Diqqətli olmaq

Diqqə t yetirmə k lazı mdı r ki, baş qaları nı n evinin iç inə baxmaq, namə hrə mlə rə nə zə r yetirmə k mə qsə di ilə caiz deyildir, istə r bu baxı ş damı n ü stü ndə n olsun istə r hasarı n ü stü ndə n, yaxud baş qası nı n evinə aç ı lan pə ncə rə də n olsun, yaxud da qapı və pə ncə rə nin arası ndan. Buna ə sasə n gə rə k Allah elə mə miş bu ç irkin ə mə lə mü rtə kib olan ş ə xslə ri bu iş də n ç ə kindirmə k lazı mdı r. Ə gə r ö z iş lə rini yenidə n davam etdirsə lə r vurmaqla və sair ş eylə rlə onun qarş ı sı nı ala bilə rlə r.

Mə sə lə 351: Ə gə r baxan ş ə xs camaatı n evində n, ev ə hlinə nə zə r salmağ ı mü mkü n olmadı ğ ı bir mə safə də n nə zə r salsa lakin uzaqdan yeni avadanlı qlar vasitə si ilə (durbin ilə ) baxsa yaxı ndan baxan ş ə xsin hö kmü ndə dir və buna ə sasə n ə vvə lki mə sə lə də deyildiyi tə rtiblə onu də f etmə k lazı mdı r.

İ mam: Tə hrirul-və silə, fid-difai ə nin-nə fs, mə sə lə: 38.

Bə hcə t: ... Ə hvə t – nə hy ə z mü nkə rdə ardı cı llı ğ a riayə t etmə kdir. İ srar etdiyi tə qdirdə xı rda daş larla, ç ubuqla və s. onun qarş ı sı nı almaq olar və (nə hy ə z mü nkə r edə n ş ə xs ona də yə n xə sarə tlə rə ) zamin deyildir.

Mə karim: Nə hy ə z mü nkə r, yaxud da mə hkə mə ilə bu iş də n ç ə kindirmmə k lazı mdı r. İ stifta.

Mə sə lə (Sual) 352: İ stifadə etmə k ü ç ü n deyil sadə cə evdə saxlamaq ü ç ü n olduqda pasor (və rə q-kart oynamaq) icazə verilmə yə n film və video, spirtli iç kilə rin olduğ u ş ü ş ə qablar (hə mç inin nə rd taxtası, biabı rç ı ş ə killə r, musiqi alə tlə ri) ş ə xsin ö z evində saxlanması haram iş sayı lı r və buna mü rtə kib olan ş ə xs dü nyada cə zalandrı lmalı dı rmı?

Cavab: Qumar alə tlə rinin və nə zə rə ç arpacaq mə nfə ə tin haram iş lə rə mə xsus olan hə r bir ş eyin aradan aparı lması vacibdir və onu etmə dikdə kə birə gü naha mü rtə kib olur.

İ mam Tə hrir, " Mə kasibi Mü hə rrə mə ", 8-ci sualdan və istiftadan istifadə etmə klə. " Mə kasibi-Mü hə rrə mə ", sual 41.

Bə hcə t. İ stifta

Fazil, " Cameul-Mə sail", 1-ci cild, 1000-ci sualdan istifadə etmə klə.

Sistani: Ə lbə ttə, ə gə r onlardan istifadə olunması qorxusu varsa onu aradan aparı lması vacibdir. İ stifta

Mə karim: Bu kimi ə ş yaları n saxlanması ş ə rə n caiz deyildir. İ stifta.

Mə sə lə 353: Ata-analar ü ç ü n, heç bir də lil olmadan və sadə cə olaraq ə sə bilə ş diyinə, hö vsə lə siz olduğ una gö rə ö vladı vurması caizdirmi, yoxsa (vurduqları tə qdirdə ) onları n boynuna hə qqü n-nas gə lir?

Cavab: Bu iş caiz deyildir, lakin ö vladı ə də blə ndirmə k ü ç ü n bə də nin qı zarması, gö yə rmə si və ya qaralması na sə bə b olamaycaq qə də r adi tə rzdə vurmaq caizdir.

