2. Техникалық және кәсіптік білім берудің тартымдылығын арттыру

5. 1. 4. Ү здік практикалар негізінде білім алушылардың, педагогтердің жә не білім беру ұ йымдарының сапасын бағ алаудың жаң артылғ ан жү йесін енгізу

Білім беру сапасын бақ ылаудан оны қ амтамасыз етуге кө шу мақ сатында білім беру ұ йымдарының сапасын бағ алау жә не ә дістемелік қ олдау жү йесінің тетіктері жетілдіріледі.

Мектепке дейінгі ұ йымдар ұ сынатын білім беру қ ызметтерінің сапасын арттыру ү шін олардың қ ызметін кезең -кезең імен лицензиялауды енгізу жоспарлануда. Мектепке дейінгі ұ йымдардың рейтингі сынақ тан ө ткізіліп, оғ ан ата-аналар бағ алауы енгізіледі.

Білім беру қ ызметінің сапасы тө мен мектептерді анық тау жә не оларғ а атаулы қ олдау кө рсету мақ сатында мектептердің білім беру саласындағ ы заң нама талаптарына сә йкестігі бойынша орта білім беру сапасына сараптамалық шолу (инспекциялау) институты енгізілетін болады. Орта білім беру ұ йымдарын бағ алау ө лшемшарттары жетілдірілетін болады. Сондай-ақ білім беру қ ызметіне, мектептерге, гимназияларғ а, лицейлерге, колледждер мен жоғ ары оқ у орындарына қ ойылатын жаң а біліктілік талаптары енгізілді.

Орта білім беру сапасына сараптамалық шолу (инспекциялау) нә тижелері бойынша оқ у-ә дістемелік қ олдауды, педагогтердің ә леуетін арттыруды, материалдық -техникалық жарақ тандыруды жә не т. б. қ оса алғ анда, білім беру сапасын жақ сарту жө ніндегі стратегиялар ә зірленетін болады. Білім беру жө ніндегі инспектор мамандардың, консультант-инспекторлардың жә не білім беру сапасын қ амтамасыз ету жө ніндегі мамандардың ә леуеті мен мә ртебесін арттыру жү зеге асырылатын болады.

Халық аралық тә жірибені ескере отырып, білім беру ұ йымдарының білім алушыларын сыртқ ы бағ алау тетігі жетілдірілетін болады.

Балаларғ а қ осымша білім беретін мектептен тыс мемлекеттік ұ йымдарды аккредиттеу, лицензиялау жө ніндегі мә селелер пысық талады, қ осымша білім беру педагогтерін аттестаттау жү йесі жетілдіріледі, аттестаттау жә не біліктілік санатын беру ү шін бағ алау қ ұ ралдары ә зірленетін болады.

Орта, техникалық жә не кә сіптік, жоғ ары жә не жоғ ары оқ у орнынан кейінгі білім беру дең гейінде мемлекеттік бақ ылауды жетілдіру мә селесі пысық талатын болады, бұ л жоғ ары оқ у орындарының желісін оң тайландыруғ а алып келеді.

Білім беру ұ йымдарына ә кімшілік жү ктемені тө мендету жә не анық талғ ан бұ зушылық тарды ө з бетінше жою қ ұ қ ығ ын беру мақ сатында оларғ а бармай-ақ профилактикалық бақ ылау жү ргізу енгізілетін болады.

Мектепте ө лшемшарттық бағ алау жү йесі жетілдірілетін болады. Оқ ушыларды ішкі бағ алаудың (формативті жә не жиынтық бағ алар, балдар) объективтілігін арттыру жұ мысы жалғ асады.

Оқ у бағ дарламаларындағ ы ө згерістер мемлекеттік жалпығ а міндетті білім беру стандартына кү тілетін нә тижелеріне сә йкес бағ алау қ ұ ралдарын жү йелі қ айта қ арауды талап етеді. Қ орытынды аттестаттауды ө ткізудің тапсырмалары мен форматы, PIRLS, PISA, ICILS халық аралық салыстырмалы зерттеулерінің, сондай-ақ SAT тестінің қ ұ ралдарымен ұ қ састығ ы бойынша функционалдық сауаттылық пен қ ұ зыреттілікті ө лшеуге бағ ытталғ ан сұ рақ тарды қ оса отырып, Ұ БТ мазмұ ны жә не т. б. қ айта қ аралатын болады.

