Шейх ‘Абдуль-Мухсин әл-‘Аббадтың сөзі 1 страница

Аллаһ қ а мадақ жә не Аллаһ тан ө зге ешкімде кү ш-қ уат жоқ! Аллаһ Ө зінің қ ұ лы жә не елшісі болғ ан пайғ амбарымыз Мухаммадты, оның отбасын жә не сахабаларын, сондай-ақ оның басшылығ ының себебінен дұ рыс жолғ а ілескендердің барлығ ын игілікке бө леп, береке берсін.

Ал содан соң:

Ақ иқ атында, Сү ннеттің жә не біртұ тас жамаъаның жақ таушыларының (аһ лю-Сунна уаль-жамаъаның ) қ атарынан болғ ан, бұ л ү мметтің алғ ашқ ы ұ рпақ тарының жолына ілесіп, ө здерін шариғ и ғ ылымдарды зерттеп-ү йренуге бағ ыштағ ан мұ сылмандардар біздің кезімізде барлығ ынан бұ рын келісімге жә не керіс туғ ызбайтын нә рселердің барлығ ында бір-біріне насихат айтуғ а мұ қ таж. Ә сіресе егер олардың саны алдың ғ ы буындардың жолынан ауытқ ығ ан ағ ымдармен жә не секталармен салыстырғ анда аз екендігін ескерсек. [6]

Осыдан он жылдан астам уақ ыт бұ рын, екі шарапатты шейхтардың - шейхымыз ‘Абдуль-‘Азиз ибн Баздың жә не шейх Мухаммад ибн ‘Усайминнің (Аллаһ оларды рахым етсін) ө мірлерінің соң ғ ы жылдарында Сү ннеті жақ таушылардың азғ антай бө лігі бұ л ү мметтің ізгі алдың ғ ы буындары (салә фтар) ұ станғ ан жолына қ арама-қ айшы жү ретін кейбір секталардан сақ тандырумен айналыса бастағ ан болатын. Бұ л - мақ таулы жә не алғ ыс айтуғ а лайық ты ең бек. Бірақ қ ынжылтатыны – осы екі шейхтың ө лімінен соң бұ л топтың ішіндегі кейбір адамдардың осы елдегі (Сауд Арабиясындағ ы) жә не оның сыртындағ ы салә фтардың жолына ілесуге шақ ыратын аһ лю-Суннадан болғ ан ө здерінің бауырларымен шұ ғ ылданып кеткендері. Алайда олар ө з бауырларының ізгі амалдарын қ абылдаулары жә не оларғ а ә рі қ арай игі істер жасауғ а кө мектесулері керек еді, ал егер олар қ ателікке жол берген болса жә не бұ л шындығ ында да қ ателік болғ ан болса, онда оларды тү зетіп, дұ рыс жолды нұ сқ аулары қ ажет еді де, соң ынан олар туралы ұ дайы ә ң гіме қ ұ румен жә не олардан сақ тандырумен алаң дамаулары керек еді. Білімді игерумен, білімге ү йретумен айналысулары жә не дағ уат жү ргізулері қ ажет еді. Біздің шейхымыз ‘Абдуль-‘Азиз ибн Баз – аһ лю-Сунна уә л-жама’аның біздің заманымыздағ ы имамы, Аллаһ оны рахым етсін, осы жолда еді.

Біздің кезімізде ө здерін білімге бағ ыштағ ан Сү ннеттің жақ таушылары аз жә не олардың қ атарларын қ ысқ арту емес, толық тыру қ ажет. Оларды қ арым-қ атынастарды ү зуге емес, келісімге келтіру қ ажет, жә не тіл мамандары айтпақ шы: «Кішірейтетін есім кішіреймейді», тура соны ө здерін білімге бағ ыштағ ан саны жағ ынан шағ ын осы топ туралы да айтуғ а болады. [7]