İ mam: " Ə hkami izdivac" kitabı nı n istiftası, sə h. 180

Tə brizi: " Siratun-nə cat", sual 1279

Sistani: Ə gə r uş aq hə ddi-bü luğ a ç atmayı bsa və onun ə də blə ndirilmə si vurmağ a bağ lı dı rsa, yü ngü lvari ş ə kildə vurmaq olar və ehtiyat-vacibə gö rə gə rə k ü ç zə rbə də n artı q olması n, bə də nin qı zarması na, gö yə rmə sinə və qaralması na sə bə b olması n. Amma ə gə r uş aq hə ddi-bü luğ a ç atı bsa, ehtiyat-vacibə gö rə onu vurmaq caiz deyildir. İ stifta.

Fazil: Ə də blə ndirmə vurmaqdan baş qa bir yolla mü mkü n olmazsa, eybi yoxdur, lakin ç alı ş maq lazı mdı r ki, diyə yə sə bə b olması n. " Camiul-mə sail", 1-ci cild, 1957-ci sual.

Mə karim: Zə rurə t halları istisna olunmaqla, ə də blə ndirmə ü nvanı ilə fiziki gü c tə tbiq edilmə si mü mkü n olan qə də r, xü susilə bizim dö vrü mü zdə tə rk olunmalı dı r. İ stifta.

Mə sə lə 354: Ə gə r uş ağ ı n xalası, dayı sı, ə misi, bacı sı, yaxud qardaş ı onu vurarsa, mə sə lə nin hö kmü nə dir?

Cavab: Caiz deyildir; yalnı z uş ağ ı n və lisinin (ş ə ri qə yyumunun) icazə si ilə və bundan ə vvə lki mə sə lə də qeyd edilə n ş ə rtlə rlə caizdir.

İ mam: Ə vvə lki mə sə lə nin mə nbə sində n və istiftadan istifadə etmə klə.

Fazil: İ stifta.

Tə brizi: Ə gə r uş ağ ı n və lisinin tə rə fində n icazə li olsa və uş aq da mü hü m bir pis iş gö rmü ş olarsa, ə vvə lki sualda qeyd edilə n ş ə rtlə r ə sası nda 5-6 zə rbə vurmağ ı n iş kalı yoxdur. " Siratun-nə cat", 1280-cı sual.

Mə karim: Bunun cavabı ə vvə lki sualı n cavabı ndan aydı n olur. İ stifta.

Mə sə lə (Sual) 355: Hə ddi-bü luğ a ç atan və aqilə (ö z mə slə hə tini ayı rd edə bilə n) bir qı z dindar və mü sə lman bir oğ lanla ailə qurmaq istə yir. Lakin onun atası maddi mə sə lə lə rə gö rə bu evlə nmə yə icazə vermir. Bu halda qı z atası nı n icazə si olmadan hə min oğ lanla ailə qura bilə rmi?

Cavab: Bakirə qı zı n ə rə getmə sində atanı n icazə si ş ə rtdir, amma ə gə r ata ö z qı zı nı n, onunla mü nasib olan oğ lanla ailə qurması na maneç ilik tö rə tsə, qı zı n da ə rə getmə yə ehtiyacı olsa və bu evlə nmə fikrində n dö nə cə yi tə qdirdə onun ü ç ü n yaxş ı bir ə r tapı lmayacağ ı ndan qorxsa, (bu halda atası nı n icazə si olmadan ə rə gedə bilə r).