Орта білім берудің ә рбір дең гейінде (бастауыш, негізгі орта жә не жалпы орта білімнің ) репрезентативтік іріктеу негізінде білім алушылардың дағ дыларын мең геру срезі енгізілетін болады. Функционалдық сауаттылық ты бағ алаудың басымдық тары математикалық, жаратылыстану-ғ ылыми, оқ ырман жә не компьютерлік сауаттылық болады.

Қ азақ стандық оқ ушылардың PISA, TIMSS, PIRLS, ICILS халық аралық салыстырмалы зерттеулеріне, сондай-ақ Қ азақ станның PIAAC қ атысуы жалғ асады. Жекелеген мектептерді объективті жә не тә уелсіз бағ алау ү шін қ азақ стандық білім алушылар жыл сайын PISA-based Test for Schools қ атысады.

Техникалық жә не кә сіптік білім беруде WorldSkills тә сілі бойынша студенттердің практикалық дағ дыларын сапалы жә не кешенді бағ алауғ а бағ ытталғ ан демонстрациялық емтихан тү рінде студенттерді қ орытынды бағ алаудың жаң а жү йесі енгізілетін болады.

Қ азақ стан колледждерінің қ ызметін бағ алау жә не ТжКБ білім беру қ ызметтерінің сапасын арттыру ү шін бә секелестік пен ынталандырудың қ осымша қ ұ ралын жасау мақ сатында ТжКБ ұ йымдары арасында рейтинг ө ткізу бойынша жұ мыс жалғ астырылады. Мемлекеттік органдар, білім басқ армалары ү шін рейтингтік кө рсеткіштер жү йесі басқ арушылық шешімдерді қ абылдаудың негізі болады.

" Атамекен" ұ лттық кә сіпкерлер палатасы тізілімінде тіркелген сертификаттау орталық тарында реттелетін кә сіптер мен мамандық тар бойынша ТжКБ тү лектерін тә уелсіз сертификаттауды енгізу практикасы кең ейтіледі.

Жоғ ары оқ у орындарына халық аралық стандартталғ ан SAT, ACT, GMAT, GRE сертификаты негізінде Ұ БТ-мен, кешенді тестілеумен жә не магистратура мен докторантурағ а тү су емтихандарымен бірдей баламалы қ абылдау тетігі енгізілетін болады. Талапкерлердің білім дең гейі мен олардың отбасы табыстарын ескере отырып, гранттар беру моделін жетілдіру жоспарлануда.

Студенттердің білімін бағ алау жү йесінің сапасын жақ сарту ү шін Академиялық адалдық лигасына кіретін жоғ ары оқ у орындарының санын толық тыруды жалғ астыру қ ажет.

Жоғ ары оқ у орындарының білім беру қ ызметтерінің сапасын ішкі жә не сыртқ ы қ амтамасыз ету жү йесін жаң ғ ырту кө зделуде. Аккредиттеу тиімділігін арттыру мақ сатында сапаны сыртқ ы қ амтамасыз етудің рә сімдеріне жә не қ олданылатын стандарттарына қ ойылатын талаптар пысық талатын болады. Бұ л ретте жоғ ары оқ у орындарын аккредиттеу рә сімдерін бейіндеуге кезең -кезең імен кө шу жү зеге асырылатын болады. Бұ л ретте жоғ ары оқ у орындарын аккредиттеу рә сімдерін бейіндеуге кезең -кезең імен кө шу жө ніндегі мә селе пысық талатын болады.

