4-тарау. Білім алушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар 3 страница

5) органикалық жә не бейорганикалық қ осылыстардың маң ызды кластары арасындағ ы генетикалық байланыстарды; заттардың химиялық байланыс жә не қ ұ рылыс теориясының кө мегімен химиялық айналымдардың ө ту мү мкіндіктері мен нә тижелері туралы дә лелді пайымдауларды жинақ тайды;

6) ә ртү рлі материалдардың қ асиеттерін; химиялық реакциялардың жылдамдығ ына ә ртү рлі факторлардың ә серін; химиялық тепе-тең дікке сыртқ ы ортаның тү рлі жағ дайларының ық палын; қ оршағ ан орта мен адам денсаулығ ына химиялық ө ндірістің ә сер ету зардаптарын; радиоактивті ыдырауының ә серлерін; тү рлі дереккө здер ақ параттарының дұ рыстығ ын бағ алайды.

Биология:

1) ақ уыздардың, майлардың, кө мірсутектердің, нуклейн қ ышқ ылдарының қ ұ рылымын, қ ұ рамын жә не міндеттерін; антиген-антидене реакцияларының негізгі механизмдерін; адамның хромосомалық ауруларының тұ қ ымқ уалаушылық теориясының негізгі кү йлерін; тірі ағ залардың қ оректенулері мен метаболизмінің тү рлерінің /типтерінің ө згергіштігін; тү рдің пайда болуы ә дістерін; генетика негіздері жә не гендік инженерияның мү мкіндіктерін; Жер бетінде ө мірдің қ алыптасуы кезең дері мен схемаларын; антропогенезді; ғ аламдық жә не аймақ тық экологиялық проблемаларды жә не табиғ ат ресурстарын қ орғ ау қ ағ идаттарын біледі;

2) фотосинтездің қ араң ғ ы жә не жарық фазасы кезінде ө ту процестерін; заттардың тасымалы, транслокация, хромосомалық, гендік мутациялардың пайда болу механизмін; гендік-инженерлік манипуляциялардың мә нін; энергетикалық алмасу кезең дерін; тұ қ ым қ уалау қ ұ былмалылығ ы мен эволюция арасындағ ы ө зара байланыс; тұ қ ым қ уалау заң дылық тарын; эволюциялық процестердің механизмін; экологиялық пирамиданың ережесін; қ оршағ ан ортағ а антропогендік ә сер етулердің зардаптарын тү сінеді;

3) молекулалық биология жә не генетика есептерін шешудің схемалары мен ә дістерін; экожү йені, тұ қ ым қ уалау белгілерін жә не тү рлендірілген қ ұ былмалылық ты талдауғ а арналғ ан статистикалық ә дістерін; заттарды сапалық жә не сандық талдау ә дісін; тә жірибелерді ә зірлеу, жү ргізу, бақ ылау, нә тижелерін жазу мен талдауғ а арналғ ан ғ ылыми ә дістерді білу жә не сыни тұ рғ ыда ойлауды; дә рі-дә рмектер, улы заттар, зертханалық жабдық тарды пайдалануда қ ауіпсіздік ережелерін қ олданады;

4) фотосинтез жә не хемосинтез процестерінің ерекшеліктерін; эволюция процесіне ә сер ететін факторларды; ДНҚ мен РНҚ молекулаларының қ ұ рылысын; ДНҚ -ның репликациясы мен рекомбинациясын, мутация мен репарация процестерін, ДНҚ қ ұ рылымы мен оның атқ аратын қ ызметі арасындағ ы байланысты; сперматогенез бен оогенез арасындағ ы айырмашылық ты; экожү йе тү рінің ә ртү рлілігін жә не тұ рақ тылығ ын; ә лемдегі жә не Қ азақ стандағ ы экологиялық жағ дайларды талдайды;

5) адамның гаметогенез схемасын; экожү йелердегі тағ амдар тізбегінің схемасын; кесте, график, хабарлама, баяндама, презентациялар тү рінде ұ сыну ү шін жинақ талғ ан жә не ө ң делген мә ліметтерді, ақ параттарды; болжамдар, айғ ақ тар жә не тү сіндірмелерді ұ сыну ү шін ғ ылыми ү лгілер мен дә лелдемелерді; зерттеушілік, оқ у жә не шығ армашылық жобаларды; Қ азақ станның экологиялық проблемаларын шешудің мү мкін нұ сқ аларын жинақ тайды;