Шейхуль-Ислам Ибн Таймия былай деген: “Діннің негізі болып табылатын ұ лы ережелердің бірі – жү ректерді жақ ындату, бірауыздылық жә не ө зара келіспеушіліктерді реттеу. Аллаһ Тағ ала былай деп айтады: «Аллаһ тан қ орқ ындар жә не ө зара келіспеушіліктерің ді реттең дер» (ә л-Ә нфал 8: 1). Аллаһ Тағ ала сондай-ақ былай деген: «Тү п-тү гел Аллаһ тың жібіне (дініне) жармасып ұ стаң дар да, бө лінбең дер» (Ә ли ‘Имран 3: 103). Ол сондай-ақ былай деген: «Ө здеріне айқ ын дә лелдер келгеннен кейін бө лініп, ө зара келіспеушілікке тү скендер тә різді болмаң дар. Міне дә л соларғ а зор азаптар ә зірленген» (Ә ли ‘Имран 3: 105). Осы жә не басқ а да осы сияқ ты мә тіндер ү мметті біріктіруге ә рі ө зара келісімге ұ мтылуды ә мір етеді жә не бө лінушілік пен алауыздық қ а тыйым салады. Осы негізді ұ станатындар біртұ тас жамағ атты (ә л-жамаъаны) жақ таушылар болып табылады, ал одан ауытқ ығ андар – бө лінушілікті жақ таушылар”. Қ з.: «Маджму‘ ә л-фатауа» 21/58.

Мен бұ л тақ ырып бойынша хижраның 1424 жылы басылымғ а шық қ ан, кейіннен 1426 жылы қ айта басылғ ан жә не 1428 жылы жинақ болып жарияланғ ан, басқ а да кітаптарым мен трактаттарыммен бірге жарық кө рген «Рифқ ан аһ ль ә с-Сунна би аһ ль ә с-Сунна» деп аталатын трактат жазғ ан болатынмын.

Трактатта Қ ұ ран мен Сү ннеттен алынғ ан мә тіндермен жә не Сү ннеттің жақ таушыларынан болғ ан зерттеуші ғ алымдардың сө здерімен кү шейтілген мынандай тақ ырыптар тү сіндірілген еді:

- Сө йлей білу жә не шешендік – бұ л Аллаһ тың рақ ымы мен нығ меті.

- Игілік болмағ ан сө здерден тілді тыю.

- Кү дік пен аң ду туралы.

- Жұ мсақ тық жә не ізгілік.

- Сү ннеттің жақ таушыларының қ ателікке жол берген ғ алымғ а қ атысты ұ станымы – ол бидғ атта айыпталмайды жә не одан бас тартпай, оғ ан ақ талу табады. [8]

- Сү ннетті жақ таушылардың қ атарынан болғ ан ғ алымдарды сенімсіз ету жә не олардан бас тарту фитнасынан қ ұ тылу. [9]

- Адамдарғ а олардың белгілі тұ лғ аларғ а деген қ атынасына сә йкес емтихан жасау сияқ ты жаң алық тың тү сіндірмесі. [10]

- Сү ннеттің жақ таушыларының қ атарынан болғ ан кейбір қ азіргі заманның ғ алымдарын сенімсіз ету (таджрих) жә не бидғ атта айыптау (табдиъ) фитнасынан сақ тандыру.

Бірақ қ ынжылтатын нә рселердің қ атарынан – бұ л соң ғ ы кезде сенімсіз ету (джарх) жә не бидғ атта айыптау (табдиъ) жебелерінің Сү ннеттің жақ таушыларына қ арай бағ ытталуының кү шеюі, сондай-ақ осыдан келіп туындайтын бойкот жасау (хаджр). Сонымен бірге «Сен пә лен оны бидғ атта айыптағ ан пә лен туралы не деп ойлайсың? », «Мен пә лен оны бидғ атта айыптағ ан пә леннің кітабын оқ ысам болады ма? » деген сұ рақ тар кө бейіп барады. [11]