Сыбайлас жемқ орлық сипатындағ ы бұ зушылық тардың алдын алу жә не болдырмау, жоғ ары оқ у орындарын басқ арудың ашық тығ ын қ амтамасыз ету мақ сатында студенттердің, бітірушілердің, ОПҚ жә не жұ мыс берушілердің қ атысуымен ЖОО-да сыбайлас жемқ орлық тә уекелдерін анық тау жә не академиялық адалдық ты сақ тау тұ рғ ысынан тә уелсіз зерттеу жү ргізіледі.

Мектепке дейінгі, орта, техникалық жә не кә сіптік білім беру ұ йымдарының педагогтерін аттестаттау Педагогтің кә сіби стандартының талаптары негізінде жү ргізілетін болады.

5. 1. 5. Экономика қ ажеттіліктеріне жә не ө ң ірлік ерекшеліктерге сә йкес кә сіптік даярлық тың сабақ тастығ ы мен ү здіксіздігін қ амтамасыз ету

1. Ө мір бойы білім алу қ ағ идаты негізінде мектепке дейінгі білім беруден жоғ ары оқ у орнынан кейінгі білімге дейінгі білім беру бағ дарламаларының сабақ тастығ ын қ амтамасыз ету.

Білім беру дең гейлері арасындағ ы мазмұ нның сабақ тастығ ын қ амтамасыз ету мақ сатында бү кіл білім беру траекториясы бойы жинақ талатын ө тпелі негізгі қ ұ зыреттер айқ ындалатын болады. Бұ л қ ұ зыреттер білім берудің барлық дең гейлеріндегі мемлекеттік жалпығ а міндетті білім беру стандартының қ ұ ндылығ ы мен мазмұ ндылығ ын, білім беру саласындағ ы басқ а да негіздемелік қ ұ жаттарды (салалық біліктілік шең бері, кә сіби стандарттар) айқ ындау ү шін негіз болады.

Негізгі қ ұ зыреттілік ретінде ү ш тілде білім алушылардың коммуникативтік дағ дылары дамитын болады. Мектептерде педагог кадрлардың дайындығ ына қ арай жә не оқ ушылар мен ата-аналардың қ алауын ескере отырып, жекелеген пә ндерді ү ш тілде оқ ытуғ а біртіндеп кө шу қ амтамасыз етіледі. " Ағ ылшын тілі" пә ні бойынша мектепте ә рбір оқ у жылынан кейін тілді мең геру дең гейіне, оқ ыту ә дістеріне қ атысты ө згерістер енгізілетін болады.

Мемлекеттік тілді басым дамыту білім беруді ә діснамалық жә не ғ ылыми-ә дістемелік сү йемелдеу, оның ішінде қ азақ тілі мен ә дебиетін терең детіп оқ ыту есебінен кү шейтілетін болады. Ол ү шін гуманитарлық пә ндерді терең детіп оқ ытатын Абай атындағ ы мектептер мен мектеп-интернаттарының желісі қ ұ рылатын болады.

Қ азақ тілінде оқ ытпайтын мектептердегі қ азақ тілі бойынша ә рбір оқ у жылынан кейін тілді мең геру дең гейіне қ ойылатын талаптар айқ ындалатын болады.

Сабақ тастық ты қ амтамасыз ету ү шін формальды жә не формальды емес білім берудің оқ ыту нә тижелерін танудың интеграцияланғ ан жү йесі қ ұ рылатын болады. Цифрлық білім беру ресурстарын, бұ қ аралық ашық онлайн-курстардың желілері мен платформаларын (MOOCs) дамыту жө ніндегі жұ мыс жалғ асады.

Ересектерге кә сіптік дамуғ а бағ ытталғ ан " ө мір бойы білім алу" қ ағ идаты бойынша білім беру ү шін жоғ ары оқ у орындарының базасында " кү міс университеттердің " жұ мыс істеу тетіктері пысық талатын болады.

Техникалық жә не кә сіптік, жоғ ары жә не жоғ ары оқ у орнынан кейінгі білім беру ұ йымдарының жанынан балаларғ а Soft Skills жә не World Skills дағ дыларын ү йрету ү шін ү йірмелер, студиялар, шеберханалар, зертханалар ашу мә селесі пысық талатын болады.

