62. Демократияның ұжымдық моделі: ұғымы және белгілері

62. Демократияның ұ жымдық моделі: ұ ғ ымы жә не белгілері

Ұ жымдық демократия тек халық қ ана, заң шығ ару жә не ү кімет қ ызметін анық тау қ ұ қ ығ ына ие болуы керек дегенге саяды. Мұ ндай демократия тү рі ә леуметтік субъект ретіндегі халық тың біртү тастығ ын, оның еркінің мызғ ымастығ ын есепке алып, азшылық тың кө пшілікке бағ ынуы қ ағ идатын шексіздендіреді. Сонымен қ атар, олар жеке тұ лғ а автономдығ ын мойындамайды.

63. Демократияның плюралистік моделі: ұ ғ ымы жә не белгілері

Плюралистік демократия - батыс еуропалық елдердің басым кө пшілігіне тә н. Саясаттың басты субъектілері жеке адам да, халық та емес, ә ртү рлі топтар дейді. Осылайша тек топтың кө мегімен жеке тұ лғ а ө з мү ддесін қ орғ ауғ а, ө зін-ө зі кө рсетуге мү мкіндік алады. Дә л осы топта, топтық қ арым-қ атынастарда жеке тұ лғ аның саяси қ ызметінің мү дделері мен қ озғ аушы кү штері қ алыптасады.

64. Тура (идентитарлы) демократия: ұ ғ ымы, сипаттамалары

Идентитарлы демократия - халық еркі мен мемлекет ә рекеттерінің тең дігіне негізделген демократия концепциясы. Бұ л ү лгі жоғ арғ ы билік пен халық тың қ арым-қ атынасына кедергі келтіретін ө кілдіктен бас тартуды (Ж. Ж. Руссо), сондай-ақ, билікті бө лу принципінен де бас тартуды білдіреді (ленинизмнің теориясы мен тә жірибесі).

Тура демократия - халық тың жалпы мемлекеттік жә не жергілікті ауқ ымда билікті тікелей жү зеге асыруы, халық тың ө зінін (кө бінесе сайлаушы азаматтармен) жалпы жә не жергілікті сипаттағ ы шешім қ абылдауы. Мұ ндай форманың негізгілерінің бірі референдум. нарық тық қ атынастармен байланыстырады. Тура демократияда халық маң ызды саяси шешімдерді қ абылдауғ а, билік жү ргізуге тікелей қ атысады. Оның ұ тымды жақ тары: халық ты саясаттан шеттетпейді, саяси жү йенің тұ рақ тылығ ын жә не басқ арудың ұ тымдылығ ын арттырады; халық тың белсенділігін дамытып, тұ лғ аның ө зін-ө зі кө рсетуіне, танытуына жол ашады; саяси институттар мен қ ызмет адамдарын бақ ылаудың ық палдылығ ын қ амтамасыз етеді, билік мұ ратын теріс пайдаланудан сақ тайды, басқ арушы тө бе топтың халық тан алшақ тануына, шенеуніктердің бюрократталуына жібермейді. Тура демократияғ а референдум, плебисциттер жатады. Референдумғ а маң ызды заң шығ ару немесе ішкі жә не сыртқ ы мә селені шешу ү шін сайлаушылардың кө ң ілін білдіруі жатады. Мысалы: Қ азақ стан Республикасында референдум арқ ылы Президенттің ө кілдігі ұ зартылады.

⇐ Предыдущая 39 40 41 42 434445 46 47 48 Следующая ⇒