Білім талап етуге кейбір жаң адан келгендер: «Пә ленше оны бидғ атта айыптағ ан тү генге қ атысты сенің ұ станымың қ андай? Сенің оғ ан қ атысты міндетті тү рде ұ станымың болуы қ ажет, ә йтпесе біз сенімен қ арым-қ атынасымызды ү земіз! » - деп айтып, ө здері сияқ тылардың арасында емтихан ө ткізе бастайды. [12]

Ал бә рінен де жаманы - мұ ндай нә рселердің Сү ннетті жақ таушыларының қ атарынан болғ ан білім ізденушілері бар еуропа жә не басқ а да ислами емес елдерде орын алғ аны. Олардың білімі кө п емес жә не олар пайдалы білімге жә не қ айнар кө зі джарх мә селесіндегі соқ ыр ілесушілік (тақ лид) жә не еліктеп-ұ қ сау болып табылатын бір-бірін бойкоттау фитнасынан қ ұ тылуғ а қ атты мұ қ таж! Мұ ндай қ ате тә сіл «ә л-ихуан ә л-муслимин» сектасының ә діснамасымен кейбір ұ қ састық тарғ а ие. Осы ә діснаманың мә нін бұ л сектаның негізін салушы Хасан ә л-Банна былай деп тұ жырымдағ ан: «Сендердің ү гіт-насихаттарың адамдардың ө здері оғ ан келіп қ осылулары ү шін лайық тырақ, ө йткені ол барлық игіліктің іске асуын ө зіне қ амтығ ан, ал ө зге шақ ырулар кемшіліксіз емес». Қ з.: “Музакарат ә д-Да‘уа уә ә д-Да‘ия” 232-бет.

Сондай-ақ ол былай деген: “Алауыздық пен шиеленістер енгізіп, басып кірген тү рлі идеялар мен ү гіт-насихаттарғ а қ атысты біздің ұ станымымыз біз оларды біздің іліміміздің таразысында ө лшеуіміз қ ажет екендігінде. Оғ ан сә йкес келетінді біз қ ұ птаймыз, ал оғ ан қ айшы келетінге біздің қ атысымыз жоқ! ” Қ з.: “Маджму'у расаиль Хасан ә л-Банна” 240-бет.

Білім талап етушілер бұ л фитнамен айналысудың орнына Сү ннетті жақ таушылардың пайдалы кітаптарын оқ умен айналысулары абзал. Қ азіргі заман ғ алымдарынан, ә сіресе біздің шейхымыз ‘Абдуль-‘Азиз ибн Баздың пә туалары мен Тұ рақ ты Комитеттің пә туаларын, шейх Ибн ’Усайминнің ең бектерін (оқ ып білгені абзал). Осылайша олар пайдалы білімге қ ол жеткізеді, ө сек-аяң нан, «пә лен былай депті, пә лен былай деп айтыпты» деген сө здерден жә не Сү ннетті жақ таушылардан болғ ан ө з бауырларының етін жеуден қ ұ тылады.

Ибн ә л-Қ айим былай деген: “Адамның ө зін харам нә рсені қ олданудан, зұ лымдық, зина, ұ рлық жасаудан, мас қ ылатын заттарды ішуден, харам етілген нірсеге кө з салудан т. с. с. оң ай қ орғ ай алатындығ ы таң қ алдырады. Бірақ оғ ан ө з тілін тыйю ө те қ иын. Сен оғ ан (адамдар) діндар, зұ хд, бар уақ ытын ғ ибадатпен ө ткізетін кісі ретінде қ арайтын адамды кө руің мү мкін, бірақ ол Аллаһ тың қ ахарын туғ ызатын сө здерді айтады жә не осығ ан кө ң іл бө лмейді. Жә не осындай ә депсіздік пен зұ лымдық жасаудан қ орқ атын, ал оның тілі ө лгендер мен тірілердің ар-намысы туралы жаман сө здерге салынып кететін, айтып жатқ ан сө здері туралы ойланбайтындар қ аншама десең ізші?! » Қ з.: “ә л-Джауаб ә л-кафи” 203.