Ә рбір студенттің онлайн-курстарғ а қ ол жеткізуін қ амтамасыз ету ү шін жоғ ары оқ у орындарын " Қ азақ станның ашық университеті" платформасына қ осу жұ мысы жандандырылатын болады.

Олардың сапасын қ амтамасыз ету бойынша тетіктерді ә зірлей отырып, прокторинг жә не қ ашық тық технологиялар элементтерімен онлайн оқ ытуды кезең -кезең імен енгізу жоспарлануда.

Мектепке дейінгі жә не бастауыш білім беру арасындағ ы сабақ тастық ты кү шейту шең берінде мектепке дейінгі тә рбие мен оқ ытудың ү лгілік оқ у бағ дарламасы қ айта қ аралады жә не жазғ ы айларда мектепалды даярлық кү шейтілетін болады. Жазғ ы айларда мектепалды даярлық мазмұ нында сауатты жә не математикағ а оқ ыту қ арастырылады.

Орта білім берудің жаң артылғ ан мазмұ нғ а кө шуі аяқ талғ аннан кейін 12 жылдық оқ ытуғ а кезең -кезең імен кө шу басталады. 12 жылдық мектептің жоғ арғ ы сатысы болашақ кә сіпті таң дау ү шін элективті пә ндерге бейінделеді. Оқ у бағ дарламалары, оқ улық тар мен оқ у-ә дістемелік кешендер жаң артылады. Республикалық оқ у-ә дістемелік кең естердің жұ мыс істеуіне қ ойылатын талаптар жетілдірілетін болады.

Білім беру бағ дарламаларының сабақ тастығ ын қ амтамасыз ету шең берінде оқ улық тар мен оқ у-ә дістемелік кешендер ә зірлеудің, сараптаудың жә не басып шығ арудың жаң а жү йесі енгізілетін болады. Қ азіргі заманғ ы оқ улық тың тұ жырымдамалық моделі ә зірленеді, сарапшылардың біліктілігін арттыру курстары ұ йымдастырылады, қ ұ пиялылық ты сақ тай отырып, оқ ытылғ ан жә не сертификатталғ ан сарапшылар қ атарынан сарапшылар базасы қ алыптастырылады. Оқ улық тарды ә зірлеу, талқ ылау жә не сараптау жә не оларды білім беру ұ йымдарына онлайн-режимде жеткізуді бақ ылау ү шін цифрлық платформа қ ұ рылатын болады. Қ олданыстағ ы оқ улық тарды кезең -кезең імен қ айта басып шығ ару кө зделеді. Барлық оқ улық тар цифрланып, ашық платформаларда орналастырылады. Қ ағ аз оқ улық тарды пайдаланумен қ атар электрондық оқ улық тарғ а біртіндеп кө шу жү зеге асырылатын болады.

" Ә ліппе" пә ні Ахмет Байтұ рсыновтың ә дістемесі негізінде 1-сыныпта латын графикасы негізінде оқ ытылады.

Латын графикасына кө шу жоспарлы тә ртіппен кезең -кезең імен жү зеге асырылатын болады.

Білім берудің жаң артылғ ан мазмұ нын бекіту жә не одан ә рі жетілдіру мақ сатында жетекші ғ алымдарды, сарапшыларды жә не практиктерді тарта отырып, ғ ылыми-ә дістемелік сү йемелдеу, мониторинг, талдау жә не бағ алау қ амтамасыз етілетін болады. Ы. Алтынсарин атындағ ы Ұ лттық білім академиясы " Назарбаев Зияткерлік мектептері" дербес білім беру ұ йымдарымен жә не басқ а да даму институттарымен, педагогикалық жоғ ары оқ у орындарымен бірлесіп, ұ зақ мерзімді қ олданбалы зерттеулер жү ргізу жә не Қ азақ станның орта білім беру жү йесін ғ ылыми-ә дістемелік сү йемелдеу ү шін кү ш біріктіретін тораптық орталық қ ұ рады.