6) ферменттердің белсенділігіне ә сер ететін тү рлі факторларды, ақ уыздың қ ұ рылымын, фотосинтездің нә тижесін; моногибридті жә не дигибридті будандастырудың цитологиялық негіздерін, модификациялық қ ұ былмалылық заң дылық тарын; мутагенездің себептерін; ө з аймағ ының экожү йесін; биотехнологияда зерттелетін генетикалық тү рі ө згертілген жә не трансгенді ағ заларды қ олдануғ а байланысты этикалық сұ рақ тарды бағ алайды.

География:

1) географияның, геоинформатиканың, геоэкологияның, табиғ атты пайдаланудың, геосаясаттың, геоэкономиканың негізгі категорияларын; геоэкологиялық, экономикалық -географиялық, ә леуметтік-географиялық, саяси-географиялық жә не саяси карталардың ерекшеліктерін; табиғ атты пайдаланудың географиялық ерекшеліктері мен заманауи проблемаларын; геосфераларғ а антропогендік ә сердің кө здерін, факторларын жә не себептерін; табиғ атты қ орғ ау шараларының жү йесін жә не негізгі бағ ыттарын; табиғ атты пайдаланудың заманауи жіктеуінің тү рлерін мен типтерін жә не табиғ атты тиімді пайдаланудың жалпы қ ағ идаттарын; халық тардың ө мір сү ру дең гейі мен сапасының айырмашылық тарын; жекелеген аймақ тар мен елдер шаруашылығ ының салалық жә не аумақ тық қ ұ рылымының географиялық ерекшеліктерін; жекелеген аймақ тар мен елдердің географиялық ө згешеліктерін, олардың ә леуметтік-экономикалық даму дең гейі, халық аралық географиялық ең бек бө лінісі жү йесіндегі мамандануы бойынша айырмашылық тарын; дү ниежү зінің заманауи саяси картасының мазмұ нын; дү ниежү зілік шаруашылық тың даму кө рсеткіштерін; мемлекеттік аумақ тың қ ұ рылымын жә не мемлекеттік тү рлерін; мемлекеттік шекараларды, олардың тү рлері мен серпінін; Қ азақ стан Республикасының заманауи геосаяси жә не геоэкономикалық жағ дайының ерекшеліктерін; Қ азақ станның аймақ тық, халық аралық саяси процестерге, халық аралық географиялық ең бек бө лінісіне, қ атысын; адамзаттың ғ аламдық проблемаларының географиялық аспектілерін біледі;

2) дү ниежү зінің заманауи экономикалық -географиялық жә не саяси-географиялық кө рінісін; географияның басқ а ғ ылымдармен интеграциялану қ ажеттілігін; геоэкологиялық, ә леуметтік, геоэкономикалық жә не геосаяси процестердің ерекшеліктері мен серпінін; " табиғ ат - халық (қ оғ ам) - шаруашылық (экономика)" географиялық жү йесінің тұ тастығ ы мен тұ рақ тылығ ын; табиғ и ортағ а антропогендік қ ысымды тұ рақ тандыру жолдарын; қ оршағ ан ортаны қ орғ ауда ғ ылыми-техникалық прогрестің рө лін; адамның ғ аламдық тан жергілікті дең гейге дейінгі географиялық (қ оршағ ан) ортасын қ алыптастыратын жә не ө згертетін табиғ и, экономикалық жә не ә леуметтік факторларды; ө мір сү ру сапасының қ оршағ ан табиғ и орта сапасынан тә уелділігін; ғ аламдану жағ дайында ірі аймақ тар мен елдердің географиялық ерекшеліктерін; заманауи интеграциялық жә не геосаяси процестердің маң ыздылығ ы мен мә нін; геосаяси субъектілердің рө лі мен ық пал ету аймақ тарын, ө зара ә рекеттесу сипатын, дү ние жү зінің геосаяси аудандастырылуын; адамзаттың ғ аламдық проблемаларының себептері мен оларды шешу жолдарын тү сінеді;