Егер Сү ннетті жақ таушылардың қ атарынан болғ ан ғ алымның қ андай да бір мә селе бойынша жалпылама айтқ ан сө здері ә рі оның осы мә селеге жасағ ан егжей-тегжейлі тү сіндірмесі де болса, онда ол туралы жақ сы ойлау қ ажет жә не оның жалпылама айтқ ан сө здерін оның бұ л мә селені жан-жақ ты қ арастырғ ан сө здерін ескере отырып тү сіну қ ажет. Мұ ндай іс-ә рекет ‘Умар ибн ә л-Хаттабтың (оғ ан Аллаһ разы болсын) мына сө здеріне сә йкес болады: “Ешбір жағ дайда мұ сылман бауырың ның сө здері туралы, оларғ а игі тү сіндірме тауып тұ рғ аның а дейін, жақ сылық тан ө зге ешнә рсе ойлаушы болма”. Бұ л деректі Ибн Касир (Аллаһ оны рахым етсін) «ә л-Худжурат» сү ресіне жасағ ан тә псірінде келтіреді.

Шейхуль-Ислам Ибн Таймия былай деген: “Сө йлеушінің жалпылама тұ жырымдары туралы пікір (ү кім) оның нақ тылаушы сө здерін ескерген тү рде айтылатыны мә лім жә не назарғ а оның айқ ындық сыз жә не туралық сыз атылғ ан сө здерін емес, нақ тылап айтқ ан сө здерін алу қ ажет”. Қ з.: “ә р-Радд ’аля ә л-Бакри” 324.

Ол сондай-ақ былай деген: “Фақ иһ тардың тұ жырымдарын олардың жалпылама айтқ ан сө здерінің негізінде, нақ тылаушы сө здері мен олардың ілімдерінің бастапқ ы ережелерін ескермеген тү рде қ абылдау жаман ағ ымдардың пайда болуына ә келеді». Қ з.: “ә с-Сарим ә л-маслюль” 2/512.

Ол сондай-ақ былай деген: “Кімнің болсын сө зін оның басқ а сө здерімен, оларды ана жақ тан да, мына жақ тан да алып, тү сіндіру керек жә не ол ә детте белгілі бір сө здерді қ олданғ анда нені тұ спалдайтынын біліп алу қ ажет”. Қ з.: “ә л-Джауаб ә с-сахих” 4/44.

Бірақ сынаушыларда жә не айыптаушыларда кемшіліктің болуы негіз ретінде алынады жә не сондық тан да олардан қ ателіктері мен кемшіліктері табылғ ан ешкім қ ұ тылмайды. Иә, кемелдікке ұ мтылу қ ажет, бірақ бұ л қ олда бар игілікті оның кемел болмауы себепті опат ету керек жә не одан толық бас тарту керек дегенді білдірмейді. «Не кемелдік (болсын), не қ ұ ру (керек)», немесе «не толық жарық (орнасын), не қ араң ғ ы тү нек (болсын)» деп айтпау керек. Керісінше, бар жарық ты сақ тау қ ажет жә не оны кө бейтуге тырысу керек, егер оны екі немесе одан кө бірек шырақ тарғ а кө бейту мү мкін болмай жатса, онда осы бір шырақ тың ө зі де қ араң ғ ылық тан жақ сырақ. Бү кіл ө мірін білім алуғ а жә не оны тә жірибеде қ олдануғ а, білім беруге жә не дінге шақ ыруғ а арнағ ан, білім беруде жә не дінге шақ ыруда шейхтар мен студенттерді жігерлендіретін жә не оларғ а кө мектесетін біздің шейхымыз ‘Абдуль-‘Азиз ибн Базды Аллаһ рахым етсін.

