КІРІСПЕ

Қ азақ стан дамуының жаң а кезең інде басым экономикалық саясат ретінде мемлекет экономиканы индустриялизациялау жә не жоғ ары технологияларды дамыту жолын таң дады. Бағ дарлама ө ң деу ө неркә сібінде орташа жылдық ө су қ арқ ынын 8% – дан кем емес ө су қ арқ ынын қ амтамасыз ету міндетін қ ойып отыр. Металл бө ліктерін бір-біріне тығ ыз жанастырып, балқ у температурасына немесе пластикалық кү йге дейін жеткенше қ ыздырып біріктіруді дә некерлеу деп атайды. Металды қ ыздыруғ а жұ мсалатын жылу энергиясын алу жолына байланысты дә некерлеу электрмен жә не химиялық жолмен дә некерлеу болып екіге бө лінеді. Электрмен дә некерлеудің электр доғ алық ә дісінде металды дә некерлеуге кажет жылу энергиясы электр доғ асынан, ал контактілі ә дісінде электр тоғ ының пісіретін металл арқ ылы ө ту процесінде бө лінген жылудан алынады.

Металды химиялық жолмен пісіру ә дісі газбен, термитпен, кө рікпен дә некерлеу болып ү ш тү рге бө лінеді. Металды химиялық жолмен дә некерлеу ә дісінде оны қ ыздыруғ а қ ажет жылу энергиясы хи миялық реакциялардың нә тижесінде бө лінген жылу энергиясынан алынады.

Дә некерлеу дегеніміз – металдарды ө ң деудің жетекші техналогиялық процестерінің бірі болып табылады. Дә некерлеу жоғ ары пайдаланушылық сипатымен қ оса, қ ұ рылымдар жасауғ а мү мкіндік беретін, бө лшектердің ажырамайтын қ осылыстарын алудың ілгерілемелі технологиялық процесі. Дә некерленген қ осылыстардың артық шылығ ы, олардың ә р тү рлі міндеттердегі қ ұ рлымдарда кең қ олданысқ а ие болуна мү мкіндік туғ ызады. Дә некерлеудің пайдалану қ ұ рылымдар ө ндірісі барысында материалдар мен уақ ытты ү немдеуге септігін тигізеді.

Қ азіргі техникалық прогрестің дамуымен бірге ә р тү рлі қ алың дық тағ ы материалдар бө лшектерінің, ал осығ ан байланысты дә некерлеудің қ олданылатын тү рлері мен ә дістері де кө бейді. Бү гінгі таң да қ алың дығ ы бірнеше микрометрден ондағ ан сантиметрге дейін, тіпті метрге дейінгі бө лшектер дә некерленеді. Қ ұ рылмалық кө міртекті жә не тө менгі қ оспалы болаттармен қ атар, арнаулы болаттар, жең іл қ ортпалар жә не титан, молибден, циркони т. б. металдар негізіндегі қ орытпалар, сондай-ақ ә р текті материалдар дә некерлеуге жиі қ олданылады. Машина жасау, сондай-ақ қ ұ рлыс жұ мыстарындағ ы белгілі табыстар ү шін біз дә некерлеу ғ ылымы мен техникасына қ арыздар екенімізді айтуғ а тиістіміз. Дә некерлеудің дамуы тойтармалы қ ұ рлымдарды дә некерлеуге алмастыра отырып, олардың жұ мыс сыйымдылығ ын тө мендете отырып, сапасын арттыруғ а мү мкіндік туғ ызды.

Негізінен алсақ, дә некерлеу техналогиясын қ олдану қ азандар, қ ұ бырлар, тең із жә не ө зен кемелерін, мұ най аппараттарын, прокаттау стандарын, қ уатты престер мен сорғ ылар жә не басқ а да машиналар мен механизмдер жасау техналогиясында тү пкілікті ө згерістерге ә келеді. Бұ л жағ дайда, қ азіргі қ олданылады. Қ ұ рлымдарды жасаудың бастапқ ы жә не соң ғ ы операциялары кө птеген жағ дайларда қ олмен доғ алық дә некерленеді. Қ олмен доғ алы пісіруде электрмен пісірушіден пісірілетін бө лшектерді, пісіру процесінің физикалық ерекшеліктерін, пісірілген жапсарлар мен қ осылыстарды бақ ылау ә дістерін білу, сондай-ақ пісіру жұ мыстарын іс жү зінде орындау шеберлігі талап етеді. Дә некерлеу ө ндірісінің біршама дамығ ан бағ ыттардың бірі – механикаландырылғ ан жә не автоматтандырылғ ан доғ алық пісіру. Ө ндірістің техникалық дең гейінің ө суі пайдалануғ а кү рделі пісіру жабдық тарын енгізу, пісіру ө ндірісі аймағ ында жұ мыс істейтін мамандардың, бірінші кезекте пісірушілердің жалпы білім жә не техникалық даярлық дең гейі талаптарының артуымен байланысты.

12 3 4 5 6 7 8 9 10 Следующая ⇒