|
|||
2 - көрінісНауан кіреді. Кене. Шабылғ ан қ ырғ ыздан қ ыз-қ атындай, тү скен қ азынадай, малдай олжа бар. Оны қ айтіп жатырсың дар? Бұ ғ ыбай. Бұ л екі жолғ ы олжаның екеуін де мына кісілердің ө з елі Дулатқ а беріп жатырмыз. Ө здері Қ оқ аннан ауамыз деп жолда кү йреген ел кішкене ә л жисын дестік. Кене. Мақ ұ л, берің дер. Қ оқ аннан кө рген тепкісі кө п. Ә лі де Дулаттың олқ ысы толғ ан жоқ. Кө кірегі ө сіп, қ оң ы толсын. Науан. Қ ызыл тұ мсық болсын деп бар тапқ ан табысты беріп жатырмыз ғ ой, мына Рү стем тө ренің еліне. Сыйламасаң бірге кеп сыйлағ анды, сенгенді ақ тамаса Дулатқ а кел. Сыпатай. Олай демең із, тақ сыр, ең бек қ ылып, еркек болып жауды шапқ ан ел олжа алмай қ айтушы ма еді? Рү стем. Бә се, ө з табысын ө зі алғ аны ү шін қ ызыл тұ мсық қ ылам дегені қ исына ма екен? Науан. Қ исынбай қ айтушы еді? Біздің жорық қ а ерген жалғ ыз Дулат па еді? Бірақ, ө згеге бір суыртпақ бергеніміз жоқ. Рү стем. Біз білмейміз. Науан. Сен білмесең, мен білемін, тө ре! Кеше Тынай мен Бө лекбайды шапқ ан қ олдың ішінде Дулат жоқ. Бірақ оның олжасын тағ ы да Дулатқ а таратқ амыз. Сыпатай. Тынайдан олжа алмаса да болушы ма еді, қ айтер еді? Мал, қ азынаны алмай-ақ, адамына істегеннің ө зі де жеткілікті болғ ан білем. Рү стем. Рас, бұ ны кө рген қ ырғ ыз не біржолата ә лі бітіп жығ ылып болғ ан соң кө нер, не болмаса, тіпті қ орқ ып кетсе, жылы ұ шырап, алаң сыз дос болып, бауыр болып келеді деу қ иын шығ ар. Бұ ғ ыбай. Тынайдың, ә сіресе Науандардың шауып алғ ан бір ауылы тым ауыр жазағ а ілінген кө рінеді. Кене (сызданып). Не болыпты? Не қ ылыпты? Науан. Ө зім айтайын. Қ алпақ дегеннің ауылы екен. Қ арсыласып кө п тартысты. Артынан, ауылды алғ ан соң, қ ыз-келіншегін тұ тқ ын қ ылдық та, буаз қ атындардың ішін жарып, баласын керегеге ілдік. Суанбек деген бір жігіт кө ген арасында жараланып жатыр екен. Соны тірідей сойып, жү регін алып аузына тық тым. Байұ зақ. Ойпыр-ай, тым қ атты, тым ауыр істеген екен. Науан. Тағ ы қ олғ а тү скен бір батырын ә лгіден де сорақ ы жазамен ө лтірттім. Қ алай қ ылғ анды айтпай-ақ қ ояйын. Бұ ғ ыбай соны естігеннен бері ө зім қ олғ а тү ссем жаман болар деп кү йінді болғ ансып жар салып жү р. Ӏ сім сол-ақ. Кө ндіремін осымен, ә ке-ү ке деп ешкімді ала алмаймын (Ө згелер Кенеге қ арайды. ) Кене. Жаза қ аттырақ болғ ан екен. Бірақ ү ркер, қ орқ ар, енді тоқ тар, (Науанғ а қ арап) осы да болады. Енді бұ дан былай істемең дер мұ ндайды... Кезінде жауғ а — жауша, досқ а — досша іс істеген мақ ұ л. Бірақ шегі бар, тоқ тар жері бар. (Ө згелер ү ндемейді. ) Рү стем. Қ ырғ ыз, Дулат ежелгі кө рші ел еді. Дулаттың бұ л есітіп, кө рмеген қ ұ қ айы. Не дер екен? Кене. Емексітпең дер ү йтіп! Қ ан майдан, қ ырғ ын ү сті екенін ұ мытпау керек. Дулатты қ ырғ ыз да аяп жү рген жоқ. (Барлығ ы ү ндемей қ алады, аздан соң Кене сазарып ашуланың қ ырағ андай, Бұ ғ ыбайғ а. ) Шұ бар айғ ырдың ү йірі табылды ма? Бұ ғ ыбай. Қ ырғ ыздың Бө лекбай ішінде бір ауылы апарып қ ырып алыпты. Кене. Анық па, осы? Бұ ғ ыбай. Анық, тақ сыр! Кене. Бағ ынудың орнына жаулық ты алысқ а айдағ ысы келген екен (Ақ ырып. ) Алып кел, анау келген екі елшінің бастығ ын. (Бұ ғ ыбай шығ ып кетеді. ) Кене. Ә лдеқ ашан осы арада іргені бекітіп, бір арағ а кү ш қ ұ рап, алыстағ ы мұ ратқ а беттейтін кү н болып еді. Емексумен, ырқ ына жіберумен келіп-келіп енді бұ л менің ө зімді қ абуды да ойлағ ан екен. Қ олың нан келсе ашынғ ан жау болып аяспайын деген екен.
|
|||
|