Бірде мен оның бір шейхқ а білім берумен жә не дағ уатпен айналысуғ а насихат беріп тұ рғ анынын естідім, бірақ ол бас тарта бастады, алайда шейх оның келтірген сылтауын қ абылдамады жә не оғ ан: «Бұ лдыр соқ ырлық, бірақ толық соқ ырлық емес», - деді. Оның сө здерінің мағ ынасы: толық кө лемде игеру мү мкін болмағ ан нә рседен оның кіші кө лемінде бас тартпау керек. Егер жақ сы кө ру қ абілеті болмаса, бірақ ә лсіздеуі – бұ лдыр соқ ырлық болса, онда бұ л толық соқ ырлық тан жақ сырақ. Біздің шейхымыз Ибн Баз, оғ ан Аллаһ рахым етсін, жиырма жасында кө ру қ абілетінен айырылды, бірақ Аллаһ оғ ан мұ ны ол арқ ылы оны қ арапайым адамдар да, атақ тылар да танығ ан білімдегі нұ рмен ауыстырды.

Шейхуль-Ислам Ибн Таймия былай деген: “Кү ң гірт жарық тан ө зге айқ ын жарық болмаса жә не осы кү нгірт нұ рсыз, адамдар қ араң ғ ылық та қ алатын болса, адамды қ араламау керек жә не кү ң гірттігі бар жарық қ а тыйым салмау керек, тек егер кү ң гірттіксіз нұ р болмаса ғ ана. Ә йтпесе, осыдан бас тартып, қ ап-қ араң ғ ы тү некте қ алушылар қ аншама”. Қ з.: “Маджму’ ә л-фатауә ” 10/364.

Кейбір адамдар: “Ақ иқ ат – біртұ тас бір нә рсе жә не ол бө лшектерге бө лінбейді, сондық тан не ақ иқ атты толық алың дар, не оны толық тастаң дар», - дейді.

Ақ иқ атты толығ ымен қ абылдау – ақ иқ ат, ал оны толығ ымен тастау – адасушылық. Кім ақ иқ аттың қ андай да бір бө лігіне ие болса, одан ұ стануы керек жә не ақ иқ атты толығ ымен игеруге ұ мтылуы қ ажет.

Жә не ү зу мен бойкоттау (хаджр) егер оның ізінен зиян емес, пайда келсе ғ ана мақ таулы болып саналады.

Шейхуль-Ислам былай деген: “Егер екі мұ сылманның пікірлері ә ртү рлі болатын ә рбір жағ дайда олар бір-бірін тастап кеткенде, мұ сылмандардың арасында ізгілік жасау мен бауырластық қ алмас еді”. Қ з.: “Маджму’уль-фатауа” 28/173.

Ол сондай-ақ былай деген: “Қ арым-қ атынасты тоқ тату ә ртү рлі болады жә не ол қ арым-қ атынасты ү зушілердің жағ дайына, олардың кү штілігі мен ә лсіздігіне, олардың кө пшілік не аз болуына тә уелді болады. Ө йткені қ арым-қ атынасты ү зудің мағ ынасы – қ арым-қ атынас ү зілген адамды айыпты нә рседен ұ стап (тосып) қ алу жә не бұ л оғ ан сабақ болуы жә не қ арапайым халық та оның ұ станғ ан нә рсесінен бас тартуы болып табылады. Егер қ арым-қ атынасты тоқ татудан келер пайда, зиянды азайтуғ а жә не жасыруғ а алып келетіндей, басым болса, онда мұ ндай бойкот жасау заң ды болады. Ал егер қ арым-қ атынасты ү зіп тастау онымен қ арым-қ атынас ү зілетін адамды да, оғ ан ілесушілерді де ұ стап (тосып) қ алмаса, ал қ арым-қ атынасты ү зуші ә лсіз болса жә не бұ л тек кө бірек зиян ә келсе, жә не зиян пайдадан басым болса, онда мұ ндай жағ дайда бойкот жасау заң ды болмайды”. [13]

