Стационарлық деңгейде жүргізілетін қосымша диагностикалық тексерулер:.

Стационарлық дең гейде жү ргізілетін қ осымша диагностикалық тексерулер:.

• іш қ уысындағ ы ағ залар УДЗ-сы;
• қ анның газ қ ұ рамы;
• қ анның рН анық тау;
• қ ан қ ұ рамындағ ы сү т қ ышқ ылын анық тау;
• НМГ (1-қ осымшағ а сә йкес);
• аяқ -қ олдар тамырларының ультрадыбыстық допплерографиясы;
• іш қ уысындағ ы ағ залар УДЗ-сы;
• ЭхоКГ;
• Холтерлік + АД мониторингілеу;
• ЭФГДС.

Жедел жә рдем кө рсету кезең інде жү ргізілетін диагностикалық іс-шаралар: • гликемия дең гейін анық тау; • несептегі кетондық денелерді анық тау. Диагностикалық критерийлер

Шағ ымдар жә неанамнез

Шағ ымдар: шө л, жиі несеп шығ ару, салмақ жоғ алту, ә лсіздік, терінің қ ышуы, айқ ындалғ ан жә не бұ лшық етті ә лсіздік, жұ мысқ а қ абілеттіліктің тө мендеуі, ұ йқ ышылдық.

Анамнез: 1-типті Қ Д, ә сіресе балалар мен жастарда жіті басталып, бірнеше ай мен апта бойы дамып отырады. 1-типті Қ Д-нің манифестациясын жұ қ палы аурулар мен басқ а да ілеспе аурулар тудыруы мү мкін. Аурудың даму шегі кү з-қ ыс кезең інде.

Физикальды тексеру:
Клиникасы инсулин жетіспеушілігіне негізделген; терінің қ ұ рғ ақ тығ ы жә не шырыштығ ы, тері тургорының тө мендеуі, беттің «диабеттік» қ ызаруы, бауыр кө лемінің ө згерісі, ацетон иісі (немесе жеміс иісі) тыныс шығ аруда, демікпе, шулы тыныс алу.
1-типті Қ Д–і аурулардың 20%-на дейін кетоацидоз немесе кетоацидотты комағ а тү суі мү мкін.

Диабеттік кетоацидоз (ДКА) жә не кетоацидоттық кома – зат алмасудың ауыр диабеттік декомпенсациясы, глюкоза дең гейінің жә не қ андағ ы кетондық денелер шоғ ырлануының тез кө терілуімен, несепте пайда болуы мен метаболиялық ацидоздың дамуымен, естің тү рлі дә режеде бұ зылуымен немесе естің болмауымен кө рініп, шұ ғ ыл жатқ ызуды қ ажет етеді [3].

Кетоацидоз кезең дері [5, 6]:

Кетоацидоздың I дең гейі: жалпы ә лсіздікпен, шө л жә не полиуриямен, тә беттің кө терілуімен, бірақ соғ ан қ арамастан, салмақ жоғ алтумен, тыныс шығ арғ анда ацетон иісінің болуымен сипатталады. Ес сақ талады. Гипергликемия, гиперкетонемия, кетонурия +, рН 7, 25-7, 3 тә н.

Кетоацидоздың IІ дең гейі (прекома): аталғ ан белгілердің асқ ынуы, демікпе, тә бет тө мендейді, жү рек айну, қ ұ су, іш ауыру. Ұ йқ ышылдық пайда болып, сомнолентно-сопороздық кү йге ө ршиді. Гипергликемия, гиперкетонемия, кетонурия +, рН 7, 25-7, 3 тә н.

Кетоацидоздың IІІ дең гейі (команың ө зі): есті жоғ алту, рефлекстердің тө мендеуі мен жоғ алуы, дегидратациямен айқ ындалатын коллапс, олигоанурия: тері мен шырышты қ абық тың қ ұ рғ ақ тануы (тілі, ерні, ауыс қ уысы қ ұ рғ ақ ), куссмаулді тыныс алу, ДВС-синдром белгілері (суық жә не кө герген аяқ -қ олдар, мұ рын ұ шы, қ ұ лақ қ алқ аны). Зертханалық кө рсеткіштер нашарлайды: гипергликемия, гиперкетонемия, кетонурия +++, рН < 7, 0.
1-типті Қ Д инсулинотерапия жү ргізгенде, физикалық жү ктемелерде, 1 типті Қ Д ауыратындардағ ы кө мірсулардың жеткіліксіз қ абылдамауы кезінде гипогликемиялық кү й байқ алуы мү мкін.

