Оқылым. Тапсырма. Жазылым. Балл қою кестесі

Оқ ылым

Тапсырма

Мә тінді мұ қ ият оқ ып, берілген сұ рақ тарғ а жауап берің із.

[10]

Субмә дениет – қ оғ ам мә дениетінің бір бө лігі болғ андық тан, жастар арасындағ ы субмә дениетті жастардың ө здері қ алыптастырады.

Ғ ылымда «субмә дениет» термині латын тілінің «sub – тө менгі», неміс тілінің «kultur – мә дениет» деген ұ ғ ымнан шық қ ан. Қ оғ ам мә дениетінің белгілі бір бө лігі болып табылатын топтарды субмә дениетке жатқ ызамыз.

АҚ Ш зерттеушілерінің пайымдауынша, «субмә дениет» ұ ғ ымы адамдардың, ә сіресе, жастардың белгілі бір салағ а еліктеушілігінің (фанатизм), табынушылығ ының немесе кү йзеліске тү скенде ермек қ ылғ ан хоббиінің салдарынан пайда болғ ан.

Субмә дениеттің пайда болу тарихы сонау 1950 жылдардан бастау алады. Алғ ашында жастар арасындағ ы жаң а киім ү лгілерінің, жаң а би тү рлерінің, «стиль» деген ұ ғ ымның пайда болуынан басталды.

Металлистер», «хиппилер», «эмошылар» жә не т. б. қ оғ амдық топтар пайда болды. Дү ниежү зілік субмә дениетке жататын ерекше топтардың қ ысқ аша тарихына тоқ талсақ:

ХХ ғ асырдың 30 жылдары Америка Қ ұ рама Штаттарында пайда болғ ан топ – байкерлер болды. Олар – мотоциклмен жү ретін топтар. Олар ө здерін «Тү н періштелері», «Тү нгі қ асқ ырлар» деген лақ ап аттармен атайды. Киім ү лгілері роккерлер стиліне ө те ұ қ сас. Тү нгі клубтарды шарлап, кең трассаларда мотоциклмен жү ргеннен рахаттанады. Денелерінде татумен жазылғ ан тү рлі бейнелер болды.

Субмә дениетке жататын арнайы топтардың тағ ы бір тү рі – готика. Готика мә дениеті ХХ ғ асырдың 70 жылдары панктермен қ атар пайда болды. Олар панктерге ө те ұ қ сас, тек киімдері қ ара тү сті болып келіп, металдан жасалғ ан бұ йымдарды тақ қ анғ а ә уестенді. Олар қ оғ амда ө з жақ таушыларын айналасына кө птеп жинады. Олардың ерекшелігі – киім ү лгілері. Готикалардың киім ү лгілерінде: египеттік, христиандық, кельттік сегізжұ лдызды белгілер болады. Олар қ ара тү сті киімдер киіп, тырнақ тары мен шаштарын да қ ара тү ске бояп, ал бет-ә лпеттерін аппақ гриммен бояуды ө здерінің имидждеріне айналдырды.

Кейінгі жылдары Қ азақ стан жастарының арасында да «эмошылар» белең алғ ан. Эмо «эмоционалды» деген терминнен алынғ ан. Эмоционалды музыка тың дағ анды ұ нататын топ. Қ азіргі кү нде музыканың бұ л тү рі: эмокор, эмо-рок, кибер-эмо, панк-эмо, эмо-вайоленс, скримо, френч-эмокор хардкор-сан-диего жә не т. б. болып бө лінеді. Эмошы жастар тек эмоционалды музыка тың дауғ а ғ ана ә уес емес. Олар ө мірдегі барлық оқ иғ аларғ а эмоционалды тұ рғ ыда қ арайды. Сонымен қ атар эмошылар қ айғ ылы ө лең оқ ығ анды ұ натады.

Яппилер – белсенді қ ызмет ететін жастардан тұ ратын жеке дара адамдар қ атары. Жоғ ары жалақ ысы бар, киім ү лгілері де ресми, фитнес орталық тарына барып тұ ратын топ ө кілдері. Олар жетістікке ұ мтылатындар қ атарына жатады.