Шейхуль-Ислам тағ ы да былай деген: “Егер бұ л мә лім болғ ан болса, онда шариғ аттың заң дарына сә йкес келетін тү рде қ арым-қ атынасты ү зу – Аллаһ жә не Оның Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) бұ йырғ ан амалдардан болып табылады, ал бұ йрық тарғ а деген кез келген бағ ынушылық Аллаһ ү шін ық ыласты тү рде орындалуы жә не шариғ аттың заң дарына сә йкес болуы қ ажет. Осы шарттарғ а сә йкес келетін нә рсе дұ рыс болады, ал егер кім ө зінің қ алауларына бағ ынып (Аллаһ ү шін ық ыласты болмағ ан кү йде) қ арым-қ атынасты ү зсе, немесе қ арым-қ атынасты ү зудің ө зі шариғ аттың заң дарына сә йкес болмаса, онда ол дұ рыс болмайды. Ал ө те жиі жағ дайда адамдар бір нә рсені Аллаһ қ а мойынсұ нып істеп жатырмыз деп ойлап, қ исынсыз қ алауларына сә йкес істеп жатады”. Қ з.: “Маджму’уль-фатауа” 28/206.

Егер ғ алым қ ателік жіберсе, онда бұ л қ ателік нұ сқ алғ ан соң осы тақ ырыпты ә рі қ арай ө рістете берудің керегі жоқ жә не осы ү шін одан бас тартудың да қ ажеті жоқ, ал оның қ ателігі кешіріледі жә не оның қ ателігі оның дұ рыс шешімдерімен салыстырғ анда салмақ ты емес. Бұ л жө нінде ғ алымдар айтып ө ткен. Шейхуль-Ислам Ибн Таймия қ ателіктері кешірілетіндерді атап, былай деп айтқ ан: “Оларғ а дінге жаң алық енгізгендер, бірақ осы жаң алығ ын достық немесе дұ шпандық танытудың негізіне айналдырып, осынысымен Исламның бірлігін бө лмегендер де жатады. Мұ ндай нә рселер қ асақ ана жасалмағ ан қ ателіктердің санатына жатады, ал Пә к Аллаһ Тағ ала муминдерге мұ ндай қ ателіктерді кешіреді. Мұ ндай қ ателіктерді Қ ұ ран мен Сү ннетке қ айшы келетін ө з ижтихадына негізделген тұ жырымдамалары бар салә фтардың жә не бұ л ү мметтің жетекшілерінің кө бі жасайтын. Оларғ а кереғ ар болғ андар - ө здерімен келісетіндермен достасып, ө здеріне қ айшы келгендерге дұ шпандық танытып, сонысы арқ ылы мұ сылмандардың бірлігін қ ақ бө летіндер». [14] Қ з.: “Маджму’уль-фатауа” 3/349.

Тура осыны аз-Захаби де айтады: “Егер қ андай да бір имам жеке мә селелерде дербес шешім шығ арғ анында кешірілуге тиісті қ ателіктермен қ ателескен ә рбір жағ дайда біз оғ ан қ арсы кө теріліп, бидғ атта айыптап жә не онымен қ атынасты ү зетін болғ анымызда, онда бізден Ибн Наср да, Ибн Мандах та, олардан жоғ ары болғ андар да қ ұ тыла алмас еді”. Қ з.: “Сияр а’лям ә н-нубаля” 14/39.

Ол сондай-ақ былай деген: “Егер ө зінің дербес шешім шығ аруында қ ателікке жол бергеннің ә рбірін біз, оның иманының жә не ақ иқ атқ а ілесуді қ алайтынының шынайы екеніне қ арамастан, жарамсыз деп санасақ жә не бидғ атта айыптасақ, онда имамдардан аз-ақ адамдар бізден қ ұ тылады. Аллаһ ө зінің рахымымен жә не жомарттығ ымен баршаны рахым етсін”. Қ з.: “Сияр а’лям ә н-нубаля” 14/376.

