ҚОРЫТЫНДЫ

Аударма ісі- филологиялық пә н. Осыны ә лі кү нге дейін ә ртү рлі бағ алап жү ргендер кө п. Аударма ісін негізінен екіге бө ліп қ арастыруғ а болады. Бірінші, аударма. Екінші, аударма ү дерісі. Осы аударма ү дерісі туралы бізде қ алыптасқ ан пікір жоқ.

Ал ү деріс болу ү шін тө рт тү рлі мә селені қ арастыруымыз керек.

Бірінші, жоспарлау.

Екінші, ұ йымдастыру.

Ү шіншісі, ынталандыру.

Тө ртіншісі, бағ алау.

Аударманың жалпы теориясы аударманың сапасының бағ асы ретінде пайда болатын аударма нормалары тү сінігін береді.

Аударма лингвистикасы қ атарында теориялық жә не нормативті бө лімдері бар. Аудармашы алдымен ө з іс-ә рекеттерінің мақ сатын айқ ындап осы мақ сатқ а жету жолдарын іздеу керек.

Бұ л ү шін аудармашы аударманың негізі теориямен, соның ішінде аудармашы ө зі жұ мыс жасап отырғ ан саланы жетік білуі тиіс. Сондық тан нақ ты мә тін шарттарына сә йкес келетін аударманың қ олайлы тә сілін қ олдану жә не аударма процесінің нә тижесінде ә сер ететін прагматикалық факторлардың тізімін табу да аудармашының маң ызды жұ мыстарының бірі.

Аударма сапасы аударманың тү пнұ сқ ағ а мағ ыналық жақ ындығ ы дең гейімен беріледі.

Сондық тан тү пнұ сқ а мә тіндері мен аударманың жанрлық -стилистикалық тә уелділікпен жә не аударма нұ сқ асын таң дауына ә сер ететін прагматикалық факторларымен беріледі.

Бұ л аспектілер аудармашының стратегиясын анық тайды. Аударма нормасы бес тү рлі нормативті талаптар нә тижесінде қ алыптасады.

● аударма баламасының нормалық мө лшері

● аударманың жанрлы(стилистикалық нормалары

● аударма тілі нормалары

● аударманың прагматиалық нормалары

● аударманың конвециалды нормалары

Аударманың баламасының нормалары қ ұ былмалы параметр емес.

Жанрлы стилистикалық нормаларды мә тін тү рінің стилистиалық ерекшеліктеріне аударманың сә йкес келу талабы ретінде анық тауғ а болады. Бұ л нормалар балама дең геін талап етеді.

Аударма мә тіні аударма тіліндегі тілдік шығ армалар. Ол ү шін норма ережелерін білу қ ажет. Аударманың прагматикалық нормаларын жә не қ ұ ндылық тарын қ амтамасыз ететін талап ретінда анық тауғ а болады.

Аударма актінің прагматикалық шарттары аударма нормаларын сақ таудан толығ ымен бас тартуғ а ә кеп соқ тырады. Жалпы айтқ анда тү пнұ сқ а мазмұ нын тү сінік айтумен, мә нжазбалармен ауыстырады.

Аударманың конвенциалды нормалары қ азіргі жағ дайда аударманың тү пнұ сқ ағ а жақ ындығ ы талабы ретінде қ арастыруғ а болады.

Оның шеберлік іс ә рекет ретінде тү пнұ сқ аның орын басу жә не аударманы жү зеге асыру барысында тү рлі міндеттерді орындау. Аударма процесінің нә тижесі тү сініктерінде мына терминдерді қ олданылады.

Адекватты аудармағ а баламаны аудару, дә лме-дә л аударма жә не еркін аударма жатады.

Адекватты аударма – аударма сапасы бағ асын жү зеге асыратын жақ сы аударма. Ол аударма актісінің пранматикалық міндеттерін қ амтамасыз етеді.

Баламалық аударма – басқ а тіл тү пнұ сқ асының балмсының дең гейлерінің бірігуінің мазмұ нының айтылуы болып табылады.

Дә лме-дә л аударма – тү пнұ сқ а мә тінінің заттық логикалық бө лігі ғ ана айтылады. Онда жанрлы стилистиалық нормалардың артта қ алы ә бден мү мкін.

Сө збе-сө з аудармада тү пнұ сқ аның формальді элементтері беріледі, осының нә тижесінде нормалар бұ зылады. Еркін аударма кезінде тү пнұ сқ а мазмұ ны жойылады.

⇐ Предыдущая 1 2 3 456 Следующая ⇒