7-тапсырма. «Менің елімдегі өсімдіктер» тақырыбына шағын эссе жазыңыз.

6-тапсырма. Тө мендегі сө здерді қ атыстырып немқ ұ райлық, созылың қ ылық, кенеттік мә нін білдіретін тақ ырыпқ а сай сө йлемдер қ ұ растырың ыз.

Бер, қ ой, жү гір, жина, ек, тазала, суар, жұ л

7-тапсырма. «Менің елімдегі ө сімдіктер» тақ ырыбына шағ ын эссе жазың ыз.

3-сабақ

Тақ ырып: Қ ызыл кітап

Тың далым жә не айтылым

1-тапсырма. Берілген сө з тіркестерін орыс тіліне аударың ыз

Жануарлар мен ө сімдіктер ә лемі, ең қ ажеттімемлекеттік қ ұ жат, қ ұ старды қ орғ ау, омыртқ асыз жануарлар, жергілікті аймақ, сө з тіркесі, ағ ылшын ғ алымы, халық аралық Қ ызыл кітап

Оқ ылым

2-тапсырма. Мә тінді оқ ың ыз.

«Қ ызыл кітап» деген сө з тіркесі ғ ылымғ а 1966 жылдан бастап енді. «Қ ызыл» дегені – «қ ауіп тө ніп тұ р! » деген адамзат баласына ескерту ұ ғ ымын білдіреді. Қ ызыл кітаптарғ а жер бетінде жойылып кету қ аупі тө нген жә не сирек кездесетін ө сімдік пен жануарлардың тү рлері тіркеліп, ондай тү рлерді сақ тап қ алудың жә не қ орғ аудың қ ажеттігі ерекше атап кө рсетіледі. Ә рбір Қ ызыл кітап шығ арылу дә режесіне сә йкес ең қ ажетті мемлекеттік қ ұ жат болып саналады.

Халық аралық Қ ызыл кітапты шығ ару туралы пікірді алғ аш рет ұ сынғ ан ағ ылшын ғ алымы Питер Скотт. Оғ ан жойылып кету қ аупі тө нген, сирек кездесетін, ғ ылыми тұ рғ ыдан ә лі толық зерттелмеген, жылдан-жылғ а саны кү рт азайып бара жатқ ан, қ орғ ауды қ ажет ететін ө сімдіктер мен жануарлардың тү рлері тіркеледі.

Жануарларды қ орғ ау мә селелері ХХ ғ асырдың бас кезінде қ олғ а алынды. 1902 жылы Парижде алғ аш рет қ ұ старды қ орғ аудың Халық аралық Конвенциясына қ ол қ ойылды. Бү гінгі таң да Қ ызыл кітаптардың бірнеше нұ сқ алары жарық кө рген. Олар – Халық аралық Табиғ ат қ орғ ау одағ ының (IUCN) Қ ызыл кітабы, ә рбір мемлекеттің (республикалық ) Қ ызыл кітаптары жә не жергілікті аймақ тың (облыстық ) Қ ызыл кітаптары деп аталады. Мысалы, Қ азақ станның омыртқ алы жануарларғ а арналғ ан Қ ызыл кітаптары (1978 ж., 1991 ж., 1996 ж., 2010 ж. ), омыртқ асыз жануарларғ а арналғ ан Қ ызыл кітабы (2006 ж. ) жә не ө сімдіктерге арналғ ан Қ ызыл кітабы (1981 ж. ) жарық кө рді. Ал Алматы облысының Қ ызыл кітабы 2006 жылы жарияланды.

Қ ызыл кітаптарғ а тіркелген сирек кездесетін жә не жойылып кету қ аупі тө нген тү рлерге байланысты ө сімдіктер ә леміне жә не жануарлар дү ниесіне арналғ ан Қ ызыл кітаптар деп те бө лінеді. Қ азақ станның Қ ызыл кітаптары еліміздің аумағ ында жойылып кету қ аупі тө нген жә не сирек кездесетін ө сімдіктер мен жануарлар тү рлерін тіркеуге арналғ ан арнайы мемлекеттік қ ұ жат болып саналады.

(Ғ аламтор материалдарынан)

Жазылым

⇐ Предыдущая 22 23 24 25 262728 29 30 31 Следующая ⇒