3-тапсырма. Мәтін бойынша бес-алты сұрақ жазыңыз.

3-тапсырма. Мә тін бойынша бес-алты сұ рақ жазың ыз.

4-тапсырма. Кестені толтырың ыз.

Ұ лттық саябақ атауы	Ашылғ ан жылы	Орналасқ ан жері	Жер кө лемі	Саябақ тағ ы жануарлар мен ө сімдіктер

5-тапсырма. Берілген сө здер мен сө з тіркестерін қ атыстырып тақ ырып бойынша шағ ын ә ң гіме қ ұ растырың ыз.

Кең байтақ жер, орманды, таулы, ауа-райы, аң -қ ұ стар, қ орғ ау мақ сатында, мың дағ ан тү рлері, қ орық ашу, зиян шекпеуіне, аумағ ы ұ йымдастырылғ ан, жоғ алтып алмау, мың дағ ан жылдар.

Айтылым

6-тапсырма. Топтық жұ мыс. Шағ ын топтарғ а бө лініп, Қ азақ стан қ орық тары мен ұ лттық парктері туралы толық ақ парат берің із.

3-сабақ

Тақ ырыбы: Табиғ ат ескерткіштері

Тың далым

1-тапсырма. Мә тінге қ атысты лексикалық қ ормен танысың ыз (мағ ынасын ашың ыз).

Сирек, азайып бара жатқ ан, желдің ә рекетінен, бұ зылып жатқ ан, қ ұ нды, нысандары, аса маң ыздылары, табиғ ат ескерткіштері, ү ң гірлер, сарқ ырамалар, ерекше қ орғ алатын,

Оқ ылым

2-тапсырма. Мә тінді мә нерлеп оқ ың ыз.

Табиғ ат ескерткіштері деп сирек, азайып бара жатқ ан, желдің, судың ә рекетінен бұ зылып жатқ ан ғ ылыми, тарихи жә не мә дени жағ ынан қ ұ нды табиғ ат нысандарын айтады. Табиғ ат ескерткіштері дү ниежү зінің кө птеген елдерінде бар. Қ азақ станда қ азір 24 табиғ ат ескерткіші бар. Олардың ішінде республикалық мә ні зор, аса маң ыздыларына «Жетісу маржаны», «Шың тү рген», Павлодардағ ы «Жыл қ ұ стары» табиғ ат ескерткіштерін жатқ ызуғ а болады.

Жалпы табиғ ат ескерткіштері кө біне тарихи-табиғ и жә не ғ ылыми мә ні зор жеке табиғ ат нысандарын ғ ана қ орғ ауды кө здейді. Мә селен, ө сімдіктердің не жануарлардың жеке тү рлерін, ү ң гірлерді, сарқ ырамаларды жә не т. с. с. Солардың бірі – «Қ аз қ онақ » (Ертіс ө зенінің жағ алауында), «Шарын шағ ан тоғ айы», «Шың тү рген шыршалары» (Алматы облысында) «Баум тоғ айы» (Алматы қ аласында). Олардың ғ ылыми-танымдық мә ніне ерекше кө ң іл бө лінеді. Табиғ ат ескерткіштерін қ орғ ау – бұ л жанды табиғ атқ а тә н затты қ орғ ау деген сө з.

Ерекше қ орғ алатын табиғ и аумақ тардың жаң а тү рі — табиғ и резерваттар. Елімізде Ертіс ө зенінің алқ абындағ ы реликті қ арағ айлы ормандарды қ орғ ау мақ сатында 2003 жылы «Ертіс орманы» жә не «Семей орманы» деген табиғ и резерваттар ұ йымдастырылды. Табиғ и резерваттарда қ орық тық белдем де, шаруашылық жү ргізілетін алқ аптар да бірге қ орғ алады. Табиғ и резерваттарда, негізінен, биологиялық сан алуан тү рлілікті сақ тауғ а жә не оны қ алпына келтіруге айрық ша кө ң іл бө лінеді. Мемлекеттiк ұ лттық табиғ и парк – ерекше экологиялық, ғ ылыми, тарихи-мә дени жә не рекреациялық қ ұ ндылығ ы бар мемлекеттiк табиғ и-қ орық қ орының бiрегей табиғ и кешендерi мен объектiлерiнiң биологиялық жә не ландшафтық саналуандығ ын сақ тауғ а, оларды табиғ ат қ орғ ау, экологиялық -ағ артушылық, ғ ылыми, туристiк жә не рекреациялық мақ саттарда пайдалануғ а арналғ ан табиғ ат қ орғ ау жә не ғ ылыми мекеме мә ртебесi бар ерекше қ орғ алатын табиғ и аумақ.

(Ғ аламтор материалдарынан)

Жазылым

⇐ Предыдущая 27 28 29 30 313233 34 35 36 Следующая ⇒