2. 1993 жылғы 1995 жылғы қабылданған Қазақстан Республикасы

2. 1993 жылғ ы 1995 жылғ ы қ абылданғ ан Қ азақ стан Республикасы

Конституцияларының негізгі ө згерістері.

Тә уелсіз Қ азақ стан Республикасының алғ ашқ ы Конституциясы 1993 жылы 28 қ аң тарды қ абылданды. Конституция 4 бө лімнен, 21 тараудан тұ рды. Конституцияның тұ тастай тараулары мен баптары азаматтардың қ ұ қ ық тары мен міндеттеріне, қ оғ амғ а, оның негізгі қ ұ рылымына, отбасына, қ оғ амдық бірлестіктердің қ ызметін ү йлестіруге арналды.

1995 жылы 30 тамызда Қ азақ стан халқ ы республикасының жаң а Конституциясын қ абылдады. Жаң а Конституция негізінде қ ұ қ ық тық мемлекетке бастау болатын демократиялық дамуды бекіткен конституциялық заң дар қ абылданды. Мемлекеттік-қ ұ қ ық тық жү йені тү бегейлі ө згерткен реформалар жү ргізіліп, қ азіргі мемлекетті басқ ару жү йесі қ алыптасты. Мемлекеттік қ ұ рылым, ең бек ету қ ұ қ ығ ы –баршасы заң ғ а бағ ындырылды

19- билет

1. Тү ргеш қ ағ анаты (территориясы, этникалық қ ұ рамы, саяси тарихы)

2. Қ азақ стандағ ы экологиялық проблемалардың негізгі себептері.

3. Аттила мен Шың ғ ысханның тарихта алатын орныны.

Жауабы:

1. Тү ргеш қ ағ анаты (территориясы, этникалық қ ұ рамы, саяси тарихы).

Тү ргеш қ ағ анаты - дулу тайпа қ ұ рамының ішіне жатады, тү ргештердің ө зі қ ара жә не сары тү ргеш болып бө лінгені белгілі. (Кейбір тарихи деректер бойынша, " сары" жә не " қ ара" деген тайпа бө ліктері этникалық емес, саяси жағ ынан қ арастырғ аны жө н. Демек, Сақ ал қ ағ ан болғ ан кезде тү ргеш қ ағ анаты екіге бө лініп кетеді. Біреуінде Сақ ал ө зі қ ағ ан болғ ан, ал екіншісінде халық ты басқ арғ ан Сұ лу. Сақ алғ а бағ ынатын халық ты " сары тү ргеш", ал Сұ луғ а бағ ынғ ан халық ты - " қ ара тү ргеш" деп атағ ан. )

Тү ргештер Батыс Тү рік қ ағ анатындағ ы бес арыс ел дулаттың белді тайпасы. Шежіре деректерінде " сары ү йсін" деп аталады. Тү ргештер Іле мен Шу ө зені аралығ ында, Іле Алатауынан Балқ аш кө лінің оң тү стігіне дейінгі ө ң ірде кө шіп-қ онып жү рген. Бұ л ө лке мал шаруашылығ ына қ олайлы, қ ұ нарлы ө ріс-қ оныс болды. Сонымен қ атар отырық шы егіншілік ошағ ы, біршама кө ркейген қ алалары бар бай ө лке еді. Шығ ыс пен батыс арасындағ ы сауда-керуен жолының осы ө ң ірді басып ө тетін басты бө лігі тү ркештердің бақ ылауында болды. Бұ л жағ дай тү ркештердің ә скери-саяси жә не шарушылық қ уатын арттыра тү сті.

Тү ргеш қ ағ анатында Ү шліктен кейін оның мұ рагері болып, баласы Сақ ал қ ағ ан (706-711) тақ қ а отырады. Оның кезің де Тү ргеш мемлекетінде ішкі бірлік болмайды жә не қ ағ анат ү немі арабтармен, қ ытайлармен кү рес жү ргізіп отырды. Тү ргеш қ ағ анаты Сұ лу қ ағ ан (715-738) тұ сында кү шейді. Оның тұ сында тү ргештер ү ш майданда кү рес жү ргізді. Батыстан арабтар, шығ ыстан Тан ә улеті, солтү стікте Шығ ыс Тү ркі Қ ағ анаты кү ш кө рсетті. Елшілік жолымен (неке байланысы) жә не ә скери шаралар арқ ылы Сұ лу шығ ыстан келетін қ атерді болдырмады. Бұ л жағ дай тү ргештердің батыста белсенді ә рекет етуіне мү мкіндік туғ ызды. 723 жылы Ферғ ана қ арлұ қ тарымен жә не Шаш тұ рғ ындарымен тізе қ осып, тү ргештер арабтарды жең еді. Сұ лу қ ағ анды

арабтар Абу Мұ захим (Сү зеген) деп атайды.

⇐ Предыдущая 35 36 37 38 394041 42 43 44 Следующая ⇒