61. Либералдық демократия моделі: ұғымы және белгілері

Либералды демократия теориясы — классикалық либерализмнің идеялары, принциптері, саяси-идеологиялық бағ ыттары мен мақ саттарының теориялық негізі. ЛД теориясы индивидті қ оғ ам мен мемлекеттен бө лек қ арастырды, мемлекет пен азаматтық қ оғ амды бір-бірінен ажыратты, мемлекеттің қ оғ ам жә не тұ лғ амен қ атынасындағ ы қ ызметі мен ө кілеттілігі аясын шектеді, азшылық тың кө пшілікке қ атысты дербестігі мен қ ұ қ ығ ын қ орғ ады, барлық азаматтардың саяси тең дігін жариялады, адамғ а негізгі, ажырамас қ ұ қ ық тар беріп, оны саяси жү йенің негізгі элементі ретінде қ арастырды. Осы идеялар негізінде 18 — 19 ғ асырларда қ азіргі демократиялық жү йелер бастау алатын басқ ару нысандары пайда болды. ЛД теориясы бойынша халық билік субъектісі ретінде биліктің бастапқ ы жә не негізгі қ айнар кө зі болып танылуы; жеке адамның бостандығ ы мен қ ұ қ ық тары, сондай-ақ парламентаризм мен ө кілді билік органдарының басым болуы; мемлекеттің қ ұ зыреті мен іс-ә рекет аясы негізінен қ оғ амдық тә ртіпті, азаматтардың қ ауіпсіздігі мен қ ұ қ ық тарын қ орғ аумен шектелуі, оның экономиялық, ә леуметтік жә не рухани процестерге араласпауы тиіс. ЛД теориясында жеке жә не топтық дербестіктің танылуы кө пшіліктің азшылық ү стінен билік жү ргізуін шектейді. ЛД теориясының осы жә не ө зге де белгілері адам бостандығ ы, оның қ адір-қ асиеті мен қ ұ қ ық тарын қ ұ рметтеу туралы теориялық ой-пікірлердің дами тү скендігін кө рсетті. ЛД теориясының кемшіліктері жеке адамның рө ліне асыра мә н бере отырып, оның ұ жымдық байланыстарын жоқ қ а шығ ару, қ оғ амның тіршілік ә рекетін реттеудегі мемлекеттің рө лін тым тө мендетуден кө рініс тапты. Дегенмен де либералды демократияның классикалық теориясы қ азіргі демократиялық тұ жырымдамалар мен оларды іске асырудың басты теориялық негіздерінің біріне айналды.

Либералдық немесе индивидуалистік демократия жеке тұ лғ аны биліктің бастапқ ы қ айнар кө зі ретінде мойындаудан, оның ә леуметтік субъект ретіндегі дербестігін, адам қ ұ қ ық тары мен бостандық тарын заң билігімен қ орғ ауды кө здеуден тү рады.

⇐ Предыдущая 38 39 40 41 424344 45 46 47 Следующая ⇒