İ mam, " Ə hkami banovan" kitabı nı n istiftası, sual 20, sə h. 27

Bə hcə t: Hə ddi-bü luğ a ç atı b rə ş idə olan, yə ni ö z mə slə hə tini ayı rd edə bilə n qı z ə rə getmə k istə sə, ə gə r bakirə dirsə, ehtiyata gö rə ö z atası ndan, yaxud ata tə rə fdə n olan babası ndan icazə almalı dı r – baxmayaraq ki, ə zhə r nə zə r bu ş ə raitdə olan qı zı n mü stə qil olması dı r. Ə gə r atası, yaxud ata tə rə fdə n olan babası qaib olarsa və ə rə getmə mə kdə zə rə r, yaxud hə rə c, yə ni ş iddə tli mə ş ə qqə t və ç ə tinlik olarsa, qı zı n ö zü ə rə gedə bilə r. Hə mç inin ə gə r atası və ya ata tə rə fində n olan babası qı zı n, onunla mü nasib olan oğ lanla ailə qurması na – bü tü n ş ə raitlə rin və mü qə ddimə iş lə rinin mö vcudluğ u ilə və qı zla oğ lanı n bu evlə nmə yə meyli olduğ u halda maneç ilik tö rə tsə lə r, qı z ə rə gedə bilə r.

" Tovzihul-mə sail", mə sə lə 1891

Xamenei: Ehtiyat vacibə gö rə bakirə qı zı n ə rə getmə sində atanı n icazə si ş ə rtdir. Amma ə gə r ata ö z qı zı nı n, ona mü nasib olan ş ə xsə ə rə getmə sinə maneç ilik tö rə tsə, qı zı n da ə rə getmə yə ehtiyacı olsa və hə min ş ə xslə ailə qurmadı ğ ı tə qdirdə onun ü ç ü n yaxş ı ə r tapı lmayacağ ı ndan qorxsa (bu hala atası nı n icazə si olmadan ə rə gedə bilə r).

Sistani: Ə gə r qı z bakirə olsa, amma atası və ya ata tə rə fində n olan babası, ş ə rə n və camaatı n nə zə rində onunla mü nasib olan oğ lana ə rə getmə sinə icazə vermə sə, yaxud qı zı n ailə qurması iş ində qı zı n azacı q belə iş tirak etmə sinə razı olmasalar, yaxud da də lilik və ya bu kimi sə bə blə r ü zü ndə n icazə vermə yə slahiyyə tlə ri olmazsa, bu kimi hallarda onları n icazə si lazı m (vacib) deyildir. Hə mç inin, onlardan icazə alı nması qaib olmaları və s. kimi sə bə blə r ü zü ndə n mü mkü n olmazsa, qı zı n da ə rə getmə yə ç ox ehtiyacı olsa, atası nı n və ya ata tə rə fində n olan babası nı n icazə si lazı m deyildir.

" Tovzihul-mə sail", 2386-cı mə sə lə, " Minhacus-salihin", nikah bö lmə si, 69-cu mə sə lə.

Mə karim: Hə ddi-bü luğ a ç atı b rə ş idə olan, yə ni ö z mə slə hə tini ayı rd edə bilə n qı z bakirə olarsa, ehtiyat budur ki, atası nı n, yaxud ata tə rə fdə n olan babası nı n icazə si ilə ə rə getsin. Amma ə gə r qı z ü ç ü n mü nasib bir hə yat yoldaş ı tapı lsa və atası da ona ə rə getmə si ilə mü xalifə t etsə, bu halda onun icazə si ş ə rt deyildir. Hə mç inin ə gə r atası və ya ata tə rə fdə n olan babası na ə li yetiş mə zsə (onlarla ə laqə yarada bilmə sə ), qı zı n da ə rə getmə yə ehtiyacı olsa, (onları n icazə si ş ə rt deyildir. )

Fazil:

Sual: Atam bizi boş lamı ş və bizə etina etmir. Bə zə n uzun mü ddə t vaxt keç ir, amma bir-birimizdə n xə bə rimiz olmur. Ə rə getmə kdə ondan icazə almalı yammı, yoxsa icazə lazı m deyil?

Cavab: Ü mumiyyə tlə, ə gə r qı zı n və lisi onu boş layı b azad qoymuş sa və onun iş lə ri ilə maraqlanmı rsa, onun izn və icazə si lazı m deyildir. Qı z hə ddi-bü luğ a ç atı b rə ş idə dirsə, yə ni ə rə getmə k iş ində ö z mə slə hə tini ayı rd edə bilirsə, ə rə gedə bilə r.

