|
|||
Электрокинетикалық потенциал.СОӨ Ж №9 Электрокинетикалық потенциал. Электр ө рісі ә серінен дисперстік фаза дисперстік ортағ а қ атысты (электрофорез) немесе дисперстік орта дисперстік фазағ а (электроосмос) қ атысты орын ауыстыруы мү мкін. Егер дисперстік фазаның дисперстік ортағ а қ атысты орын ауыстыруы электрлік потенциал тудырса, ол седиментация потенциалы деп аталады. Егер дисперстік ортаның дисперстік фазағ а қ атысты орын ауыстыруы патенциал тудырса, ол ағ у потенциалы деп аталады. Электроосмос немесе электрофорез кезіндегі электрокинетикалық потенциал шамасын Гельмгольц – Смолуховский тең деуі бойынша есептейд:
немесе
мұ ндағ ы: h – орта тұ тқ ырлығ ы; – фазалар қ озғ алысының сызық тық жылдамдығ ы; Е – электр ө рісінің кернеулігі; À – ортаның меншікті электр ө ткізгіштігі; – ортаның қ озғ алысының кө лемдік жылдамдығ ы; І – ток кү ші. тә різді.
Мысал №1. Келесі электроосмос берілгені бойынша сулы ерітінді – кезекті шыны мембрана шекарасындағ ы электрокинетикалық патенциалды есептең із. Тоқ кү ші , 60 с ішінде 0, 63 мл ерітінді орын ауыстырады, дисперстік орта тұ тқ ырлығ ы , ортаның салыстырмалы диэлектрлік ө тімділігі . Дисперстік ортамен толтырылғ ан мембрананың кедергісі , 0, 1М ерітіндісімен толтырылғ ан мембрана кедергісі , 0, 1М ертіндісінің меншікті электр ө ткізгіштігі .
Шығ арылуы. Электрокинетикалық потенциал
Электроосмос кезінде ортаның тасымалдануының кө лемдік жылдамдығ ы
Мембрана кеуектерінде ерітіндінің меншікті электр ө ткізгіштігі кө лемдік электр ө ткізгіштік + беттік ө ткізгіштік , яғ ни . Дисперстік орта бар мембрана электр ө ткізгіштігі:
мұ ндағ ы: k – мембрана тұ рақ тысы. Егер мембрана толтырылса, ескермеуге болады:
Мысал №3. Керамиканың сү згі – суда ерітіндісі шекарасындағ ы электрокинетикалық потенциалды есептең із, егер ерітінді қ ысыммен ақ қ анда ағ у потенциалы болса. 298К – де ортаның меншікті электр ө ткізгіштігі (0, 01 М ). , .
Шығ арылу: Ағ у пщтенциалының берілген қ ысыммен дисперстік жү йе қ асиеттерімен байланысы келесі тең деумен беріледі:
|
|||
|