Балбал тастар. Дала төсіндегі балбал

Балбал тастар

Фигуралардың кө пшілігі оң қ олымен не екі қ олымен текше пішінді ыдыс немесе тостағ ан ұ стағ ан. Мү сіндер ә детте ө мірден озғ ан адам қ абірінің басына орнатылады. Тас мү сіндердің арқ асы бейітке, беті шығ ысқ а қ аратылады. Тас мү сіндердің келесі тү рі «елік тастар» - қ ұ рбан шалынатын жә не қ асиетті орындарғ а қ ойылатын қ ұ лпытастар. Онда еліктің бірнеше ү йірі бейнеленген. Маң ғ ыстау мен Ү стірттен табылғ ан тас мү сіндердің басым кө пшілігі ә ктастан ойылғ ан. Олар жауынгер адамның бейнесін кө з алдың а келтіреді: оң қ олын тө мен тү сіре, сол қ олын шынтағ ынан бү гіп, кеуде тұ сында ұ стағ ан.

Дала тө сіндегі балбал

Фигуралардың кө лемі 1 – ден 4 метр дейін жетеді. Бұ л мү сін ескерткіштер сомдалғ ан кейіпкердің нә сілдік бейнесі мен ерекшелігін этнографиялық жағ ынан дә л бере білуімен қ ұ нды. Тас мү сіндер бейнесі жауынгер киімі ө рнектелген белдік, шалбар, жұ мсақ былғ ары етіктен тұ рғ анын кө рсетеді. Жауынгер қ олына семсер не қ анжар ұ стағ ан. Орта ғ асырлар дә уірінде ата-бабалар рухына табынумен байланысты қ абір басына тік жә не кө лденең қ ұ лпытастар қ ою дә стү рі пайда болды. Олар ө сімдік жә не геометриялық фигуралар тә різді ө рнектермен айшық талғ ан. Ортағ асырлық монументалды мү сін ө нерінде ақ тас, тең із ұ лутастары пайдаланылады. Астана қ аласында «Тарихи жазбалар» атты этномемориалдық саябақ бар. Композиция қ ұ рамы сақ қ орғ анындағ ы ежелгі балбал тастар мен қ ұ лпытастардың кө шірмелерінен тұ рады. Егер еліміздің астанасына жолдарың тү сіп жатса, міндетті тү рде саябақ ты тамашалауғ а барың дар.

Мү сін – кең істікте жан – жақ ты бейнеленген, сомдалғ ан кө ркем шығ арма. Мү сінді «скульптура» деп атайды. Ол сө зді ең алғ аш ежелгі римдіктер ойластырғ ан. «Скульпо» деген латын тілінде «кесу, қ ашау» деген мағ ынаны білдіреді. Мү сіннің графика мен кескіндемеден айырмашылығ ы пішіннің барлық кө лемін анық кө рсетеді. Ең алғ аш адамның, аң ның мү сіндерін алғ ашқ ы қ ауымдық қ оғ амда шеберлер балшық тан илеп, ағ аштан жонып, тастан қ ашап немесе аң ның сү йектерінен жасағ ан. Ол кездегі мү сіндер ө зіндік ерекшеліктері бар заттың бейнесіне ұ қ сас болады. Ө йткені ол кездегі адамдардың тә жірибелері, сайман –қ ұ ралдары, керекті заттары – мә рмә р тас, гипс, балауыз, темір қ орытындысы т. б. заттар болғ ан жоқ. Мү сін ө нері – ғ асырлар бойы дамып келе жатқ ан ө нер. Итальян мү сіншісі Микеланджело Буонаротти мү сін ө нерінің шебері болып табылады. Оның «Давид» атты жұ мысы бү кіл ә лемге танылады.

⇐ Предыдущая 1 234 5 6 7 8 9 10 Следующая ⇒