Дәріс 4. Өндірістік жарақаттану (зардап шегу) және кәсіби ауру мәселелері.

Дә ріс 4. Ө ндірістік жарақ аттану (зардап шегу) жә не кә сіби ауру мә селелері.

Ө ндірістегі жарақ ат тү рлері.

1) Ө ндірісте ең беккерге қ ауіпті жә не зиянды факторлардың бірнешеуі қ атар ә сер етуі мү мкін. Олардың кө бі ең беккердің мамандығ ына, яғ ни кә сіби жұ мысына байланысты. Сондық тан оларды кә сіби қ ауіптер жә не кә сіби зияндылық тардейді. Ө неркә сіпте кездесетін ең бек қ ауіпін ү ш к е бө леміз:

Техникалық – тез жү ретін, ү лкен алқ ымды машиналарды жә не жаң а техни-каны пайдаланғ ан кезде жиі кездеседі, себебі олардың қ ұ рылысы мен пайда-лану тә ртібін толық игермегендіктен.

Технологиялық – технологиялық процестардің ө згеруіне байланысты.

Жергілікті – ең бекті ұ йымдастырудан жә не техникалық жабдық тануына байланысты.

Ең бек процесінде туғ ан қ ауіпті, зиянды жағ дайлардан – адам ең бек ету қ абілетінен айрылып қ алуы, тіпті ө мірімен қ оштасуы мү мкін. Мұ ндай жағ дайлар ө ндірістік жазатайым оқ иғ а деп аталады. Ө ндірістік жазатайым оқ иғ а- ө зінің ең бек(қ ызмет) міндеттерін немесе жұ мыс берушінің тапсырмасын орындау кезінде қ ызметкердің жарақ ат алуы, денсаулығ ының кенеттен нашарлауы немесе улануы салдарынан ең бекке қ абілеттілігінен уақ ытша немесе тұ рақ ты айрылуына, кә сіби ауруғ а шалдығ уына не ө ліміне ә кеп соқ тыратын ө ндірістік фактордың ә сері.

Жарақ ат алу - адам организмінің жұ мысының бұ зылуы немесе зақ ымдануы.

Жарақ аттың 4 тү рі болады:

1. Механикалық , 2. Ыстық -суық тан болғ ан, 3. Химиялық, 4. Электр жарақ ат

Жарақ аттың зардабы материалды жә не моральді деп бө лінеді.

Ө ндірістік жазатайым оқ иғ алардың жіктелуі:

1. Қ андай жерде болғ анына байланысты

2. Қ анша адам зардап шеккеніне

3. Ауырлығ ына байланысты

2) Кә сіби аурулардың себептері.

Кә сіби ауру дегеніміз- ө ндірістегі зиянды факторлардың аз мө лшерде бірақ ұ зақ уақ ыт бойы ә сер етуінен ең беккердің денсаулығ ының нашарлап, жұ мыс қ абілетінің тө мендеуіне ә келетін аурулар.

Кә сіби зияндылық тар ең беккердің денсаулығ ына келтіретін ә серіне байланысты 4 топқ а бө лінеді:

1) Ө ндірісте пайланылатын жабдық тар мен материалдардың ерекшеліктеріне байланысты

2) Ө ндірістегі ең бек кестесіне, ережесіне, ең бек ету ерекшеліктеріне байланысты. (

3) Жұ мыс бө лмелерінде метеорологиялық жағ дайлары мен санитарлық - гигиеналық жағ дайларына байланысты

4) Ө ндірістік саланың ерекшеліктеріне байланысты

1) Ө ндірістік жарақ ат-тану (зардап шегу) - дегеніміз белгілі бір топтардағ ы немесе мекеме, саладағ ы белгілі бір уақ ыт аралы-ғ ындағ ы жазатайым оқ иғ алардың жиынтығ ы.

Ө ндірістік жарақ ат-танудың себептері.

Ө ндірістік жарақ аттануды сараптау ә дістері тө рт тә сілмен іске асырылады:

Монографиялық (моно- жеке) ә діс жұ мыс орнында орын алғ ан жазатайым оқ иғ аларды жан жақ ты зерттеумен байланысты.

Топографиялық сараптау ә дісі жазатайым оқ иғ аның жиі орын алатын жерлерін анық тауғ а мү мкіндік береді.

Статистикалық (салыстырмалы) сараптау ә дісі мекемелердің, шаруашылық -тардың жазатайым оқ иғ а жө нінде берген есеп, ақ параттарын аудан, облыс, республика, министерство кө лемінде сараптауғ а мү мкіндік береді. Бұ л ә діс-тің негізгі кө рсеткіштері – жарақ аттанудың жиілік жә не ауырлық коэффициенттері - кә сіпорындағ ы, аудан, облыстағ ы жазатайым оқ иғ алардың сандық жә не сапалық кө рсеткіштері болып саналады.

Экономикалық ә діспен - ө ндірісте болғ ан жазатайым оқ иғ алардың шығ ынын есептеуден бастап, ең бекті қ орғ ауғ а жұ мсалғ ан қ аржылардың тиімділгін есептеп шығ ару арқ ылы жү ргізіледі.

Ш_б=Σ Ш_ж+ Σ Ш_{к. а}; мұ ндағ ы

Ш_б– барлық шығ ын;

Σ Ш_ж – есеп мерзіміндегі жарақ аттан келген барлық шығ ын;

Σ Ш_{к. а} – есеп мерзіміндегі кә сіби аурулардан келген барлық шығ ын

⇐ Предыдущая 5 6 7 8 91011 12 13 14 Следующая ⇒