Ибн ә л-Джаузи кейде джарх жасаудың себебі қ ұ марлық тарды қ ұ птау болып табылатындығ ын ескертіп айтқ ан. Ө зінің «Сайд ә л-хатыр» кітабында (143 бет) Ибн ә л-Джаузи былай деген: “Мен ә ртү рлі мә ртебедегі жә не білімдерінің денгейі ә ртү рлі болғ ан шейхтармен кездескенмін, ә рі ең кө п пайданы мен білімдерін амалғ а асыратындардан алатын едім, басқ алары одан білімдірек болса да. Сондай-ақ мен ғ айбат мә селесін де «ә л-джарх уа-тт’адиль» ұ станымы деп кө рсетіп, оғ ан жең ілдік танытатын хадис бойынша ғ алымдардың бір тобын кездестірдім... Мен ‘Абдуль-Уаххаб ә л-Анматыйды кездестіргенмін, ол алдың ғ ы ұ рпақ тың (саляфтардың ) ережелерін ұ станатын жә не оның мә жілістерінде ғ айбат болмайтын... ».

«Тә лбису Іблис» деп аталатын ө зінің басқ а бір ең бегінде (2/689) Ибн ә л-Джаузи сондай-ақ былай деген: “Ібілістің хадис білгірлерін алдауынан – олардың бір-бірінен ө ш алып, бірін-бірі қ аралауы жә не осыны бұ рын бұ л ү мметтің алғ ашқ ы буындары шариғ атты қ орғ ау ү шін қ олданғ ан «ә л-джарх уа-тта’диль» ұ станымы деп кө рсетуі. Ал Аллаһ ниеттер туралы жақ сырақ біледі! ”

Егер осы нә рсе хижраның 597 жылы ө лген Ибн ә л-Джаузидің тұ сында болғ ан болса, онда біздің заманымыздың адамдары туралы не айтуғ а болмақ?! [15]

Жақ ында йемендік шейх – Мухаммад ибн ‘Абдуллаһ ә л-Имамның «ә л-Ибана ‘ан кайфия ә т-та‘амуль ма‘а ә л-хиляф байна аһ ль ә с-Сунна уә л-джама‘а» деп аталатын жаң а кітабы жарық кө рді. Бес йемендік шейх бұ л кітап туралы мақ тау пікірлерін айтты. Онда аһ лю-Суннадан болғ ан бұ рынғ ы жә не қ азіргі ғ алымдардың кө птеген айтқ ан сө здері келтірілген. Ә сіресе шейхуль-Ислам Ибн Таймияның жә не имам Ибн ә л-Қ айимнің, Аллаһ оларды рахым етсін, сө здері кө п пайдаланылғ ан. Жә не бұ л ең бек Сү ннеттің жақ таушыларының арасында ішкі келіспеушіліктер орын алғ ан тұ ста ө зара игі қ атынас жасауғ а қ атысты Сү ннеттің жақ таушыларына жасалғ ан насихат болып табылады. [16] Мен онда зерттелген кө птеген тақ ырыптармен танысып шық тым жә не мен осы мақ алада келтірген екі имамның - Ибн Таймияның жә не Ибн ә л-Қ айимның сө здері сол ең бектен алынғ ан болатын. Ал бұ л ең бектің авторының 170-бетте айтқ ан мына сө здері нендей жақ сы: “Қ ұ рмет иесі Сү ннеттің кейбір жақ таушыларын сынғ а алатын, ә рі ө зара бас тарту, қ арым-қ атынасты ү зу, кү рес жә не қ арсыластық сияқ ты бү ліктер бұ рқ ететін кездер болады, ал бұ л кейде Сү ннеттің жақ таушыларының бір-бірімен соғ ысуына алып келеді. Осыдан бір нә рселер орын алса, бү ліктердің себебі джарх болғ аны тү сінікті-ақ болады. Ал мұ ндай жағ дайда джархтың ә дісін қ айта қ арап шығ ып, осы іс-ә рекеттің пайда мен зиянын есепке алу керек, (яғ ни) ол бауырластық ты сақ тауғ а ық пал жасайды ма, дағ уаттың сақ талуын қ амтамасыз етеді ме жә не қ ателіктерді тү зетеді ме. Жә не джархтың зиян алып келетіні айқ ын болғ ан тұ ста, оны тү зету мен дағ уаттың ә дісі ретінде қ олдану дұ рыс емес”.