3) географиялық зерттеудің заманауи ә дістерін жә не олардың комбинациясын; географиялық деректердің тү рлі кө здерін; тақ ырыптық карталардың қ осымша сипаттау элементтерін; геокең істіктік дереккө здерін; географиялық ақ паратты іздеу, ө ң деу, жү йелеу, тү сіндіру, қ ажетті мә нмә тінде ө згерту, сақ тау, тарату жә не ұ сыну дағ дыларын; картометрия тә сілдерін; қ ажетті мә нмә тінде есептеулер жү ргізу ү шін тү рлі формаларды қ олданады;

4) географиялық қ абық пен географиялық ортада болып жататын процестер мен қ ұ былыстардың арасындағ ы себеп-салдарлық байланыстарын; табиғ ат пен қ оғ амның ө зара байланыстары мен олардың кең істіктік ерекшеліктерін; географиялық нысандардың, процестердің жә не қ ұ былыстардың орналасу, байланыс жә не басқ а да кең істіктік қ атынастарының ерекшеліктерін; заманауи дү ниежү зілік шаруашылық тың табиғ и, ә леуметтік-экономикалық негіздерін; сандық жә не сапалық геокең істіктік деректерді; шаруашылық салаларын орналастырудың заманауи факторларын; дү ниежү зі елдерінің рейтингтері мен индекстерін талдайды;

5) модельдерді, зерттеушілік жә не шығ армашылық жобаларды, ақ параттық материалдарды; географиялық нысандардың ә рекет ету жә не даму проблемаларын шешу жө ніндегі ұ сыныстарды; зерделенетін географиялық нысандарды, процестерді, қ ұ былыстарды жіктеу, жү йелеу, жалпылау жә не саралау мақ сатында білімдер мен дағ дыларды; географиялық нысандар, процестер мен қ ұ былыстарды тү сіндіру, болжау жасау, ө згерістері мен перспективаларын анық тау ү шін білімдер мен дағ дыларды жинақ тайды;

6) географиялық дереккө здердің шынайылық дә режесін; геосфералардың параметрлері мен экологиялық жағ дайын; жекелеген аумақ тардың табиғ и, антропогендік жә не техногендік ө згерістердің дә режесін жә не олардың салдарын; табиғ атты қ орғ ау шараларының тиімділігін; қ оршағ ан табиғ и ортаны қ орғ ау жә не табиғ атты пайдалануда ғ ылыми-техникалық прогрестің дең гейін; қ оршағ ан ортаның сапасын; ө мір сү ру сапасын; тү рлі мемлекеттердің рейтингтер мен индекстердегі кө рсеткіштері мен орнын; кез келген дә режедегі аумақ тың географиялық жә не геосаяси жағ дайын; негізгі ә леуметтік-экономикалық кө рсеткіштері бойынша дү ниежү зі елдерін; мемлекеттік аумақ тың морфологиялық ерекшеліктерін бағ алайды.

77. Жаратылыстану-математикалық бағ ыттағ ы стандарттық дең гейде оқ ытылатын оқ у пә ндері бойынша жалпы орта білім беру аяқ талғ анда кү тілетін нә тижелер.

Дү ниежү зі тарихы:

1) ө ркениеттердің тарихи типтері мен олардың ошақ тарын; мемлекеттің тарихи тү рлері мен мемлекеттік-қ ұ қ ық тық институттарының қ алыптасуы мен даму кезең дерін; ә лемдік тарих барысына ық пал еткен ә скери-саяси оқ иғ аларды; ә лемдік мә дени-тарихи прогреске ық пал еткен ә лемдік жаң алық тар жә не жетістіктерді; қ азіргі ә лемдік мә дениеттің жағ дайы мен тарихын; адамның, қ оғ амның пайда болуы мен дамуына қ атысты, ә лем халық тары мен ө ркениеттердің негізгі ғ ылыми теорияларын; ә лемдік қ оғ амдық ойдың дамуына елеулі ү лес қ осқ ан тарихи қ айраткерлерді; дү ниежү зі тарихы бойынша негізгі жинақ талғ ан ғ ылыми ең бектерді біледі;

