С.Сейфуллин Қызыл шұнақ

Тарауды қ айталауғ а арналағ ан сұ рақ тар мен тапсырмалар

Ө ткен сабақ та алғ ан білімдерін бекіту. Ой белсенділіктерін дамыту. Сауаттылық қ а, білімділікке тә рбиелеу.

Ә ппақ болып таң атты,

Тү тiн тiке шығ ады.

Қ арлығ аштар қ анатын

Самғ ап биiк ұ шады.

Топ-топ, топ басайық,

Жалаудан кү н жасайық.

Жаса, жаса алтын кү н

Жаса, жаса жарқ ын кү н. (балалар қ олдарын соғ ады)

Ү лестірмелі таратпаларғ а жауап беру

v «Қ обыланды батыр» жырының авторы кім? Ойлан.

v Қ ажымұ қ ан Мұ ң айтпасов туралы не білесің дер?

v «Тә уелсіздік» дегенде ойларың а не келеді?

Орманда кірпі келеді,
Саң ырауқ ұ лақ тереді.
Кездесті, міне, керегі:
Екеуі қ айың астынан.
Біреуі терек қ асынан.
Қ анша олар болмақ есепте,
Тоқ ылғ ан салса себетке?

Ойласам дү ние жү зі дө п-дө ң гелек,
Бір нә рсе басбармақ тай болса керек.
Жалғ ыз-ақ басқ ан жерде ізі қ алар,
Оны да ойламай шеш, ақ ылы зерек.
/Мө р/
Есікте жасауыл бар екі қ атар,
Барғ анда ұ рып-соғ ып қ ан қ ақ сатар,
Ол адам жә бірленіп тұ рғ анында,
Біреу кеп ар жағ ынан ә рі тартар.
Алып барып онан соң қ инап жанын,
Кездіріп талай ө зен сайдың бә рін.
Лә ззә тін сол сайлары алып қ алып,
Шығ арып тастайды екен ғ азиз тә н.
/Тамақ , асқ азан/

Тест тапсырмаларын қ ұ растыру

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

 Т. Айбергенов Ақ қ ыс

1. Тө леген Айбергенов туралы мә лімет бере отырып, «Ақ қ ыс» ө лең інің мазмұ нын, мағ ынасын мең герту.
2. Ақ ынның қ ыс мезгілін – ақ қ олғ апқ а, іздерді – рояльдың ақ пернелеріне, сық ырлағ ан қ ар дыбысын – аппақ ә уенге тең еуі арқ ылы оқ ушылардың қ иялын, ой - ө рісін дамыту.
3. Оқ ушыларды бірізділікке, шапшаң дық қ а, суретпен жұ мыс жасай білуге тә рбиелеу.
Тү рі: дә стү рлі емес
Типі: жаң а материалды мең герту
Принциптері: білімнің тү сініктілігі мен ө мірмен байланыстылығ ы, жү йелілік пен бірізділік, саналылық пен белсенділік, кө рнекілік.
Ә дістері: тү сіндіру, баяндау, тірек - сызба, сө здік жұ мыс, тізбектеп оқ ыту, кө рнекілік.
Пә наралық байланыс: математика, дү ниетану, қ азақ тілі.
Кө рнекілігі: интерактивті тақ та, табиғ ат суреті, ақ ынның суреті, тірек - сызба, сө зжұ мбақ.

Қ айырлы кү н, досым!
Қ айырлы кү н болсын.
Сейсенбінің сә ті
Қ уанышқ а толсын!
Біздің алар бағ амыз
Тек «5» қ ана болсын.