Сондай-ақ Сү ннеттің жақ таушыларының қ атарынан болып табылатын қ алғ ан шейхтар мен білім талап етушілердің де осы йемендік бауырлар сезініп тұ рғ ан нә рсені сезінетіндеріне кү мә н жоқ. Жә не солар сияқ ты олардың да бө лінушілік пен келіспеушіліктен жандары ауырады жә не бауырлармен кең естермен, насихатпен бө ліскілері келеді. Бірақ йемендік бауырлар олардан бірінші болды жә не Аллаһ оларғ а осы ү шін игілікпен қ айырсын! Йемендік бауырлардың осы насихаты Пайғ амбарымыздың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): «Иман йемендік жә не даналық та йемендік» ( ә л-Бухари 3499, Муслим 188)[17] , - деп айтқ ан сө здерінен ү леске ие болады жә не осы ең бектің жазылу мақ саты іске асады деп ү міт етеміз. Жә не мен Сү ннеттің жақ таушыларынан кім болса да осындай салдарғ а ие болғ ан джархты қ ұ птайды жә не, бұ л (джарх) Сү ннеттің жақ таушыларының арасында дұ шпандық пен ө шпенділіктің таралуынан жә не осыдан жү ректер дө рекіленіп қ араюынан ө зге ешқ андай пайдалы жеміс ә келмесе де, осығ ан салынуды қ ұ птайды деп ойламаймын. [18]

Ақ ыл-парасатқ а ие адам Сү ннеттің жақ таушылары бір-бірімен шұ ғ ылданып, бір-бірінің ар-абыройын кемітіп, бір-бірінен сақ тандырып жү ргенде еуропаландырудың жақ таушылары Екі Харамның (Мекке мен Мә дина) жерінде тә ртіп орнатылғ ан соң ұ ятсыздық пен бұ зық тық таратып жү ргеніне таң қ алады. Бұ л «Хадиша бин Хууайлид клубы» деп жалғ ан аталғ ан клубта орын алып жатқ ан адамгершіліктің қ ұ лдырауынан байқ алуда. Бұ ғ ан қ атысты мен «Хадиша бин Хууайлид» есімін феминист ә йелдер жиналатын орынғ а қ олдануғ а рұ қ сат етілмейді» деп аталатын мақ ала жазғ ан болатынмын.

Мен Ұ лы жә не Қ ұ дыретті Аллаһ тан Ол барлық жерде Сү ннеттің жақ таушыларына Сү ннетке ілесуінде кө мектесуін, олардың арасында сү йіспеншілік жә не келісім орнатуын, оларды ізігілік жә не тақ уалық та ө зара кө мектесуге шабыттандыруын, олардан алауыздық қ а жә не ө зара ұ рыс-керіске салатын барлық нә рселерді алыстатуын сұ раймын. Сондай-ақ Аллаһ Тағ аладан барша мұ сылмандарғ а діни білімге қ ол жеткізуге жә рдем беруін жә не оларды ақ иқ атта бекем етуін сұ раймын!

Пайғ амбарымыз Мухаммадқ а, оның отбасына жә не сахабаларына Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын!

‘Абдуль-Мухсин ибн Хамд ә л-‘Аббад ә л-Бадр.

х. 1/16/1432 ж.

[1] «ә л-Джарх уа-тта’диль» (сенімсіз ету (сенімділігін, беделін тү сіру) жә не сенімділігін растау) Исламда маң ызды орынғ а ие. Бұ л ғ ылым дінді бұ рмалайтындардан оны қ орғ аудың қ ұ ралы болып табылады жә не олар оны ә дейі бұ рмалайды ма, ә лде қ ателікпен бе – бұ л маң ызды емес. Ә бу Зинад былай деп баяндайтын: “Мен Мә динада ә рқ айсысы шыншыл жү зге жуық адамды кө ріп ү лгердім, алайда олардың хадистері қ абылданбайтын, ө йткені (олар) бұ л ү шін жарамсыз еді! ” Муслим 1/29.

⇐ Предыдущая 1 234 5 6 7 Следующая ⇒