2) мә дени-тарихи процесті оның бірлігі мен алуан тү рлілігін; мемлекеттің тарихи формалары мен тү рлерін, ө ркениеттің ө зіндік ерекшеліктерін; мемлекеттік-қ ұ қ ық тық институттардың маң ызын; ә лемдік ө ркениеттердің қ алыптасуы мен дамуына табиғ и-географиялық факторлардың ық палын; тарих барысына ә скери-саяси оқ иғ алардың ық палын; ә лемдік тарихи-мә дени прогресс ү шін адамзаттың жетістіктері мен ұ лы ашылулардың маң ызын; тү рлі тарихи кезең дерде ә лемдегі саяси, ә леуметтік-экономикалық, мә дени ө згерістерге ішкі жә не сыртқ ы факторлардың ық палын; ә лемдік қ оғ амдық ойдың дамуындағ ы тарихи аспектілерді; тарихтың дамуына тұ лғ алардың ық палын; жаһ андық ә лемдегі бейбітшілік пен тұ рақ тылық ты сақ тау ү шін жалпы адамзаттық қ ұ ндылық тардың маң ызын тү сінеді;

3) ә лемнің мә дени-ө ркениеттік орталық тары мен мемлекеттерінің қ ұ рылуын уақ ыт пен кең істікте анық тауда; мемлекеттердің тү рлері мен тарихи формаларын, ө ркениеттердің ө зіндік ерекшеліктерін; тү рлі тарихи кезең дердегі ә лем халық тарының саяси, ә леуметтік-экономикалық жә не мә дени дамуындағ ы ерекшеліктерін; ә лем тарихындағ ы тарихи тұ лғ алардың рө лін; ө ткен жә не қ азіргі кездегі оқ иғ алар мен қ ұ былыстарғ а қ атысты ө з позициясын анық тау кезінде тарихи ойлау дағ дыларын қ олданады;

4) ә лем халық тарының ортақ белгілері мен ерекшеліктерін анық тай отырып тарихи дамуын; тү рлі тарихи кезең дерде қ оғ амның қ алыптасуы мен дамуына тү рлі факторлардың (географиялық, демографиялық, кө ші-қ он, саяси, ә леуметтік-экономикалық, мә дени) ық палын; себеп-салдарлық байланыстарын анық тау мақ сатында ә лем тарихының оқ иғ аларын, қ ұ былыстарын, процестерін; тарихи тұ лғ алар қ ызметінің себептері мен нә тижелерін; тарихи деректерді; жаһ андану жағ дайында бү гінгі қ оғ амның даму ү рдістері мен перспективаларын талдайды;

5) тарихи талдау ә дістерін қ олдана отырып шығ армашылық, танымдық, зерттеушілік, жобалық сипаттағ ы жұ мыстарды; ә лем халық тарының тарихи дамуының жалпы заң дылық тары мен ерекшеліктерін анық тау мақ сатында салыстырмалы тарихи сипаттамаларын жинақ тайды;

6) тү рлі тарихи кезең дердегі қ оғ амның дамуына (географиялық, демографиялық, кө ші-қ он, саяси, ә леуметтік-экономикалық, мә дени ) тү рлі факторлардың ық пал ету дә режесін; ә лем тарихының ық палы контексінде тарихи тұ лғ алар қ ызметін; ә лемдік ө ркениеттің қ алыптасуы мен дамуына тү рлі ә лем халық тары мә дениетінің қ осқ ан ү лесін; тарихи деректердің шынайылығ ын; ә лем тарихының этникалық, саяси, мә дени жә не ә леуметтік-экономикалық мә селелері бойынша тү рлі ғ ылыми теориялардың дә лелдік дә режесін бағ алайды.

Графика жә не жобалау:

1) кө рнекі ақ паратты бекітудің негізгі қ ұ ралдарын, ә дістерін жә не тә сілдерін; графикалық бейнелердің негізгі тү рлерін; графика қ ұ ралдары мен жобалаудың негізгі ә дістерін; геометриялық денелердің сырт пішінінің қ ұ рылу (қ алыптасу) заң дылық тарын; машина жасау, сә улет – қ ұ рылыс сызбалары туралы жалпы тү сініктерді; топографикалық сызбалар элементтерін; бұ йымды жасау жә не жобалау кезең дерін; кө рнекі ақ паратты қ ол жә не компьютерлік графика қ ұ ралдары арқ ылы бейнелеу ә дістері мен тә сілдерін біледі;