1. Мә тін қ андай стильде жазылғ ан? Дә лелдең із.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

[2]

2. Мә тіннен тақ ырыпқ а қ атысты терминдер мен ұ ғ ымдарды теріп жазың ыз.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

[2]

3. Мә тінде айтылу мақ сатына қ арай сө йлемнің қ ай тү рі қ олданылғ ан? Мысал келтірің із

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

[2]

4. Мә тінде етістіктер қ ай шақ та қ олданылғ ан? Мысалдар келтірің із.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

[2]

5. Мә тінде ғ ылыми стильге тә н қ андай шартты белгі кездеседі? Дә лел келтірің із

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

[2]

Жазылым

Берілген 4 тақ ырыптың бірін таң дап, жазба жұ мысын орындаң ыз. Орфографиялық норманы сақ таң ыз.

[10]

1) 2030 жылдағ ы Қ азақ станның дамуын кө з алдың ызғ а елестетіп, еліміздегі тү рлі инновациялық ө згерістерді ұ лттық қ ұ ндылық тармен байланыстырып, «Жаң а Қ азақ станның жаң а келбеті» тақ ырыбында шығ арма жазың ыз.

2) Тә уелсіздік жылдарындағ ы Қ азақ станның ең айтулы жетістіктерін баяндап, естелік жазың ыз.

3) Қ азіргі заман жастарының бойындағ ы қ асиеттерді талдап, «Адамына қ арай заманы жоқ ә лде заманына қ арай адамы ма? » деген тақ ырыптадискуссивті эссе жазың ыз.

4) «Мен жастарғ а сенемін... » тақ ырыбында Мағ жан ізімен ө лең тү рінде шығ армашылық пен ө з ойың ызды жазың ыз.

Балл қ ою кестесі

Тың далым жә не айтылым

Балл	Грамматика мен лексиканы дұ рыс қ олдануы	Балл	Сұ рақ ты тү сіну мен толық жауап беру қ абілеті
	Диалог кезінде грамматикалық жә не лексикалық қ ұ рылымдардың қ олдану аяларын ө те жақ сы тү сінеді. Сө з саптауы дұ рыс, анда-санда мардымсыз қ ателерді жібереді.		Тақ ырыпты ө те жақ сы тү сінеді. Кү тпеген сұ рақ тарғ а жауабы тез, ә рі орынды. Талқ ылау кезінде ө з ойын жетік жеткізе алады.
	Диалог кезінде грамматикалық жә не лексикалық қ ұ рылымдардың қ олдану аяларын жақ сы тү сінеді. Сө з саптауы дұ рыс, анда-санда қ ателер жібереді.		Тақ ырыпты жақ сы тү сінеді. Кү тпеген сұ рақ тарғ а жауабын ойланып ә рі орынды жеткізеді. Талқ ылау кезінде ө з ойын жақ сы жеткізе алады, бірақ кей уақ ытта сырттау қ олдауды қ ажет етеді.
	Диалог кезінде грамматикалық жә не лексикалық қ ұ рылымдарды қ олдану аяларын орташа тү сінеді. Сө з саптауы дұ рыс, қ ателері байқ алғ анмен, тү сініспеушілік тудырмайды.		Тақ ырыптың негізгі тараптарын тү сінеді, бірақ кү рделі сұ рақ тарды талдауда едә уір қ иналады. Кү тпеген сұ рақ тарғ а қ иналып қ алады. Талқ ылау кезінде қ олдауды қ ажет етеді, жауаптарын алдын-ала дайындап келгендей кө рінеді.
	Диалог кезінде грамматикалық жә не лексикалық қ ұ рылымдарды қ олдану аяларын аздап тү сінеді. Сө з саптауы нақ ты емес, тү сініспеушілік тудырады.		Тақ ырыпты тү сінуде қ иналады. Кү тпеген сұ рақ тарғ а қ иналып қ алады, тақ ырыпты ашуды дамыта алмайды. Талқ ылау кезінде қ олдаусыз ө зін кө рсете алмайды.
	Диалог кезінде грамматикалық жә не лексикалық қ ұ рылымдарды қ олдану аяларын ө те аз тү сінеді. Тү сініспеушілік тудыратын қ айталанып келетін қ ателер жиі кездеседі.		Тақ ырыпты тү сінуде қ атты қ иналады. Кү тпеген сұ рақ тарғ а қ иналып қ алады, тіпті жауап бере алмайды. Талқ ылауғ а аз қ атысады.