Сонымен, біз бү гін Тө леген Айбергенов атамыздың «Ақ қ ыс» атты ө лең імен таныс боламыз.
Тө леген Айбергенов – қ азақ кең ес ақ ыны. 1937 жылы қ арақ алпақ елінің Қ оң ырат ауданында дү ниеге келген. Ташкенттегі Низами атындағ ы педагогикалық институтты бітірген. Қ оң ырат ауданында, Оң тү стік Қ азақ стан облысының Сарыағ аш ауданында мұ ғ алім болғ ан. 1965 жылдан бастап Алматығ а келіп, Жазушылар одағ ында жұ мыс атқ арды. 1958 жылдан бастап ө лең дері «Қ азақ ә дебиеті», «Лениншіл жас» газеттерінде жариялана бастады. Айбергенов «Арман сапары» (1963), «Ө мірге саяхат» (1965), «Қ ұ мдағ ы мұ наралар» (1968) ө лең дер жинағ ының авторы.
Тірек - сызбамен жұ мыс
Ақ қ ыс
Ақ қ олғ аппен қ ұ шақ тап,
Сақ ылдайды қ ыс аппақ.
Ө зен, тең із, тау - тө бе –
Тегіс аппақ сә укеле.
Жатыр іздер жосылғ ан,
Рояльдің басылғ ан
Ақ тіліне ұ қ сап қ ап...
Ақ қ ыс – сұ лу ақ ө лең,
Табанымның астында
Таң ғ ажайып ақ ә лем.
Сырласады, сырлассаң,
Қ ырғ а асады, қ ырғ а ассаң.
Аппақ ә уен сық ырлап,
Жырлағ алы тұ р бассаң.
Жанарынан жаз бү ркіп,
Тұ р қ ыс кү ні сү йкімді.
Оянбасаң, мә жбү р қ ып
Ашатұ ғ ын ұ йқ ың ды.
Қ ұ лақ кү йін оң бұ рап,
Тө неді аспан тө бемнен.
Аппақ қ ардан омбылап
Кө ктем іздеп келем мен.
Т. Айбергенов
Ө лең мазмұ нын ашу
Сө здік жұ мыс
Ө лең не туралы жазылғ ан? – Қ ыс мезгілі туралы. Ақ ын қ ыс мезгілін қ алай сипаттағ ан? Қ ар бетіндегі адам іздерін неге ұ қ сатады? Жү рген кездегі қ ардың сық ырлағ анын ақ ын неге тең ейді?
Оқ улығ ымызда рояль сө зіне анық тама берілген. Рояль – пернелі музыкалық аспап, фортепьяноның бір тү рі.
Дә птермен жұ мыс
Дә птерімізді ашамыз, бү гінгі кү нді, сынып жұ мысын, ақ ынның аты - жө нін жазамыз. Туғ ан жылын, тақ ырыпты жазамыз.
Жазу барысында оқ ушы қ алай отыру керек? Денеміз тік, дә птеріміз қ иғ аш тұ рады. Сө здік жұ мысты кө шіріп жазамыз.

Орманда кірпі келеді,
Саң ырауқ ұ лақ тереді.
Кездесті, міне, керегі:
Екеуі қ айың астынан.
Біреуі терек қ асынан.
Қ анша олар болмақ есепте,
Тоқ ылғ ан салса себетке?

Венн диаграммасы
Бұ л ө лең нің авторы кім? Дұ рыс, Абай Қ ұ нанбаев. Енді Абай Қ ұ нанбаев пен Тө леген Айбергеновты салыстырып кө рейік.
Венн диаграммасы
● Т. Айбергенов.
1937 - 1967жж. Қ арақ алпақ елінің Қ оң ырат деген жерінде дү ниеге келген.
● Ұ қ састық тары: Ақ ын. Қ ыс мезгіліне байланысты ө лең дері бар. Ө лең дері тең еу тү рінде
● А. Қ ұ нанбаев.
1845 - 1904 ж. ж. қ азақ елінің ұ лы ақ ыны
Кө рнекілік ә дісі
Ә рі қ арай, тақ тадағ ы сө зжұ мбақ қ а қ араймыз. Табиғ ат сө зіне қ атысты сұ рақ тарғ а жауап беру арқ ылы сө зжұ мбақ ты шешіп кө релік.
Сұ рақ тары:
1. Қ ап - қ араң ғ ы мерзім. 2. Қ ысқ ы жауын. 3. Жазғ ы табиғ ат қ ұ былысы.
4. Аспан мен жердің шекарасы. 5. Қ ыстап қ алатын қ ұ стардың бірі.
6. Ү скірік.... Қ атты суық кез. 7. Жыл мезгілі.