Гипогликемиялық кү й
Гипогликемиялық кү йдің клиникалық бейнесі орталық нерв жү йесінің энергетикалық аштығ ымен байланысты
Нейрогликопеникалық белгілері
• ә лсіздік, бас айналу
• назары мен зейіннің тө мендеуі
• бас ауыру
• ұ йқ ышылдық
• ес адасу
• сө йлеудің тү сініксіздігі
• аяқ шалыныс
• қ ұ рысу
• тремор
• суық тер
• тері қ абатының бозғ ылттығ ы
• тахикардия
• АҚ кө терілуі
• алаң даушылық пен қ орқ ыныш сезімі

Гипогликемиялық кү йдің ауырлық жағ дайы:
Жең іл: тершең дік, діріл, жү рек қ ағ ысы, алаң даушылық, кө з кө руінің анық сыздығ ы, аштық сезімі, шаршағ ыштық, бас ауруы, ү йлесімділіктің бұ зылуы, тү сініксіз сө йлеу, ұ йқ ышылдық, тежеулік, агрессия.
Ауыр: қ ұ рысулар, кома.
Гипогликемиялық кома ауыр гипогликемиялық жағ дайда тоқ тату шаралары қ абылданбағ ан кезді пайда болады.

Зертханалық тексеру:

2-Кесте. Қ ант диабеті мен басқ а да гликемия бұ зылыстарындағ ы диагностикалау коитерийлері (ДДҰ, 1999, 2006, толық тырулармен) [1, 3]

Анық талғ ан уақ ыты	Глюкоза шоғ ырлануы, ммоль/л *
	Тұ тас капиллярлы қ ан	Тамырлық плазма
Қ алып
Ашқ арынғ а жә не ПГТТ кейін 2 сағ аттан соң	< 5, 6	< 6, 1
	< 7, 8	< 7, 8
Қ ант диабеті
Ашқ арынғ а ** немесе ПГТТ кейін 2 сағ аттан соң немесе аяқ асты анық тау	≥ 6, 1 ≥ 11, 1 ≥ 11, 1	≥ 7, 0 ≥ 11, 1 ≥ 11, 1
Глюкозағ а тө зімділіктің бұ зылуы
Ашқ арынғ а жә не ПГТТ кейін 2 сағ аттан соң	< 6, 1 ≥ 7, 8 жә не < 11, 1	< 7, 0 ≥ 7, 8 жә не < 11, 1
Ашқ арынғ а гликемияның бұ зылуы
Ашқ арынғ а жә не ПГТТ кейін 2 сағ аттан соң	≥ 5, 6 жә не < 6, 1 < 7, 8	≥ 6, 1 жә не < 7, 0 < 7, 8
Гестационды қ ант диабеті
Ашқ арынғ а немесе ПГТТ кейін 1 сағ аттан соң немесе ПГТТ кейін 2 сағ аттан соң		≥ 5, 1 жә не < 7, 0
		≥ 10, 0
		≥ 8, 5

* Диагностикалау глюкозаның дең гейін зертханалық анық тау негізінде жү ргізіледі.
** Жіті метаболиялық декомпенсациялы немесе анық белгілері бар Қ Д-дан басқ а жағ дайларда келесі кү ндерде Қ Д-н қ айталап диагноз қ оюғ а кең ес беріледі.
Гестационды гликемия диагнозы бірретті гликемияны анық тау негізінде қ ойылуы мү мкін.
*** Гипергликемияның классикалық белгілерінің болғ анында.

Қ ан қ ұ рамындағ ы глюкозаны анық тау:
- аш қ арынғ а – таң ертең гі, 8 сағ аттан аз емес алдын-ала ашығ удан кейінгі глюкоза дең гейін білдіреді.
- кездейсоқ – уақ ытқ а жә не тамақ тануғ а байланыссыз тә уліктің кез-келген уақ ытындағ ы глюкозаның дең гейін білдіреді.
HbAlc – диагностикалық белгілері СД [4]:
Қ ант диабетінің диагностикалық белгілері ретінде HbAlc ≥ 6, 5% (48 ммоль/моль) дең гейі таң далғ ан.
Diabetes Control and Complications Trial (DCCT) стандарттарына сә йкес анық тау National Glicohemoglobin Standardization Program (NGSP) ә дісімен жасалғ ан болса, HbAlc қ алыпты дең гейі 5, 7% дейін болып есептеледі.
Ауыр метаболиялық декомпенсация белгілері болмағ ан жағ дайда, диагноз диабеттік диапазондағ ы екі санның негізінде қ ойылуы керек, мысалы, екі рет анық талғ ан HbAlc немесе бір рет анық талғ ан HbAlc + глюкоза дең гейінің бір ретті анық талуы.

