3.Қазақ жүздерінің (Ұлы, Орта, Кіші жүздер) орналасу аумақтарын картаға белгілеңіз.

3. Қ азақ жү здерінің (Ұ лы, Орта, Кіші жү здер) орналасу аумақ тарын картағ а белгілең із.

Ұ лы жү з тайпаларының негізгі таралғ ан аймағ ы – Жетісу мен Оң тү стік Қ азақ стан. Шу, Талас ө ң ірлері, Қ аратау, Сырдрияның орта ағ ысы.

Орта жү з тайпаларының жайлағ ан аймағ ы – Орталық, Шығ ыс Солтү стік Қ азақ стан, Сырдың орта ағ ысы аймағ ы.

Кіші жү з қ азақ тарының жері - бү кіл Батыс Қ азақ стан аймағ ын алып жатыр.

Жү здердің шығ уы туралы деректер: Жү здердің шық қ ан уақ ыты, шығ у себептері, ішкі мазмұ ны жө нінде ғ алымдардың арасында ә лі ортақ пікір жоқ.

Ш. Уә лихановтың пікірі бойынша, «Алтын Орда мемлекетінің ыдырауы кезінде қ азақ тар ө здері кө шіп жү ретін жерлердегі ө з қ ұ қ ық тарын қ амтамасыз ету ү шін осындай одақ тар қ ұ рғ ан»

Н. А. Аристовтың ойынша «жү здерге бірігу жоң ғ ар шапқ ыншылығ ы кезінде шық қ ан»

В. В. Бартольд: «Қ азақ жү здерінің пайда болуына географиялық фактор ә сер етті, табиғ и-географиялық жағ дайғ а икемделу жә не аумақ тық оқ шаулану жү здердің мә дени-шаруашылық ерекшеліктерін қ алыптастырды» -деп септейді.

11 –билет

1. Қ арлұ қ қ ағ анаты. (Территориясы, этникалық қ ұ рамы, саяси тарихы туралы деректер).

2. Ұ лы Отан Соғ ысынан кейінгі жылдардағ ы мә дениет, ғ ылым жә не ондағ ы келең сіз жағ дайлар. Е. Бекмаханов, М. Ә уезов, Қ. Сә тпаевтің тағ дырларын талдаң ыз.

3. Геродоттың «Тарих» пен Страбонның «География» ең бектеріндегі деректердің ұ қ састығ ы неде?

Жауабы:

1. Қ арлұ қ қ ағ анаты. (Территориясы, этникалық қ ұ рамы, саяси тарихы туралы деректер).

Жазба деректерде қ арлұ қ тар біздің заманымыздың V ғ асырындағ ы тирек тайпаларының қ ұ рамында кездеседі. Қ ытай деректерінде қ арлұ қ тардың бұ лақ руы Алтай тауының баурайын мекендейтіні хабарланады. VІІ ғ асырдың басында Қ ытайдың «Таншу» ә улетінің хроникасында қ арлұ қ тардың тү рік тілдес тайпалардың бір тармағ ы екендігі, олардың қ ұ рамында бұ лақ, жікіл, ташлық деген тайпалардың бар екендігі кө рсетілген.

Араб тарихшысы ә л - Марвазидің хабарына қ арағ анда, қ арлұ қ тардың қ ұ рамында 9 тайпа: ү ш жікіл, ү ш бескіл, бұ лақ, кө керкін жә не тухси кірген. Сондай - ақ лазана мен фаракия рулары да аталғ ан.

«Кү лтегін» жазуындағ ы «Қ арлұ қ тарды қ ырып, басып алдық » деген хабар қ арлұ қ тардың Шығ ыс Тү рік қ ағ анатының қ ұ рамында да болғ андығ ын білдіреді. Шамасы осы жең істен кейін қ арлұ қ тардың бір толқ ыны Жетісуғ а қ арай жылжиды. Қ арлұ қ тардың Жетісуғ а жылжудағ ы жә не бір себебі Ұ йғ ыр қ ағ анатынан жең ілуі еді.

Қ арлұ қ тайпаларының негізгі жерлері: Алтай тауынан – Балқ аш кө ліне дейінгі аралық.

Алтай тауынан Сырдарияның орталық ағ ысына дейінгі аймақ ты алып жатқ ан ірі тайпалар одағ ы – қ арлұ қ тар.

756 жылы Тү ргеш қ ағ анатының ә лсіреген жағ дайын пайдаланып, билікті ө з қ олдарына алып, ө здерінің мемлекетін қ ұ рды.

⇐ Предыдущая 15 16 17 18 192021 22 23 24 Следующая ⇒