4. Пәнаралық байланыс, шынайы өмірменбайланыс.

4. Пә наралық байланыс, шынайы ө мірменбайланыс.

7- сыныптың орта мерзімді жоспарындағ ы лексикалық тақ ырыптарды мең герту

«География», «Биология», «Музыка», «Информатика», «Физика», «Бейнелеу ө нері», «Дене шынық тыру», «Технология», «Ө зін-ө зі тану», «Қ азақ стан тарихы» пә ндерімен тығ ыз байланыста жү ргізіледі. Пә ндерді кіріктіріп оқ ыту кезінде басқ а пә н мұ ғ алімдерімен бірлесіп, командалық сабақ жоспарларын ә зірлеуге болады. Сондай-ақ, осы пә ндермен кіріктірілген сабақ жоспарын қ ұ рып жү ргізуіне болады. Мұ ғ алім қ азақ тілін басқ а пә ндермен тығ ыз байланыста оқ ыту арқ ылы оқ ушының академиялық сө йлеу жә не жазба тілін қ алыптастыру мү мкіндіктеріне ие болады. Лексикалық тақ ырыптар ретінде сұ рыпталып іріктелінген мә тіндер мен оларғ а байланысты қ ұ рылғ ан тапсырмалар шынайы ө мірмен байланысты жағ даяттардан туындап немесе соғ ан жуық татылуы тиіс. Сонымен қ атар, оқ у материалдарының мазмұ ны мен тапсырмалардың орындалу логикасы оқ ушылардың даму дең гейіне сай ойлау, тү сіну ерекшеліктеріне сә йкес таң далынады.

6. Грамматиканы функционалдық - коммуникативтік мә нмә тінде оқ ыту

Орта мерзімді жоспарда оқ ушылар мең геруге тиісті грамматикалық тақ ырыптар кө рсетілген:

- Жалғ аулар мен шылаулардың ерекшелігін ескере отырып, ү ндестік заң ына сә йкес орфографиялық нормағ а сай жазу;

- Сө йлеу тіліндегі интонация, кідіріс, логикалық екпіннің мә нін тү сініп қ олдану;

- Фразеологизм, мақ ал-мә телдердің эмоционалды мә нін, кө ркемдік ерекшеліктерін тү сініпқ олдану;

- Етістіктің есімше, кө семше, тұ йық етістік, шақ, рай тү рлерін тілдесім барысында қ олдану;

- Еліктеу сө здердің стильдік мә нін тү сініпқ олдану;

- Шылау тү рлерін ажырата білу, орындық олдану;

- Одағ ай тү рлерін ажырата білу, қ олдану;

- Оқ шау сө здердің қ ызметін тү сіну, ажырат абілу;

- Сө йлем соң ында жә не сө йлем ішінде қ ойылатын тыныс белгілерін (даралаушы жә не ерекшелеуші) дұ рыс қ олдану.

Қ азақ тілін қ азақ мектебінде ана тілі ретінде дә стү рлі оқ ытуда грамматиканы «тіл формасынан тіл мазмұ нына қ арай жү румен» оқ ытып келсе, грамматиканы функционалдық оқ ытуда «тіл бірлігінің қ ызметінен оның формасына қ арай жү ру» логикасына қ арай ө згерді.

Бір жағ ынан, нақ ты мә нмә тінде, мә тінде қ андай грамматикалық қ ұ ралдар қ атысып тұ рғ анын кө рсету мақ саты кө зделінсе, екінші жағ ынан, грамматикалық тә сілдер тобы арқ ылы берілетін семантикалық функцияларды талдау мен жинақ тау кө зделеді.

Грамматиканы функционалдық тұ рғ ыдан оқ ытуда грамматикалық бірліктердің функциялары мен формалары тығ ыз бірлікте қ арастырылады.

Грамматиканың формалды жағ ы – грамматикалық бірліктердің таптарғ а жіктелуі, категорияларғ а бө лінуі арқ ылы танылады.

Енді осы грамматикалық бірліктердің мә тінді қ ұ руғ а қ атысуда қ андай функционалдық мағ ыналық қ ызмет атқ арғ анын таныту функционалдық грамматиканың міндеті болып табылады.

Сө йтіп, грамматикалық дағ дыларды қ алыптастыру бірізділігі оның білдіретін мағ ыналық қ ызметімен тығ ыз байланыста жү ргізілуі керек. Ондай мү мкіндіктер мә тіндерді қ олдана отырып оқ ытуда молынан табылады.

Қ азақ тілін оқ ытудың жаң а басым бағ ыттары: функционалдық, мә тінге негізделген, коммуникативтік ә рекет.

Сондық тан қ азақ тілі сабақ тарының заманауи талаптары: тіл бірліктерінің мә тін қ ұ раушы жә не кө ркем - мә нерлі функцияларын таныту негізінде қ ұ рылғ ан жаң а білім мазмұ ны, грамматиканы функционалдық негізде оқ ытудағ ы мә тіннің білім кө зі ретіндегі маң ызды орны, қ азақ тілі мен қ азақ ша сө йлеу жә не жазба тілінің тұ тастық та танылуын кө здейтін жаттығ улар жү йесі.

⇐ Предыдущая 7 8 9 10 11 12 131415 16 Следующая ⇒