2) қ ұ былыстар, процестер жә не заттық ә лем туралы ақ паратты ұ сыну жә не визуализациялау кезінде графикалық бейнелер рө лінің маң ыздылығ ын; графикалық модельдеу ә дістері заң дылық тарын; зат формасын кө рсетудегі графикалық бейнелердің тү рлері арасындағ ы айырмашылық ты, олардың кең істік жә не метрикалық сипаттамасын; тә жірибелік іс-ә рекеттегі қ олмен жасалғ ан жә не компьютерлік графика мү мкіндіктері мен ерекшеліктерін; макет жасау жә не модельдеу ерекшеліктерін тү сінеді;

3) графикалық жұ мысқ а арналғ ан материалдар мен қ ұ ралдарды; проекциялау ә дісін; заттың геометриялық (конструктивтік) формасын қ ұ растыру тә сілдерін; геометриялық денелер бетінің жаймасының сызбасын қ ұ растыру ә дістерін; бейненің кө рінісі мен қ ұ рамын ө згерту ә дістерін; жобалық жә не конструктивтік шешім қ абылдау ү шін анық тамалық қ ұ жаттарды; графикалық модельдеу, макеттеу жә не жобалау бойынша ә ртү рлі есептерді (мә селелерді) шешу барысында қ ол жә не компьютерлік графика қ ұ ралдарын қ олданады;

4) кө рнекі ақ паратты ұ сынудың ә ртү рлі тә сілдерін жә не бейненің қ асиеттерін; заттардың бейнесін жасағ анда олардың геометриялық формалары мен конструкцияларын; заттың формасын анық тау ү шін бейненің тү рлі кө рінісін пайдалану мү мкіндігін; бейненің графикалық қ ұ рамын жә не заттың формасын анық тау ү шін кешенді сызбаны талдайды;

5) зат формасын қ айта қ ұ ру ү шін контурлы бейнені; тү рі жә не қ ұ рамы бойынша жү йелеу ү шін бастапқ ы бейнедегі графикалық ақ паратты; қ ажетті графикалық ақ паратты толық жә не жеткілікті кө рсету ү шін тү рлі бейне кө ріністерін; шығ армашылық ойды іске асыру ү шін графиканың ә ртү рлі қ ұ ралдарын жинақ тайды;

6) кө рнекі ақ паратты бекітудің ә дістерін; ә ртү рлі объектілердің графикалық бейнелерін; бейнені қ айта қ ұ рудың тү рлі тә сілдерін; жобалау іс-ә рекеті процесінде қ олданылатын графика қ ұ ралдары мен жобалау ә дістерін; заттардың геометриялық жә не конструктивтік сипаттамасын; шығ армашылық іс-ә рекет барысын жә не нә тижесін бағ алайды.

Қ ұ қ ық негіздері:

1) Конституциялық қ ұ қ ық кө здерін, нормаларын, жү йелерін; конституциялық саяси қ ұ қ ық тарын; ә кімшілік қ ұ қ ық жү йесі, нормасын, субъектілерін; ең бек қ ұ қ ығ ы, оның мә нін, ә кімшілік ең бек тә ртібін ұ йымдастырудағ ы міндеттер, ең бек тә ртібін бұ зғ аны ү шін жауаптылық; азаматтық қ ұ қ ық кө здерін, қ атынастарын, меншік қ ұ қ ығ ы формаларын, тұ тынушы қ ұ қ ығ ының қ олданылу аясын; отбасылық қ атынастар, ата-аналар мен балалардың қ ұ қ ық тары мен міндеттерін; қ ылмыстық қ ұ қ ық ұ ғ ымы, белгілерін, қ ылмыстық жауаптылық, оның тү рлерін, азаматтардың қ ұ қ ық тарын қ орғ ауды, сонымен қ атар оны жү зеге асыру қ ажеттілігі мен мү мкіндіктерін біледі;

2) қ оғ амның мә дени элементі жә не маң ызды ә леуметтік реттеушісі ретінде қ ұ қ ық тың мә ні мен рө лін, қ азақ стандық қ оғ амдағ ы негізгі қ ұ қ ық тық ұ станымдарды, қ ұ қ ық жү йесі мен қ ұ рылымын, қ ұ қ ық тық қ атынастар, қ ұ қ ық бұ зушылық пен заң дық жауаптылық, ә леуметтік-экономикалық саланы қ ұ қ ық тық реттеу, қ ұ қ ық ты жү зеге асыру тү рі ретіндегі заң дық қ ызметті тү сінеді;

