|
||||||||||||||||||||||
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІСтр 1 из 40Следующая ⇒
ПӘ ННІҢ ОҚ У-Ә ДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ «Коллоидты химия»
«5В072100» – Органикалық заттардың химиялық технологиясы» мамандығ ы ү шін ОҚ У-Ә ДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАРЫ
Семей 2013
Мазмұ ны
1 Глоссарий Агрегаттық тұ рақ тылық – бұ л жү йенің тү зілетін мицелланың дисперстілік дә режесін сақ тап қ алу қ абілеттілігі.
Аэрозольдер - С/Г, Қ /Г жү йелерінің жалпы атауы. Аэрозольдерде дисперсті орта ролін ауа ғ ана емес, кез келген газ атқ ара алады.
Байланысқ ан дисперсті жү йелер – қ ұ рылымы тұ йық болғ андық тан фазалардың ешқ айсысы еркін араласа алмайтын жү йелер. Мұ ндай жү йелерге, кө бінесе, диафрагмалар немесе капиллярлы жү йелер деп аталатын капиллярлы – кеуекті денелер; мембраналар – жұ қ а қ абық шалар, ә детте, полимерлі, сұ йық жә не газ ө ткізгіштер; гельдер жә не ұ йымалар (студни); кө біктер; қ атты ерітінділер жатады.
Бос дисперсті жү йелер – дисперсті фаза бө лшектері бір-бірімен ә рекеттеспеген, яғ ни оң ай араласа алатын жү йелер (суспензиялар, эмульсиялар, зольдер, оның ішінде аэрозольдер). Диализ - жартылай ө тізгіш мембранадан ө ткізу арқ ылы коллоидты бө лшектерді ұ стап қ алу қ асиетіне негізделген коллоидты ерітінділерді иондар мен молекулалар қ оспаларынан тазарту ә дісі.
Диспергация - ұ нтақ тау тә сілі (латынша dispegere – себу, шашу).
Диффузия – жү йедегі молекулар, иондар немесе коллоидты бө лшектердің хауосты жылулық қ озғ алысының ә серінен концентрацияның ө з бетінен тең есу процесі.
Ірі дисперсті жү йелер - суспензиялар-жү згінділер мен эмульсияларда дисперсті фаза бө лшектерінің мө лшср ө лшемі 10-7-10-5 см артық болатын жү йелер.
Жү згінді жү йе - кез-келген екі қ ұ рамдасты жү йедегі қ ұ рамдастарының біреуі екіншісінде бө лшектеніп, біркелкі таралғ ан кү йдегі жү йе.
Зольдер - коллоидты жү йедегі дисперсті фаза бө лшектері қ атты кү йде, ал орта сұ йық кү йде болатын ерітінділер.
Кинетикалық тұ рақ тылық – бұ л дисперсті жү йелердің ауырлық кү ші ә серінен туындайтын тұ рақ тылық. Тү йіршіктердің ауырлық кү ші ә серінен шө гу жылдамдығ ы аз жү йелердің тұ рақ тылығ ын кинетикалық тұ рақ тылық деп атайды.
Коагулянт - коллоидты еріген заттардың ерітіндіден сыртқ ы жағ дайлардың ә сер етуіне байланысты оң ай бө лініп, нә тижесінде коллоидты ерітіндіде пайдаболғ ан тұ нба.
Коагуляция - коллоидты еріген заттадың ерітіндіден сыртқ ы жағ дайлардың ә сер етуіне байланысты оң ай бө лінуі. Дисперсті жү йе тү йіршіктерінің іріленуі.
Коллоидты жү йелер - дисперсті фаза бө лшектерінің мө лшері 10-7 – 10-5 см. болатын жү йелер. Оларғ а тә н қ асиеттер: мө лдір, жартылай ө ткізгіштен ө тпейді, микро гетерогенді, яғ ни ө те ұ сақ, ә р текті кө п фазалы жү йе.
Коллоидты химия – гетерогенді, жоғ ары дисперсті жү йелердің қ асиеттері мен оларда жү ретін процестер туралы ғ ылым.
Коло - грекше желім (клей).
Конденсация - молекулаларды ірілендіру (агрегациялау) тә сілі (латынша aggregare – қ осу, біріктіру).
Лиофильді жү йелер - дисперсті фаза мен орта заттарының кү шті молекулааралық ә рекеттесуі тә н жү йелер.
Нағ ыз ерітінділер -дисперсті орта рө лін еріткіш, ал дисперсті фаза рө лін еріген заттың молекулалары немесе иондары атқ арады. Ондағ ы бө лшектердің мө лшер ө лшемі, яғ ни орташа диаметрі 10 -10см. Органозольдер - дисперстік ортасы органикалық сұ йық тық болып табылатын коллоидты жү йелер.
Седиментация - тү йіршіктердің массалары ү лкейген сайын, олардың тұ нуы немес қ атты фаза бө лшектерінің іріленіп, тұ ну процесі. Сольваттық қ абат - дисперсті фаза бө лшектерінің сыртын қ аптайтын, дисперсті орта молекулаларынан тұ ратын қ абат. Стабилизатор– коллоидты бө ө лшектерді неғ ұ рлым ірі агрегаттарғ а біріктіруші зат (тұ рақ тандырғ ыш).
Суспензия - дисперстік фазасы қ атты, дисперстік ортасы сұ йық болатын жү йелер.
Тиндаль конусы - коллоидтық ерітінділердің шоқ талғ ан сә улені шашыратуғ а бейімділігі. Тиндаль зерттеген коллоидты ерітінді арқ ылы жарық шоғ ын ө ткізген кезде жанынан қ арағ анда жарық конусы анық байқ алды. Ультрафильтрация - коллоидты ерітінділерді жартылай ө ткізгіш мембрана арқ ылы фильтрлеу жолымен дисперстік фазаны дисперстік ортадан бө лу процесі. Эмульсия - дисперсті орта да, фаза да сұ йық болатын жү йелер.
|
||||||||||||||||||||||
|