|
|||
№14-дәріс. Интеллектуалдық меншік құқығы.Дә ріс жоспары: 1. Интеллектуалдық меншіктің тү сінігі. 2. Ө нертабыс, пайдалы модель, ө неркә сіптік ү лгі тү сінігі жә не қ ұ қ ық тық қ орғ ау талаптары. Патенттік қ ұ қ ық тарды беру туралы шарт. 3. Фирмалық атауғ а жә не тауар белгісіне қ ұ қ ық ұ ғ ымы.
Негізгі ұ ғ ымдар: интеллектуалдық меншік, ө нертабыс, модель, фирмалық атау, тауар белгісі, патент, ө нертабыс, пайдалы модель. 1. Интеллектуалдық меншіктің тү сінігі. Интеллектуалдық меншік қ ұ қ ығ ының объектілеріне: 1) интеллектуалдық шығ армашылық қ ызметтің нә тижелері; 2) азаматтық айналымғ а қ атысушыларды, тауарларды, жұ мыстарды немесе қ ызмет кө рсетулерді дараландыру қ ұ ралдары жатады. Интеллектуалдық шығ армашылық қ ызметтің нә тижелеріне: 1) ғ ылым, ә дебиет жә не ө нер туындылары; 2) эфирлік жә не кабілдік хабар тарату ұ йымдарының орындаушылығ ы, қ ойылымдары, фонограмалары мен хабарлары; 3) ө нертабыс, пайдалы ү лгілер, ө ндірістік ү лгілер; 4) селекциялық жетістіктер; 5) интергралдық микросызба топологиялары; 6) ашылмағ ан ақ парат, оның ішінде ө ндіріс қ ұ пиялары; жә не т. б. заң актілерінде кө зделген реттерде интеллектуалдық шығ армашылық қ ызметтің басқ а да нә тижелері жатады. 2. Ө нертабысқ а қ ұ қ ық тар – инновациялық патентпен немесе патентпен, ал пайдалы модельге жә не ө неркә сіптік ү лгіге қ ұ қ ық тар патентпен қ орғ алады. Жаң а, ө нертапқ ыштық дең гейі бар жә не ө неркә сіпте қ олдануғ а болатын техникалық шешім қ ұ қ ық тық қ орғ ау берілетін ө нертабыс болып танылады. Жаң а жә не ө неркә сіпте қ олдануғ а болатын ө ндіріс қ ұ ралдары мен тұ тыну заттарын конструкторлық орындау қ ұ қ ық тық қ орғ ау берілетін пайдалы модель болып танылады. Бұ йымның сыртқ ы тү рін белгілейтін, жаң а, тү пнұ сқ алық жә не ө неркә сіпте қ олдануғ а болатын кө ркемдік-конструкторлық шешім қ ұ қ ық тық қ орғ ау берілетін ө неркә сіптік ү лгі болып танылады. Ө нертабысқ а жә не ө неркә сіптік ү лгіге қ ұ қ ық тар алдын-ала патент, патент беру, ал пайдалы модельге тек патент беру жағ дайында қ орғ алады. Алдын-ала патент жә не патент алу қ ұ қ ығ ы туындайтын ө нертабысқ а, пайдалы модельге, ө неркә сіптік ү лгіге қ ойылатын талаптар, мемлекеттік уә кілетті органның оларды беру тә ртібі заң актісімен белгіленеді. Патентке қ абілеті жоқ техникалық шешімдердің ө ндіріс қ ұ ралдары мен тұ тыну заттарын конструкторлық орындаулардың, бұ йымдардың кө ркемдік-конструкторлық шешімдерінің тізбесі заң актілерімен белгіленеді. Алдын-ала патент пен патентті алуғ а деген қ ұ қ ық ты беру туралы, сондай-ақ алдын-ала патент пен патентті беру туралы шарттар жазбаша нысанда жасалуы тиіс жә не патенттік органда тіркелуге тиіс. Жазбаша нысанның немесе тіркеу туралы талаптың сақ талмауы шарттың жарамсыздығ ына ә кеп соғ ады. 3. Заң ды тұ лғ аның ресми бланкілерінде, баспа басылымдарында, жарнамаларда, маң дайша жазуларда, анық тамалық тарда, шоттарда, тауарлар мен олардың қ орабында жә не заң ды тұ лғ аны даралауғ а қ ажетті ө зге де жағ дайларда фирмалық атауды пайдалануғ а айрық ша қ ұ қ ығ ы бар. Заң ды тұ лғ аның фирмалық атауы оның жарғ ысын бекіткен кезде белгіленеді. Заң ды тұ лғ а белгілі бір фирмалық атаумен заң ды тұ лғ алардың мемлекеттік тізіліміне енгізіледі. Тіркеліп қ ойғ ан заң ды тұ лғ аның фирмалық атауына ұ қ сас фирмалық атауды пайдалануғ а болмайды, ө йткені мұ ның ө зі тиісті заң ды тұ лғ алардың ұ қ сап кетуіне, сондай-ақ олар шығ аратын тауарлар немесе кө рсететін қ ызметтер жө нінде жаң ылыстыруғ а ә кеп соғ уы мү мкін. Заң ды тұ лғ аның фирмалық атауы оғ ан тиесілі тауар белгісінде пайдаланылуы мү мкін. Қ азақ стан Республикасының аумағ ында заң ды тұ лғ аны белгілеу ретінде Қ азақ стан Республикасында тіркелген фирмалық атауғ а айырық ша қ ұ қ ық қ олданылады. Шет мемлекетте тіркелген немесе кең інен танымал фирмалық атауғ а Қ азақ стан Республикасының аумағ ындағ ы айырық ша қ ұ қ ық заң актілерінде кө зделген жағ дайларда қ олданылады. Заң ды тұ лғ аның таратылуына жә не оның фирмалық атауының ө згертілуіне байланысты фирмалық атауғ а қ ұ қ ық тың қ олданылуы тоқ татылады. Заң ды тұ лғ а қ айта ұ йымдастырылғ ан жә не кә сіпорын тұ тасымен иеліктен алынғ ан жағ дайларды қ оспағ анда, заң ды тұ лғ аның фирмалық атауын қ ұ қ ық иелігінен алуғ а жә не ауыстыруғ а жол берілмейді. Фирмалық тауғ а қ ұ қ ық тың иесі басқ а тұ лғ ағ а шартта келісілген ә дістермен ө з атауын пайдалануғ а рұ қ сат етуі (лицензия беруі) мү мкін. Тіркелген не халық аралық шартқ а орай тіркеусіз қ орғ алатын сө збен жазылғ ан, бейнеленген, кө лемдік белгілер немесе бір тұ лғ аның тауарларын немесе кө рсететін қ ызметтерін екінші тұ лғ аның біртектес тауарлары мен қ ызметтерінен ерекшелеу ү шін қ олданылатын басқ а да белгілер тауар белгісі деп танылады. Тауар белгісіне қ ұ қ ық иесінің ө зіне тиесілі белгілерді қ олднуғ а жә не билік етуге айрық ша қ ұ қ ығ ы бар. Тауар белгісін кез келген айналымғ а енгізу: дайындау, қ олдану, ә келу, сақ тау, сатуғ а ұ сыну, тауар белгісін немесе осы белгімен белгіленген тауардан сату, маң дайшадағ ы жазуда, жарнамада, баспа ө німдерінде немесе ө зге де іскерлік қ ұ жаттамада пайдалану – тауар белгісін пайдалану болып саналады.
|
|||
|