Оқ ылым

№	Дескриптор	Балл
	Тілдік ерекшелігіне назар аудара отырып, мә тін стилін анық тайды;
	Мә тіннен тақ ырыпқ а қ атысты терминдер мен ұ ғ ымдарды теріп жазады;
	Сө йлем тү рін тауып, мысал келтіреді;
	Етістіктің шақ тарын ажыратып, мысал келтіреді;
	Мә тінде ғ ылыми стильге тә н қ андай шартты белгіні тауып, белгілейді;
Барлығ ы

Жазылым

Балл	Сипаттама
9-10	· Тапсырмада шығ армашылық тә сілдемені ө те жақ сы қ олданады, аудиторияны толық тарта біледі, мә тіннің сә йкес формасын дә лелді қ олданғ ан. · Қ ұ рылымы сә йкес жә не қ атаң сақ талғ ан. · Оқ ырманғ а ерекше ә сер ету мақ сатында кө ркем тіл қ ұ ралдарын ө те жақ сы қ олданғ ан. · Еркін, мә нерлі ойластырылғ ан мазмұ ндауы бар, кү рделі ә серлерге қ ол жеткізеді. · Сауаттылық тың дең гейі жоғ ары.
7-8	· Тапсырмада шығ армашылық тә сілдемені орынды қ олданады, аудиторияны тарта біледі, мә тін формасының қ олданысы жү йелі. · Қ ұ рылымы сә йкес жә не сақ талғ ан. · Оқ ырманғ а ерекше ә сер ету ү шін тілдің шығ армашылық қ олданысы нақ ты, анық. · Қ ажетті ә серге жетуге ық пал ететін анық жә не ү зіліссіз мазмұ ндауы бар. · Мағ ынаны жеткізуде кездейсоқ қ ателер қ иындық тудырмайды.
5-6	· Сә йкестендірілген қ ұ рылымы мен шығ армашылық қ абілеті анық, аудиторияны сезеді, ө з ойын жобалап жеткізеді. · Қ олданылғ ан қ ұ рылымы дұ рыс, бірақ кейбір жағ дайда жү йеленбеген, қ ұ рылымнан ауытқ у кездеседі немесе біртексіз қ ұ рылымдар бар. · Тіл қ олдануғ а деген талпынысы, суреттеу мен баяндау жазбалары қ ажетті дең гейде. · Нақ ты, бірақ біртекті сө з қ ұ рылымдарын қ олданады. · Шақ тардың, бастауыш пен етістіктердің ұ йқ аспауы, орфографиялық қ ателер, пунктуацияның жоқ тығ ы қ ажетті ә сер алуды тө мендетеді.
3-4	· Қ ажетті ұ станым мен мазмұ н бар, аудиторияны сезу қ абілеті байқ алады. · Қ ұ рылымында ауытқ ушылық кездеседі, (дә л анық емес), нақ ты суреттеу мен карама-қ айшылық тарды баяндау қ абілеті бар, бірақ солғ ын. Ө з ойын жобалап жеткізеді. · Тілдік амал қ ұ ралдарын қ олдану ә рекеті бар, суреттеу, сипаттау элементтері қ анағ аттанарлық дең гейде. · Сө з саптауы нақ ты болғ анымен, жү йесіздік байқ алады. · Шақ тардың, бастауыш пен етістіктердің ұ йқ аспауы, орфографиялық қ ателер, пунктуацияның жоқ тығ ы жиі кездеседі.
1-2	· Мағ ына мен мә селеге тоқ талғ анмен, шығ армашылық тә сілдемеге сай емес, формасы нақ тыланбағ ан, мысалы, суреттеу сұ рағ ына баяндау арқ ылы жауап береді, ө з ойын білдіруде шектеуліктер байқ алады. · Қ ұ рылым ә лсіз, ұ йымдастырылмағ ан, ауытқ улар жиі байқ алады. · Тек кейбір жағ дайда ғ ана тілдің жиі қ олданылатын ә дістері баяндау мен суреттеу жазбаларына сә йкес. · Шақ тардың қ олданылуы анық емес, қ ұ рылымдық қ ателер (шақ тардың, бастауыш пен етістіктердің ұ йқ аспауы, орфографиялық қ ателер, пунктуацияның жоқ тығ ы) мағ ынаны толық тү сінуге қ иындық келтіреді.
	· Жұ мыс қ ойылғ ан мақ сатқ а сай емес, тү сініксіз, қ ұ рылым мен мазмұ ны сай емес. · Тө менгі дең гейдегі қ ұ рылымдық қ ателер (шақ тардың, бастауыш пен етістіктердің ұ йқ аспауы, орфографиялық қ ателер, пунктуацияның жоқ тығ ы) оқ ушының жалпы ә сер ету қ абілетін кө рсетуге кедергі келтіреді.

⇐ Предыдущая 2 3 4 5 678 9 10 11 Следующая ⇒