1. Бү гін біз қ ай ақ ынмен таныстық?
2. Т. Айбергенов қ ай жылдары ө мір сү рген?
3. Ақ ын қ ай жерде дү ниеге келген?
4. Тө леген атамыз қ андай институтты бітірді?
5. Ақ ынның қ андай ө лең жинақ тары (кітаптары) бар?
6. Біз қ андай ө лең імен таныс болдық?
7. Ақ қ ыс ө лең інде ақ ын қ ысты қ алай суреттейді?
8. Қ ар бетіндегі адам іздерін не нә рсеге ұ қ сатады?
9. Жү рген кездегі қ ардың сық ырлағ анын неге тең ейді?

Ү йге тапсырма: ө лең ді жаттау. Ауылымыздың қ ысын сипаттап жазу.

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

Ш. Ниязин Желтоқ сан батыр

Жаң а сабақ ты тү сіндіру. Ой белсенділігін дамыту. Сауаттылық қ а тә рбиелеу. Білімділігін дамыту. Батырлық қ а, ержү ректілікке тә рбиелеу.

Ә ппақ болып таң атты,

Тү тiн тiке шығ ады.

Қ арлығ аштар қ анатын

Самғ ап биiк ұ шады.

Топ-топ, топ басайық,

Жалаудан кү н жасайық.

Жаса, жаса алтын кү н

Жаса, жаса жарқ ын кү н. (балалар қ олдарын соғ ады)

-Қ азақ ша жыл санау дегенді қ алай тү сінесің?

-Қ азақ ша ай аттарын білесің бе?

Оқ улық пен жұ мыс.

Тізбектеп оқ ыту.

азақ ша ай аттары

январь - қ аң тар
февраль - ақ пан
март - наурыз
апрель- cә уір
май- мамыр
июнь- маусым
июль- шілде
август - тамыз
сентябрь - қ ыркү йек
октябрь - қ азан
ноябрь - қ араша
декабрь - желтоқ сан

Орманда кірпі келеді,
Саң ырауқ ұ лақ тереді.
Кездесті, міне, керегі:
Екеуі қ айың астынан.
Біреуі терек қ асынан.
Қ анша олар болмақ есепте,
Тоқ ылғ ан салса себетке?

Тө ң ірегі тең кө рініп,
Теген жатыр тө ң керіліп,
Жас та сиғ ан, кә рі сиғ ан,
Астына оның бә рі сиғ ан.
/Аспан/.

Дү ниеде бір қ арбыз бар солмайтұ ғ ын,
Жаз шіріп, қ ыста ү сіп тоң байтұ ғ ын.
Жаһ анның жерін, суын, жә ндіктерін,
Іші кең бә рін салса толмайтұ ғ ын.
/Кө к, аспан/.

Мә тінді оқ у, тү сінгенін айту

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

С. Сейфуллин Қ ызыл шұ нақ

Білімділік: автор жайлы мағ лұ мат бере отырып, ө лең нің мазмұ нын тү сіндіру.
Дамытушылық: сө здік қ орларын, тіл байлық тарын, ой - ө рістерін дамыту.
Тә рбиелік: табиғ атты аялауғ а, мейірімді болуғ а баулу.
Сабақ тың тү рі: Дамыта оқ ыту
Сабақ тың типі: Жаң а білім беру
Сабақ тың ә діс - тә сілдері: ә ң гімелеу, тү сіндіру, сұ рақ - жауап.
Сабақ тың кө рнекілігі: С. Сейфуллиннің портреті, жыл мезгіліне байланысты сү реттер, жұ лдызшалар, дидактикалық материалдар, интерактивті тақ та арқ ылы жү ргізу.