" Camiul-mə sail", 2037-ci mə sə lə.

MÜ NDə riCat

Bİ Rİ NCİ FƏ Sİ L. 3

BAXMAĞ IN HÖ KMLƏ Rİ 3

Kİ Ş İ Nİ N BAXMAĞ I 3

Kiş inin kiş iyə baxması nı n hö kmlə ri: 3

Kİ Ş İ Nİ N MƏ HRƏ M QADINLARA BAXMASI 3

Kİ Ş İ Nİ N NAMƏ HRƏ M QADINLARA BAXMASI 3

Ü MUMİ Bİ R QANUN.. 3

b) QEYRİ -MÜ SƏ LMAN QADINLAR.. 3

Kİ Ş İ Nİ N UŞ AQLARA BAXMASI 3

QADININ BAXMASI 3

QADININ BAŞ QA QADINLARA BAXMASI 3

QADININ MƏ HRƏ M Kİ Ş İ LƏ RƏ BAXMASI 3

QADININ NAMƏ HRƏ MƏ Kİ Ş İ LƏ RƏ BAXIŞ I 3

QADININ UŞ AQLARA BAXMASI 3

Ş Ə KK HALINDA BAXMAĞ IN HÖ KMÜ.. 3

FOTO Ş Ə KLƏ BAXMAQ.. 3

Kİ Ş İ Nİ N NAMƏ HRƏ M QADININ Ş Ə KLİ NƏ BAXMASI 3

QADININ Kİ Ş İ LƏ Rİ N Ş Ə KLİ NƏ BAXMASI 3

Kİ NOYA BAXMAQ.. 3

Paltar və zinə t ə ş yalarInIn HÖ KMLƏ Rİ 3

Kiş i ü ç ü n haram olan paltarlar və ə ş yalar.. 3

Kİ Ş İ Nİ N MƏ HRƏ MLƏ R VƏ BAŞ QA Kİ Ş İ LƏ R QARŞ ISINDAKI GEYİ Mİ 3

Kİ Ş İ Nİ N NAMƏ HRƏ M QADINDAN Ö RTÜ LMƏ Sİ 3

Kİ Ş İ LƏ Rİ N UŞ AQLARDAN Ö RTÜ NMƏ Sİ 3

QADININ Ö RPƏ Yİ Nİ N HÖ KMLƏ Rİ 3

Qadı nı n namə hrə mdə n ö rtü nmə si 3

Ç ADRALARIN HÖ KMLƏ Rİ 3

Zİ NƏ Tİ N HÖ KMLƏ Rİ 3

QADININ QADINDAN Ö RTÜ LMƏ Sİ 3

QADININ UŞ AQLARDAN Ö RTÜ LMƏ Sİ 3

qadIn və Kiş ilə r ü Ç ü n Geyilmə si Caiz olmayan Paltarlar.. 3

1-Ş ö hrə t libası 3

2-Xü susi paltar.. 3

3-Tə hrikedici libas. 3

4-Qə sbi paltar.. 3

5-Kafirlə rə mə xsus olan Paltarlar.. 3

Cə miyyə tdə Ki mü nasibə tlə rin hö Kmlə ri 3

sö hbə t etmə yin hö Kmlə ri 3

a) Kiş inin namə hrə m qadı nlarla sö hbə t etmə si 3

diqqə t yetirilmə li mə sə lə lə r.. 3

diqqə tli olmaq lazImdIr.. 3

tə maslarIn hö Kmlə ri 3

Ö PMƏ Yİ N HÖ KMLƏ Rİ 3

Ü MUMİ Bİ R QANUN.. 3

İ STİ MNA.. 3

MƏ CLİ SLƏ Rİ N, QONAQLIQLARIN, GEDİ Ş -GƏ Lİ Ş LƏ Rİ N HÖ KMLƏ Rİ 3

Ö ZÜ NÜ GÖ STƏ RMƏ Yİ N HÖ KMLƏ Rİ 3

Ə QD VƏ TOY MƏ RASİ Mİ Nİ N HÖ KMLƏ Rİ 3

Tə hqiqat aParmağ In hö Kmlə ri 3

