Жаңа ғылым салалары

Жаң а ғ ылым салалары

Қ азіргі кезде экология ғ ылымы кө птеген басқ а да ғ ылымдармен тығ ыз байланыста дамып, жаң а ғ ылым салалары мен бағ ыттары пайда болуда. Мысалы, ә леуметтік экология, ө неркә сіптік экология, геоэкология, инженерлік экология, ауыл шаруашылығ ы экологиясы, ғ аламдық экология жә не т. б.: ^[3]

· Ә леуметтік экология — табиғ ат пен қ оғ ам арасындағ ы ө зара карым-қ атынас заң дылық тарын " табиғ ат + адам + қ оғ ам" жү йесі негізінде зерттейді.

· Ө неркә сіптік экология — ө неркә сіптік нысандардың тірі ағ заларғ а жә не қ оршағ ан орта жағ дайларына ә серін зерттейді.

· Геоэкология — жер бетіндегі экожү йелердегі жә не биосфералық дең гейдегі сыртқ ы орта қ ұ былыстарының ө зара байланысын жә не олардың тірі азғ алармен қ арым-қ атынасын зерттейді.

· Ауыл шаруашылығ ы экологиясы — ауыл шаруашылығ ы салаларының сыртқ ы ортамен ө зара қ арым-қ атынасын агроценоздардың даму ө згеру заң дылық тарын жә не ауыл шаруашылығ ы салаларының бір-біріне ә серін зерттейді.

· Ғ аламдық экология — биосфера дең гейіндегі, тіпті Кү н жү йесіндегі ә лемдік қ ұ былыстарды, табиғ и ө згерістерді зерттейді. Мысалы, эпидемиялық аурулар, климаттың жаппай жылынуы, азон қ абатының жұ қ аруы, ядролық қ ауіп катерлер, шө лейттенудің алдын алу, т. б.

Экологияның зерттеу ә дістері

Қ азіргі заманғ ы экологияның негізгі ә дістері:

· Жү йелік тұ рғ ыдан қ арастыру

· Ортаның жағ дайын бақ ылау

· Эксперимент жә не модельдеу

Жү йелік тұ рғ ыдан қ арастыру –тірі табиғ аттың барлық элементтері ө зара байланыста болғ андық тан, жү йе немесе жү йенің бө лігі болып табылғ андық тан кө птеген экологиялық зерттеулерде қ олданылады. Ә р тү рлі экологиялық ә дістерді қ олдануды талап етеді.

Ортаның жағ дайын бақ ылау –бұ ларғ а метеорологиялық бақ ылау, температураны ө лшеу, судың химиялық қ ұ рамын, тұ здылығ ын, мө лдірлігін, топырақ ортасының сипатын анық тау, радиациялық фонды ө лшеу, ортаның химиялық жә не бактериалдық ластануын анық тау т. б. жатады. Қ азіргі кезде осылардың ішінде практикалық маң ыздылығ ы жағ ынан мониторингке ерекше кө ң іл бө лінуде. Мониторингінің мақ саты –бақ ылау, бағ а беру жә не болжам жасау.

Эксперимент жә не модельдеу –Зерттеулер эксперименттік ә дістемелердің кө мегімен бірлестіктер мен экожү йелерде жү ргізіледі. Экологияда статистикалық математика, математикалық логика, сандар теориясы, матрицалық алгебрамен байланысты ақ параттар мен кибернетика теориясының ә дістері қ олданылады. Соң ғ ы кезде биологиялық жү йелерді модельдеу кең інен қ олдануда. Зерттеулердің міндеттеріне байланысты ә р тү рлі модельдер қ олданылады (шынайы нақ ты модельдер, таң балы модель, концептуалды жә не математикалық модельдер). ^[4]

⇐ Предыдущая 123 4 5 6 7 8 9 10 Следующая ⇒