекте ала бермиді. Сондық тан сайлаудың екінші туры ө ткізіледі. Мұ нда бірінші турда кө п дауыс алғ ан 2 ү міткердің қ айсысы кө п дауыс алса, сол сайланғ ан болып есептеледі.

Мажоритарлық жү йенің салыстырмалы кө пшілік тү рінде қ ай ү міткер кө бірек дауыс жинаса, сол сайланады. Онда 50 пайыздан артық дауыс алу шарт емес.

Мажоритарлық жү йенің абсолютті жә не салыстырмалы тү рлерінде сайлау округтері бір мандатты келеді, яғ ни ә рбір округтен бір ғ ана депутат сайланады. Мә селен, мұ ндай мажоритарлық жү йе АҚ Ш, Англия, Франция, Жапонияда дамығ ан.

Сайлаудың мажоритарлық жү йесі қ арапайым жә не онай сияқ ты кө рінеді. Оның ү стіне парламентте кө ш бастаушы партия тұ рақ ты ү кімет қ алыптастыра алады. Сондық тан ол жү йе кең ірек тарағ ан. Алайда оның кемшілікетері де бар. Оның ең бастысы – сайлаушылардың қ алғ ан 49 пайызының ( ал салыстырмалы кө пшілік жү йесінде одан да кө п азаматтардың ) еркі, ық тияры ескерілмейді.

Мажоритарлық сайлау жү йесінің артық шылығ ы:

· Ү кімет қ ұ рудың жең ілдігі мен оның тұ рақ тылығ ы;

· Сайлаушылар мен депутаттар арасында тұ рақ ты байланыстардың қ алыптасуында жатыр.

⇐ Предыдущая 41 42 43 44 454647 48 49 50 Следующая ⇒