3-кесте. Диабеттік кетоацидоздың зертханалық кө рсеткіштері[5]

Кө рсет кіш

Қ алыпта

ДКА кезінде

Ескерту

Глюкоза

3, 3–5, 5 ммоль/л

↑

Қ алыпты жағ дайда 16, 6-дан жоғ ары

Калий

3, 8–5, 4 ммоль/л

N немесе ↑

Калийдің тамырішілік жетіспеушілігі кезінде оның плазмадағ ы дең гейі қ алыпты жә не ацидоз есебінен жоғ ары. Регидратация мен инсулинотерапия басталғ анда гипокалиемия дамиды.

Амилаза

< 120ЕД/л

↑

Липаздар дең гейі қ алыпты жағ дайда қ алады

Лейкоциттер

4–9х109/л

↑

Инфекциялар болмағ ан жағ дайда (стрестік лейкоцитоз)

Қ анның газдық қ ұ рамы рСО2

36–44 мм рт. ст.

↓ ↓

Ішінара респитарлы ө теумен метаболиялық ацидоз

рН

7, 36–7, 42

Тыныс алудың жетіспеушілігімен қ оса жү ргенде рСО2- 25 мм аз рт. ст., сонымен қ атар ми тамыр ларының вазоконструкциясы дамып, мидың ісінуі болуы мү мкін. 6, 8 дейін тө менейді.

Лактат

< 1, 8 ммоль/л

N немесе ↑

Лактацидозды гиперперфузиямен шақ ырылады, сонымен қ атар белсенді лактат синтезі рН 7, 0

болып тө мендегенде пайда болады.

КФК, АСТ

↑

Протеолиз белгісі сияқ ты

Ескерту. ↑ — жоғ арылағ ан, ↓ — тө мендеген, N— қ алыпты мә н, КФК —фосфокиназ креатині, АСТ — аспартат аминотрансфераза

4-кесте. ДКА-ның ауырлығ ына қ арай жіктелуі [3]

Кө рсеткіштер

ДКА ауырлық дең гейі

жең іл

орташа

ауыр

Плазма глюкозасы (ммоль/л)

> 13

Артериальды қ анның рН

7, 25-7, 30

7, 0-7, 24

< 7, 0

Сарысудың бикарбонаты (ммоль/л)

15-18

10-15

< 10

Несептегі кетонды денелер

+++

Сарысудағ ы кетонды денелер

↑ ↑

↑ ↑ ↑ ↑ ↑ ↑

Плазманың осмолярлығ ы (мосмоль/л)*

Тү рленеді

Анионды айырмашылық **

> 10

> 12

> 14

Естің бұ зылуы

Жоқ

Жоқ немесе ұ йқ ышылдық

Сопор/кома

* Есептеуді Гиперосмолярлы гипергликемиялық жағ дай бө лімінен қ араң ыз. ** Анионды айырмашылық = (Na+) – (Cl– +HCO3–) (ммоль/л).

5-кесте Мамандар кең есі ү шін кө рсетімдер *[3, 7]

Маман	Кең ес мақ саты
Офтальмологтың кең есі	Диабеттік ретинопатияны диагностикалау мен емдеу ү шін – кең қ арашық тағ ы офтальмоскопия жү ргізу жылына 1 рет, кө рсетім бойынша-жиірек
Неврологтың кең есі	Диабеттің асқ ынуын диагностикалау мен емдеу ү шін – кө рсетім бойынша
Нефрологтың кең есі	Диабеттің асқ ынуын диагностикалау мен емдеу ү шін – кө рсетім бойынша
Кардиологтың кең есі	Диабеттің асқ ынуын диагностикалау мен емдеу ү шін – кө рсетім бойынша
Стоматологтың жә не ЛОР дә рігерінің кең есі	Созылмалы инфекция ошақ тарын санациялау ү шін – кө рсетім бойынша

⇐ Предыдущая 123 4 5 6 7 8 9 10 Следующая ⇒