Bİ Rİ NCİ Ş Ə RTƏ Ə SASƏ N: 3

İ Kİ NCİ Ş Ə RTƏ Ə SASƏ N: 3

Ü Ç Ü NCÜ Ş Ə RTƏ Ə SASƏ N.. 3

İ STİ XARƏ Nİ N HÖ KMLƏ Rİ 3

Nİ Ş ANLI OLMAĞ IN HÖ KMLƏ Rİ 3

DAİ Mİ Ə QDDƏ N QABAQ MÜ VƏ QQƏ Tİ Ə QD Sİ Ğ Ə Sİ 3

Ə QD VƏ TOY MƏ RASİ MLƏ Rİ Nİ N HÖ KMLƏ Rİ 3

DƏ VƏ T ETMƏ Yİ N HÖ KMLƏ Rİ 3

Ə QD VƏ TOY MƏ CLİ Sİ Nİ N MÜ QƏ DDİ MƏ İ Ş LƏ Rİ NƏ TƏ DARÜ K GÖ RÜ LMƏ Sİ Nİ N HÖ KMÜ 3

Ü MUMİ Bİ R QANUN.. 3

Ə QD VƏ TOY MƏ CLİ SLƏ Rİ Nİ N HÖ KMLƏ Rİ 3

RƏ QS. 3

MUSİ Qİ Nİ N HÖ KMLƏ Rİ 3

Ü MUMİ Bİ R QANUN.. 3

AVAZ OXUMAQ.. 3

Kİ Ş İ LƏ RƏ Aİ D OLAN Ə QD VƏ TOY MƏ RASİ MLƏ Rİ Nİ N HÖ KMLƏ Rİ 3

Ü MUMİ MƏ SƏ LƏ LƏ R.. 3

QADINLARA MƏ XSUS OLAN Ə QD VƏ TOY MƏ RASİ MLƏ Rİ Nİ N HÖ KMLƏ Rİ 3

Mü xtə lif mə sə lə lə r.. 3

Diqqə tli olmaq.. 3

Bə zi ş ə ri istilahları n izahı

[1] Mü qə ddə s İ slam ş ə riə tində mö vcud olan hö kmlə r:

1. Vacib: İ slami nö qteyi-nə zə rdə n gö rü lmə si gə rə kli olan iş dir ki, tə rk olunması ilahi ə zaba sə bə b olur.

2. Haram: İ slam baxı mı ndan gö rü lmə si qadağ an olan iş dir ki, mü rtə kib olunması ilahi ə zaba sə bə b olur.

3. Mü stə hə b: Gö rü ldü kdə savabı olan, gö rü lmə dikdə ə zabı olmayan iş dir.

4. Mə kruh: Gö rü lmə si qadağ an olunmayan, lakin gö rü lmə mə si ş ə ri baxı mdan daha yaxş ı olan iş dir.

5. Mü bah: Ş ə ri baxı mdan yaxş ı və ya pis olmayan və yuxarı da qeyd olunmuş dö rd qism iş lə rdə n baş qa bir iş dir.

Ehtiyat-vacib: O ə mə ldir ki, ehtiyata mü vafiqdir, amma fə qih onunla yanaş ı fə tva vermə yibdir. Belə olan hallarda mü qə llid sonrakı rü tbə də gə lə n mü ctehidin fə tvası na ə mə l edə bilə r.

Ehtiyat-mü stə hə b:

Ehtiyat-lazı m: –O ehtiyatdı r ki, mü ctehid ona riayə t etmə yi ə qli də lillə r vasitə si ilə isbat etmiş dir.

Ə zhə r – Daha aç ı q-aydı n olan fə tvadı r ki, mü kə llə f ona mü vafiq olaraq ə mə l etmə lidir.