Ә ппақ болып таң атты,

Тү тiн тiке шығ ады.

Қ арлығ аштар қ анатын

Самғ ап биiк ұ шады.

Топ-топ, топ басайық,

Жалаудан кү н жасайық.

Жаса, жаса алтын кү н

Жаса, жаса жарқ ын кү н. (балалар қ олдарын соғ ады)

Сакен Сейфуллин жайлы не білесіздер?
1 - топ « Ақ ынның ө мірбаяны»
2 - топ « Ақ ынның шығ армалары»
3 - топ « Ақ ынның достары, қ оршағ ан ортасы»
Оқ ушылар ойы тың далады. (жауап берген оқ ушыларғ а жұ лдызша таратылады. )

 Сә кен Сейфуллин Жезқ азғ ан облысы, Ақ адыр ауданы, Қ арашілік қ ыстағ ында 1894 жылы дү ниеге келген. Шығ армашылық пен белсене араласқ ан. 1917 жылы «Жұ бату» атты тұ ң ғ ыш ә ң гімені жазды. Қ азақ ә дебиетінің оқ улық тарын жазуғ а қ атысты.
Жазушының кө птеген ө лең, повесть, ә ң гімелері бар. Бізге бү гін «Қ ызыл шұ нақ » атты ө лең і берілген екен.
Балалар, кітабымыздағ ы ө лең ді қ арайық.
(интерактивті тақ тада Сә кен Сейфуллин «Қ ызыл шұ нақ » ө лең і, қ ысқ ы аяздың ә уені жү ріп тұ рады. )
2. Ө лең ді мә нерлеп оқ у.
3. Оқ ушыларғ а тізбектетіп, шумақ татып оқ ыту.
4. Сергіту сә ті. (интерактивті тақ тада)
Тү н болды.
Таң атты.
Жел соқ ты
Қ ар жауды.
Боран соқ ты.
Боран басылды.
5. Сө здік жұ мысын жү ргізу.
Қ ызыл шұ нақ - бет қ аратпайтын аяз, ү скірік. (интерактивті тақ тада)
6. Топтық жұ мыс
Тапсырма: (интерактивті тақ тада қ ыс суреті)
1 - топ: Қ ыс туралы эссе жазу
2 - топ: Дә птерге қ ыс бейнесін суреттеу.
3 - топ: «Шатасқ ан шумақ тар» ойыны арқ ылы ө лең қ ұ растыру (интерактивті тақ тада)
(тапсырманы ү здік орындағ ан оқ ушыларғ а жұ лдызша таратылады. )

Орманда кірпі келеді,
Саң ырауқ ұ лақ тереді.
Кездесті, міне, керегі:
Екеуі қ айың астынан.
Біреуі терек қ асынан.
Қ анша олар болмақ есепте,
Тоқ ылғ ан салса себетке?

ар екен бір мақ ұ лық ұ ннан майда,
Ө з басын айдайды екен қ иын жайғ а,
Ұ стасақ ү гітіліп жоғ алады,
Дамылдап отырмайды ешбір жайғ а.
/Кө белек/.

Гү л ұ шып гү лге қ онады,
Гү л бақ шам гү лге толады.
/Кө белек/.

Шидім, шидім, шидім қ ұ с,
Ши басына қ онғ ан қ ұ с.
Қ арқ аралы қ ара қ ұ с,
Хан басына қ онғ ан қ ұ с.
/Шыбын/.
Иісшіл - ит емес,
Ұ шады -қ ұ с емес.
/Шыбын/.

Бар жұ мысы ермегі.
Талмай қ анат қ ағ ады.
Ең бекті қ ош кө рмейді,
Жат ыдысты бағ ады.
/Шыбын/.

Қ ыс кезінде ұ йық тап жатар,
Жаз мезгілі думан ашар.
/Шыбын/.

Ө лең ді жаттап алу

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

© helpiks.su При использовании или копировании материалов прямая ссылка на сайт обязательна.