|
|||
Механикалық жүйенің қозғалыс мөлшері.11. Механикалық жүйе қозғалысының дифференциалдық теңдеулері. Жүйенің масса ортасының қозғалу теоремасы. Масса ортасының қозғалысын сақтау теоремасы. Еркін мех.жүйе Коор.түрі: mkXk=Fkxe+Fkxi myYk=Fkye+Fkyi (k=1,n) mkZk=Fkze+Fkzi Еркін емес мех.жүйе:
mYk=Fkx+Rkx mYk=Fky+Rky (k=1,n) mY=Fkz+Rkz
дәлелдеу үшін: теңдеулердің барлығын бір біріне қосамыз: сонда: ∑m = ∑Fke + ∑Fki M Fke немесе Ma=Re Мех.жүйе массалар центрі материялық нүкте сияқты қозғалады. Бұл нүктенің массасы тұтас жүйенің массасына тең, ал оған әсер етуші күш мех.жүйенің сыртқы күштерінің бас векторына тең болады. Коорд.остерге проекциялаймыз: MXc=Rxe MYc=Rye MZc=Rze Xc. Yc Zc массалар центрінің үдеуінің коор.остеріндегң проекциялары 12. Материалдық жүйенің қозғалыс мөлшері. Күштің лездік және толық импульсі. Механикалық жүйе қозғалыс мөлшерінің өзгеру теоремасы. Сақталу теоремасы. Мех.жүйенің қозғалыс мөлшері деп, ондағы барлық материялық нүк.қозғалыс мөлшерлерінің геометриялық қосындысына тең болатын Q векторын айтады7 Q=∑mkvk/ Коор.остеріндегі проек Qx=∑mkvkx Qy=∑mkvky Qz=∑mkvkz Жүйенің қозғалыс мөлшері мен масс.центр жылдамдығы арасында тәуелділік бар, осы теңдеуден екі жағынан да уақыт бойынша туынды табамыз: = Осы теңдіктен мынау шығады: Q=Mvc Жүйенің қозғалысы кезінде оның Q қозғалысы мөлшері күштердің әсерінен уақыт өткен сайын өзгеріп отырады. Механикалық жүйенің қозғалыс мөлшерінен уақыт бойынша алынған туынды жүйеге әсер етуші барлық сыртқы күштердің бас векторына тең. ∑m = ∑Fke + ∑Fki ∑m = (∑mkvk)= = ∑Fk немесе = Re
= Q1-Q0= Q-Q=S Жүйенің қозғалыс мөлшерінің қандай да бір уақыт аралығындағы өзгеруі, сыртқы күштердің бас векторының сол уақыт аралығындағы импульсіне тең. Q1x-Q0x=Sxe Q1y-Q0y=Sye Q1z-Q0z=Sze Q=const егер сыртқы күштердің бас векторы Re=0 болып келсе, онда мех.жүйенің Q векторы қозғалыс кезінде өзінің шамасы мен бағыты өзгертпей сақтайды. 13.Механикалық жүйенің қозғалыс мөлшері. Берілген механикалык жуйе n материялық нүктелерден құралады. Жүйенің массасы mk және жылдамдығы vk тең М нуктесінің қозғалыс мөлшері qk=mkvk векторымен беріледі.Жүйедегі нүктелер қозгалыс мөлшері qk векторларының бас векторы механикалық жүйенің қозғалыс мөлшері ретінде алынады.Басқаша айтқанда,механикалық жуйенің қозғалыс мөлшері деп,ондағы барлық материялық нүктелердің қозғалыс мөлшерлерінің геометриялық қосындысына тең болатын Q векторын айтамыз. Q=∑mkvk Механикалық жүйенің қозғалу мөлшер моментінің өзгеру теоремасы. Жүйенің қозғалысы кезінде оның Q қозғалысы мөлшері күштердің әсерінен уақыт өткен сайын өзгеріп отырады. Q векторы өзгеруінің жүйеге әсер етуші куштерге тәуелділігі мынадай теоремамен анықталады:механикалық жүйенің қозғалыс мөлшерінен уақыт бойынша алынған туынды жүйеге әсер етуші барлық сыртқы күштердің бас векторына тең.
|
|||
|