Vacibi-tə xyiri: Bir neç ə vacibdə n, istə diyini gö rmə kdə ixtiyar sahibidir.

Vacibi-eyni: Hə r bir ş ə xsin ö zü nə (baş qaları nı nə zə rə almadan) vacib olan ə mə ldir (namaz, oruc kimi).

[2] Mü ctehid:

Camiuş -ş ə rait mü ctehid: mə rcə yi-tə qlidlik mə qamı ü ç ü n lazı m olan bü tü n ş ə rtlə rə malik olan ş ə xs.

[3] Ş ə ri suallara cavab verilə n yer.

[4] Zimmə ə hli: İ slam dö vlə tinin himayə sində yaş ayı b onun qanunları na itaə t edə n kitab ə hli.

[5] Mə hə lli-iş kal: İ ş kalı var, onun sə hih olması ş ü bhə lidir. (Mü qə llid bu kimi mə sə lə lə rdə baş qa mü ctehidə mü raciə t edə bilə r. )

[6] Mü stə hcə n: biabı rç ı, utandı rı cı

[7] Lə hv: puç, faydası z, oynadı cı, batil iş lə r.

Mü trib və lə hvi musiqi o musiqilə rə deyilir ki, gü nah mə clislə ri ilə mü nasib olan xü susiyyə tlə rə malik olduğ una gö rə adə tə n insanı Allahdan, ə xlaqi fə zilə tlə rdə n və insani keyfiyyə tlə rdə n uzaqlaş dı rı r, onu aç ı q-saç ı qlı lı ğ a, gü naha doğ ru sö vq edir. Mö vzunun ayrı d edilmə sində meyar, camaatı n nə zə ridir

[8] Hə rə c: Ç ə tinlik, mə ş ə qqə t

[9] Ə hvə t–ehtiyata mü vafiq olan

Ə qva – bir mə sə lə barə sində gü clü ehtimal verilə n aş kar fə tvadı r ki, ona mü vafiq ə mə l etmə k lazı mdı r.

[10] Mə hə lli tə ə mmü l – Ehtiyat olunmalı dı r. (Mü qə llid belə mə sə lə lə rdə baş qa mü ctehidə mü raciə t edə bilə r. )

[11] Satir: Ovrə teyni ö rtə bilə cə k miqdarda paltar və s.

[12] Kü lli: Xarici nü munə si konkret ş ə kildə tə yin olunmayan pul və s.

[13] Tə zir: Ş ə riə tdə mü ə yyə n gü nah ə mə llə r ü ç ü n tə yin olunan cə zalara nisbə tə n ş ə riə t hakiminin mə slə hə t gö rdü yü miqdarda verilə n cə zadı r ki, onun miqdarı ş ə ri cə zalardan az və yü ngü ldü r.

[14] Ə mr be mə ruf – İ nsanları vacib, yaxş ı və bə yə nilə n iş lə rə də və t etmə k.

Nə hy ə z mü nkə r–İ nsanları pis, yaramaz, haram və gü nah ə mə llə rdə n ç ə kindirmə k.

[15] Hibə: ə və zsiz və ya ə və z almaqla baş qası na verilə n mal (birinciyə hibeyi-bila ə və z, ikinciyə isə hibeyi mü ə vvə zə deylir. )

[16] Tə ə llü q: Aid və bağ lı olma.

[17] Lə ib: Lə hv ilə tə qribə n eyni mə nanı daş ı yı r: puç, faydası z, oynadı cı, batil iş lə r.

[18] Mü trib – O musiqiyə deyilir ki, lə hv və lə ib mə clislə ri ü ç ü n mü nasib olsun, yə ni insan ü ç ü n və cdə gə lmə k və ruh yü ksə kliyi baxı mı ndan qeyri-adi bir halə tin yaranması dı r.

[19] Tə rci – Sə sin boğ aza salı nması ilə olan sə s.

⇐ Предыдущая 45 46 47 48 49 50 51 52 5354