71. Саяси процесс түрлері, олардың сипаттамалары

1. Саяси процестің легитимдігі. Қ оғ амның саяси жү йесі жаң арғ ан кезде саяси процесс екі бағ ытта ө теді. Біріншісі, билік жү йесінің толық ө згертілуі, екіншісі, саяси-қ ұ қ ық тық қ ұ рылымдардың жаң арғ ан жағ дайғ а бейімделуі. Егер халық жаң а жү йені мойындап, қ олдаса, оның легитимді болғ анын білдіреді. Ол саяси жү йе ө зін-ө зі дамыту дә режесіне жетеді.

2. Саяси процестің жаң аруы. Жең іске жеткен саяси жү йе, біріншіден, ескі жү йенің орнық қ ан элементтерін, ұ йымдарын қ айта іске қ осады, екіншіден, элементтерді жаң артып, ө згертеді, жетілдіреді. Нә тижесінде жаң а саяси қ атынастар мен институттар қ ұ рылады, саяси ережелер мен тә ртіптер, нышандар пайда болады. Ө здеріне тә н саяси тү сініктері, кө зқ арастары, қ ызметтері бар саяси қ атынастардың жаң а субъектісі дү ниеге келеді. Саяси процестердің ә діс-тә сілдері де жаң арады.

3. Саяси басқ ару шешімдерін қ абылдау жә не оны жү зеге асыру. Қ оғ амдағ ы ә ртү рлі адамдардың, топтардың, таптардың, бірлестіктердің қ ажеттіктері, мақ саттары сан қ илы; кейбір жағ дайда олар ө зара қ арама-қ арсы келіп жатады. Билеуші элиталар, партиялар ө здерінің оппозициялық қ арсыластарымен тіл табысып, бұ л қ айшылық тарды дер кезінде анық тап, асқ ындырмай реттеп, халық тың талап-тілектері мен мү дделерін ү йлестіріп, қ оғ амның тұ тастығ ын, тыныштығ ын, тұ рақ тылығ ын сақ тап, соғ ан жағ дай жасауы керек. Бұ л ө те маң ызды саяси мә селе. Демократиялық мемлекеттерде биліктің ә р тармағ ының (орталық тағ ы не жергілікті жердегі болсын) ө з алдына бө лек сарапшы кең есшілері, кө мекші топтары жә не т. б. ақ ыл-кең ес беретін қ ұ рылымдары болады. Олар арнайы ғ ылыми-талдау жұ мыстарын жү ргізіп, ең дұ рыс, ұ тымды шешімдер қ абылдауғ а жә рдемдеседі.

4. Саяси жү йенің қ ызметін бақ ылау. Саяси жү йенің іс-ә рекетін бақ ылау екі жолмен жү ргізіледі. Біріншісінде, мемлекеттік мекемелер, қ оғ амдық ұ йымдар мен қ озғ алыстардың белгілі бір қ ұ рылымдары арқ ылы жү зеге асады. Бұ ғ ан мемлекет аппаратына қ арасты тексеру, қ адағ алау, ресми баспасө з органдары жатады. Бұ л саяси жү йедегі бақ ылау органдарының қ ызмет бабындағ ы атқ аратын міндетті жұ мысы, яғ ни ө зін-ө зі бақ ылауы. Екіншісінде, саяси жү йенің жұ мысына бақ ылау жасауғ а қ оғ амдағ ы барлық азаматтардың қ атысу мү мкіндігі жасалуы, бұ ны “тө меннен бақ ылау” десе де болады. Бұ л ү шін қ оғ ам демократиялық жолмен дамығ анда ғ ана жағ дай туады, тоталитарлық тә ртіпте оғ ан жол берілмейді.

⇐ Предыдущая 44 45 46 47 484950 51 52 53 Следующая ⇒