2.Қазақ АКСР-нің құрылуының тарихи маңызы.

2. Қ азақ АКСР-нің қ ұ рылуының тарихи маң ызы.

1920 жылы 4 қ азанда Қ азақ АКСР-і қ ұ рылды. Қ азақ жерінің байырғ ы жерін бір республикағ а біріктіру мақ сатында арнаулы комиссия қ ұ рылып, республиканың шекарасын белгілеумен айналысты.

1920жылы 22 қ ыркү йекте БОАК жаң а декретпен Қ азақ АКСР қ ұ рамына Орынбор губерниясын қ осты. Декрет бойынша Қ азақ АКСР қ ұ рамына- Семей, Ақ мола, Торғ ай, Орал облыстары, Маң ғ ыстау уезі, Закаспий облысындағ ы Красноводск уезіндегі 4, 5 Адай болыстары, Астрахан губерниясының Синеморье болысы, Бө кей Ордасы, бірінші жә не екінші Приморский округының қ азақ тар қ оныстанғ ан аймақ тары енгізілді. Қ азақ АКСР-нің қ арамағ ында 1920 жылғ ы дерек бойынша 1871239 шаршы версті(1, 07км) қ ұ рады. Бірақ қ азақ жерін аумақ тық жинау Қ азақ АКСР-нің қ ұ рылуымен аяқ талмады. Жетісу мен Сырдария облыстары Тү ркістан АКСР-і қ ұ рамында, Семей мен Ақ мола облыстары Сібір ревкомының қ арамағ ында болды.

1921 жылы Ақ мола жә не Семей облыстары Сібір ревкомы қ арамағ ынан Қ азақ АКСР-не берілді. Сондай-ақ Ертіс пен Жайық бойындағ ы казактар иеленіп келген 10 шақ ырымдық ө ң ір қ азақ тарғ а қ айтарылды.

1924 жылы Орта Азиядағ ы кең естік республикаларды ұ лттық -аумақ тық межелеу нә тижесінде Қ азақ АКСР-і қ ұ рамына 1млн 468 мың халқ ы бар Сырдария (Қ азалы, Ақ мешіт, Тү ркістан, Шымкент, уездері, Ә улиеата уезінің кө п бө лігі, Ташкент, Мырзашө л уездерінің бір бө лігі) Самарқ ан облысы, Жизақ уезінің қ азақ тар тұ ратын болысы, Жетісу облысының Алматы, Жаркент, Лепсі, Қ апал, Пішпек уезінің бір бө лігі Қ азақ станғ а қ арады. Орынбор губерниясы Қ азақ стан қ ұ рамынан шығ арылды. Республика аумағ ы 1/3-ге кең ейіп, 2, 7 млн шаршы шақ ырымғ а жетті. 1925 жылы Кең естерінің бү кілқ азақ стандық V съезінде, Қ ырғ ыз АКСР-і Қ азақ АКСР-і деп ө згертілді.

3. Есік қ орғ анынан табылғ ан алтын адаммен Шілікті қ орғ анынан табылғ ан алтын адамның ортақ белгілері мен айырмашылық тары.

Екеуіне де ортақ белгілер :

1. Екеуі де сақ дә уірінің лауазымды тарихи тұ лғ алары болғ ан.

2. Екеуінің де киімдері таза алтыннан жасалғ ан жә не жерлегенде оғ ан о дү ниеде керек болады-ау деп, тірі кезінде пайдаланғ ан заттарының бə рін қ оса кө мген.

3. Екеуінің де басты тақ ырыбы- ә лем бейнесі, ә лем туралы тү сінігі, діни наным-сенімдері мен ө мірге деген кө зқ арасы бейнеленген.

4. Екеуінде де «Аң стилі» мә дениеті жақ сы дамығ ан. Яғ ни пайдаланғ ан заттары мен киімдерінде жануарлардың бейнелері салынғ ан. Атап айтқ анда екеуінде де қ анатты жолбарыстар, қ анатты тұ лпар қ ұ стар бейнеленген.

Айырмашылық тары : Есік қ орғ анынан табылғ ан алтын адам б. з. д. V-ІV ғ асырларда ө мір сү рген сақ ханзадасы болса, Шілікті қ орғ анынан табылғ ан алтын адам б. з. д. VІІІ-VІІ ғ асырларда ө мір сү рген сақ патшасы ә рі Қ азақ стан жерінде табылғ ан Алтын адамдардың ең кө несі деп есептеледі. Есіктен табылғ ан жә дігердің ү стіндегі алтын бұ йымдар жұ қ а фольга тү рінде киімге тігілген ә шекей. Бұ л ө лген адамғ а арналғ ан киім. Яғ ни жерлеу рә сімінде қ олданылғ ан ритуалдық киім. Ал Шілікті алтын адамының киімі тірі кезінде киген киімі. Ол ритуалдық киім емес. Оның киіміндегі алтын бұ йымдар жұ қ а фольга тү рінде емес, қ ұ йма алтыннан жасалғ ан. Сонымен қ атар Есіктен табылғ ан алтын адамның сырт киімдері кезінде қ алай кө мілсе, сол кү йінде бізге аман жеткен. Яғ ни бұ л оба тоналмағ ан. Ал Шілікті алтын адамның обасы тоналғ ан. Ондағ ы патшамен бірге қ ойылғ ан ірі заттары: алтын тә жі, семсер, қ анжар, асатаяғ ы жә не киімдерінің біраз бө ліктері ұ рланғ ан. Есік обасын тарих ғ ылымдарының докторы Кемал Ақ ышев зерттесе, Шілікті обаларын Ә бдеш Тө леубаев зерттеген.

⇐ Предыдущая 12 13 14 15 161718 19 20 21 Следующая ⇒