Ағаш туралы. Ағашты кептіру. Табиғи кептіру.

Ағ аш туралы

Ағ аш - табиғ аттың тамаша туындысы. Ағ аш кө п ө скен жерді халық орман, тоғ ай деп атағ ан. Тоғ ай ертеден адамдардың негізгі тұ рақ жайы болғ ан. Ерте заманнан - ақ адамдар ағ ашты тіршілігіне қ ажетті материал ретінде пайдаланғ ан. Олар ағ аштан аң аулауғ а қ ажетті аша таяқ, найза, қ ада, жебе т. б. заттар жасағ ан. Адам ағ аш ө ң деуді тез ү йренген. Ө йткені ағ аш ө ң деуге оң ай кө нетін материал. Пышақ, балта сияқ ты қ арапайым қ ұ ралдардың кө мегімен адамдар ү йлерді, кө пірлерді, жел диірмендерін, қ амалдар мен ыдыс - аяқ тар жасағ ан.

Қ азіргі уақ ытта да біздер ағ ашсыз ө з ө мірімізді елестете алмаймыз. Тұ рғ ан ү йіміз, ү й жиһ аздары, басқ а да тұ рмыста жиі қ олданылатын заттардың кө бі ағ аштан жасалғ ан. Қ олө нердің ең кө п тарағ ан тү рлерінің бірі - бұ л ағ ашты кө ркемдеп, ө ң деу. Ертеден - ақ кө шпелі халық тұ рмысына қ ажетті заттарды ө здері жасап отырғ ан. Ағ аштан тү йін тү йген шеберлер атқ а салатын ерді, тамақ сақ тайтын кебеже, киім салатын сандық, ә бдіре, киім ілетін - адалбақ ан, тостағ ан, саптаяқ, шара, отау, табақ пен тегештерді аса шеберлікпен жасағ ан.

Ағ аштан жасалғ ан бұ йымдардың ішіндегі ең кө п тарағ ан тү рлері жұ каяқ, кү бі, ағ аштан бү тіндей ойылғ ан астау, келі - келсап, асадал. Бұ л бұ йымдарды шеберлер кү містен, сү йектен жасалғ ан ою - ө рнектермен ә рлеген. Кө ркемдеп ө ң деуге қ ажетті ағ ашты дұ рыс таң дау істің нә тижелі болуына септігін тигізеді. Оғ ан май қ арағ ай, терек, ү йең кі секілді жұ мсақ ағ аш қ ажет, нә зік ойық ша, ү шбұ рыш жә не басқ а ө рнектерді салу, ә рлеу жұ мыстары оң ай жү ргізіледі. Жұ мысқ а бұ тақ сыз жұ мсақ ағ аш тү рін таң дап, қ ажетті ө лшеммен кесіп, сү ргілеп, ә рлеп болғ ан соң, тегіс бетіне ө рнек бейнесін кө шіреді.

Ағ ашты кептіру

Табиғ и кептіру.

Табиғ и кептіру, ә сіресе дымқ ыл ағ аш, кейде 1-2 жыл, тіпті одан да кө п уақ ытты алады. Шеракадан (жоталық ) бастап, орманғ а ауағ а қ ол жеткізуді қ амтамасыз ету ү шін, балтадан қ иылғ ан магистраль бойынша қ абық алынбайды. Кейбір шеберлер шіріктің ортаң ғ ы бө лігінде кілдені кептіру ү шін пайдаланады, тек қ абырғ а тек жотаның соң ында қ алады.

Ағ аштың ә р тү рлі тү рлері қ ұ рғ ақ. Мысалы, аспен, қ айың, линден, қ ылқ ан жапырақ ты жә не терек табиғ и кептіруде сызаттар бермейді. Жоғ арыда аталғ ан ә дістердің кез келгенін қ олданып қ ұ рғ атың ыз. Емен ұ зақ жә не біртіндеп кептіруді талап етеді, оғ ан арналғ ан қ абық толығ ымен сақ талады. Бұ ршақ, бык, кү л жә не ү йең кі кептіру кезінде қ атты жарылғ ан. Сол сияқ ты, бірақ аз дә режеде, шырша, қ арағ ай, балқ арағ ай, қ арағ ай жә не шыршамен кездеседі. Табиғ и кептіруде ә кте мұ қ ият кү тім қ ажет, содан кейін жақ сы нә тиже береді.

Ағ ашты кептірмейтін болса да, оның ұ штары майлы бояумен боялғ ан, ө сімдік майы немесе пластилинмен балшық тан жасалғ ан. Кептіру процесі біртіндеп, баяу болуы керек жә не қ ұ рғ ақ, жақ сы желдетілетін бө лмеде орындалуы керек. Дайындаудың сынғ ан ұ штары кептіруден кейін жойылады.

⇐ Предыдущая 1 2 3 4 5 678 9 10 Следующая ⇒