Білім берудің жаң артылғ ан мазмұ нын енгізуге ауқ ымды зерттеу жү ргізілетін болады.

Бірың ғ ай білім беру траекториясы шең берінде колледждердегі жалпы білім беретін пә ндердің мазмұ ны жалпы орта білімнің жаң артылғ ан мазмұ нына сә йкес қ айта қ аралатын болады. ТжКБ ұ йымдарының тү лектерін оқ ыту нә тижелері жоғ ары жә не жоғ ары оқ у орнынан кейінгі білім алғ ан кезде ескерілетін болады. Бұ л ү шін жоғ ары білімнің 1-2-курсының бағ дарламаларымен интеграцияланғ ан орта білімнен кейінгі білім беру (қ олданбалы бакалавриат) бағ дарламаларын енгізу жұ мысы жалғ асатын болады.

Техникалық жә не кә сіптік, орта білімнен кейінгі білім беру мамандық тары мен біліктілігінің сыныптауышы Білім беру халық аралық стандарттар жү ктемесі мен Жоғ ары жә не жоғ ары оқ у орнынан кейінгі білім беру мамандық тарының сыныптауышын ескере отырып ө зектендіріледі. Оқ ыту нә тижелері бойынша сынақ бірліктерінің еуропалық жү йесінің (ECVET) ә діснамасын бейімдеу негізінде білім беру бағ дарламаларының тізілімі жә не оқ у нә тижелерін бағ алау, тану, жинақ тау жә не аудару ұ лттық жү йесі қ ұ рылатын болады.

WorldSkills халық аралық талаптарын ескеретін модульдік-қ ұ зыреттілік тә сілге негізделген бағ дарламаларды енгізу жалғ астырылады.

Аталғ ан бағ дарламалар студентке ә р біліктілікті алғ аннан кейін ең бек нарығ ына шығ у мү мкіндігімен бір оқ у мерзімі шең берінде бірнеше біліктілік алуғ а мү мкіндік береді. Сонымен қ атар студенттің біліктілік дең гейін арттыру ү шін оқ уын жалғ астыру мү мкіндігі болады.

Жоғ ары жә не жоғ ары оқ у орнынан кейінгі білім беруді жаң ғ ырту
ХХІ ғ асырдың жаһ андық жә не пә наралық қ ұ зыреттері (оның ішінде волонтерлік, азаматтық жә не ә леуметтік жауапкершілік, кө шбасшылық, коммуникативтік, зерттеу дағ дылары, іскерлік жә не т. б. ) жә не орта білім берудің жаң артылғ ан мазмұ ны контекстінде жү зеге асырылады.

Жаң а білім беру бағ дарламалары ө мір бойы оқ ытуды болжайтын, тез ө згермелі VUCA ә лемінде қ ажетті икемді жә не кә сіби дағ дыларды (soft skills, hard skills) қ алыптастыруғ а бағ дарланатын болады.

Жоғ ары білім берудің ұ лттық біліктілік шең берін ө зектілендіру жә не оны Еуропалық жоғ ары білім кең істігінің (бұ дан ә рі – ЕЖБК) қ азақ стандық академиялық дә режелер мен біліктіліктерді тануғ а бағ ытталғ ан ЕЖБК біліктілік шең беріне (Ұ лттық біліктілік шең берінде ө зін-ө зі сертификаттау) сә йкес келтіру жоспарланып отыр.

Реттелетін кә сіптер бойынша сертификаттау жү йесін енгізу шең берінде біліктілікті жә не оқ ыту нә тижелерін растауғ а бағ ытталғ ан Ұ лттық біліктілік тестін тапсыру ә діснамасын жетілдіру жө ніндегі жұ мыс жалғ асатын болады. Бұ л ретте педагогтердің біліктілігін арттыру жә не тә уелсіз сертификаттау жү йесі ең бек нарығ ының қ ажеттіліктеріне жә не ел педагогтерінің жеке кә сіби қ ажеттіліктеріне сай келетін болады.

2021 жылдан бастап ЖОО тү лектеріне жеке ү лгідегі диплом беріледі. Диплом беру тә ртібі ө згереді.

Білім беру саясатын уақ тылы тү зету жә не ұ лттық дең гейде оқ уды аяқ тағ аннан кейін тү лектердің жұ мыспен қ амтылуын арттыру ү шін
2020 жылдан бастап ЖОО тү лектерін даярлау сапасына қ анағ аттануғ а бағ а берілетін болады.

Сот жә не қ ұ қ ық қ орғ ау жү йелерін институционалдық қ айта қ ұ ру шең берінде заң тану саласында кадрлар даярлаудың сапасын кү шейту шаралары қ абылданатын болады. Елімізде заң дық білімді жаң ғ ырту ү шін заң дық білім беру стандарттары жетілдірілетін болады.

2. Техникалық жә не кә сіптік білім берудің тартымдылығ ын арттыру

Ел экономикасын технологиялық жаң ғ ырту жағ дайында ең бек нарығ ы ү шін қ ұ зыреттіліктің ә мбебап жиынтығ ы, белсенді азаматтық ұ станымы, тұ лғ ааралық дағ дылары мен жү йелі ойлау қ абілеті бар кадрлар қ ажет.

" Қ азақ стан Республикасы колледждерінің топ-100 студенті" жобасын іске қ осу, сондай-ақ WorldSkills, JuniorSkills, DeafSkills жә не Abilimpics қ озғ алыстарына оқ ушылар мен студенттерді кең інен тартуды қ амтамасыз ету жоспарлануда. Ұ лттық қ ұ раманың, оның ішінде ә лемдік чемпионаттың сарапшылары мен қ атысушыларының кә сіби жә не тілдік даярлық дең гейін арттыру арқ ылы олимпиадалық резерв мектебі қ ағ идаты бойынша WorldSkills ө ң ірлік жә не республикалық чемпионаттарын ұ йымдастыру жә не ө ткізу жү йесі жетілдірілетін болады. Ұ лттық қ ұ раманы қ азіргі заманғ ы қ ұ ралдармен жарақ тандыру, оның ішінде жұ мыс берушілер есебінен жарақ тандыру, WorldSkills, Hi-TechSkills, DigitalSkills, AgroSkills чемпионаттарында ұ лттық қ ұ рамағ а қ атысушылардың жаттығ уларын қ амтамасыз ету кө зделетін болады.

WorldSkills халық аралық чемпионаттарының жү лдегерлері жергілікті бюджет жә не демеушілер есебінен жоғ ары оқ у орындарында оқ уғ а грант алу мү мкіндігіне ие болады.

" Атамекен" ұ лттық кә сіпкерлер палатасымен жә не " Шетелдік инвесторлардың қ азақ стандық кең есі" қ ауымдастығ ымен бірлесіп, салалық кә сіпорындардың қ ызметкерлері арасында " WorldSkills" қ озғ алысы дамитын болады.

ТжКБ студенттері арасында таланттарды ашу ү шін бос орындар жә рмең келерінің жә не алаң дардың баламаларын қ ұ ру мақ сатында шетелдік жә не отандық компаниялармен бірлесіп, жыл сайын цифрлық дағ дыларды – Хакатон қ олдана отырып, тү рлі салаларда IT-шешімдерді ә зірлеу бойынша ө ң ірлік жә не республикалық идеялар конкурстары ө ткізілетін болады.

Жастарды колледждерге тарту ү шін оқ ушылар арасында ерте кә сіптік бағ дар беру жұ мысы жү йесі қ ұ рылады, жұ мысшы кә сіптерін жә не орта буындағ ы білікті мамандарды танымал ету бойынша ауқ ымды PR-науқ ан ө ткізіледі.

" Мектеп-колледж" кешенін қ ұ ру бойынша жұ мыс жалғ астырылатын болады.

⇐ Предыдущая 7 8 9 10 111213 14 15 16 Следующая ⇒