3) нормативтік актілерді қ олдана отырып нақ ты қ ұ қ ық тық жағ дайларда жеке ұ станымдарының дә лелдемелерін, Қ азақ стан Республикасының заң намаларына нақ ты қ ұ қ ық тық нормалардың сә йкестігін бағ алау ү шін қ ұ қ ық тық білімін; кү нделікті ө мірде, ө зекті қ оғ амдық жә не қ ұ қ ық тық мә селелер бойынша пікірталастарғ а қ атысуда қ ұ қ ық ережелерін, қ ұ қ ық тық ақ параттарды ө зіндік іздену дағ дыларын қ олданады;

4) қ ұ қ ық тық нормаларды, тү рлі деректерден алынғ ан, қ ұ қ ық салаларына қ атысты ақ параттарды талдайды;

5) адамгершілік жә не қ ұ қ ық тық нормаларымен қ абылданғ ан ө з мінез-қ ұ лық тары мен басқ алардың ә рекеттерін байланыстыру ү шін алынғ ан ақ паратты; жалпыадамзаттық жә не этномә дени қ ұ ндылық тарғ а қ арсы келмейтін шешім қ абылдау, ө з қ арым-қ атынасын білдіру, жағ даяттарды бағ алау ү шін, берілген контекстегі ақ параттарды жинақ тау жә не талдау ү шін білім, білік дағ дыларды жинақ тайды;

6) Қ азақ стан Республикасының заң намаларын нақ ты мә селелерді шешу барысында қ олдану ерекшеліктерін ө здігінше бағ алайды.

78. Қ оғ амдық -гуманитарлық бағ ыттағ ы терең детілген дең гейде оқ ытылатын оқ у пә ндері бойынша жалпы орта білім беру аяқ талғ анда кү тілетін нә тижелер.

Шетел тілі

1) тың далым: белгілі тақ ырыптарғ а ә деби тіл нормасы шегінде нақ ты айтылғ ан сө здің негізгі мағ ынасын тү сінеді, оқ умен жә не болашақ кә сіби қ ызметімен байланысты кү нделікті сұ рақ тар мен тақ ырыптар туралы қ арапайым ақ параттық хабарламаларды тү сінеді; ұ зақ пікірталастағ ы негізгі ойды жалпы ұ ғ ына алады, сө йленетін сө здің тақ ырыбы таныс, ал сө йленетін сө з қ арапайым тілде жә не нақ ты қ ұ рылғ ан жағ дайда оқ у жә не кә сіби тақ ырыптар бойынша дә рісті немесе ә ң гімені ұ ғ ады, техникалық сипаттағ ы егжей-тегжейлі нұ сқ ауларды тү сінеді; ө зін қ ызық тыратын тақ ырыптар бойынша нақ ты ә рі баяу айтылғ ан телевизиялық бағ дарламалардың кө пшілік бө лігін, мысалы, сұ хбаттарды, қ ысқ аша дә рістерді, репортаждарды тү сінеді;

2) айтылым: қ андай да болмасын жағ дайды суреттей алады немесе бір-бірімен байланысты пікірлер тү рінде ә ң гімелеп бере алады; кітаптың немесе фильмнің сюжетін жә не ө зінің одан алғ ан ә серін айтып береді; оқ у іс-ә рекеті аясында тақ ырып бойынша алдын ала дайындалғ ан қ ысқ аша хабарландыру жасайды; ө зіне таныс тақ ырып бойынша тү сінікті болғ аны сонша, айтылғ ан ой мен негізгі ережелерді нақ ты жеткізе отырып, ондағ ы айтылғ ан барлық ойғ а ілесе алу мү мкін болатындай баяндама жасайды, баяндама бойынша қ ойылғ ан сұ рақ тарғ а жауап береді, дегенмен кей кездері сұ рақ ты қ айталап айтуын ө тінуі мү мкін; кү рделі байланысқ ан мә тін арқ ылы ө з сезімі мен ә серін жеткізе отырып, ө з тә жірибесін суреттеп айтып береді;

3) оқ ылым: қ ызық тыратын тақ ырып бойынша нақ ты ақ паратты, оқ иғ алардың сипаттамасын, жеке хаттардағ ы сезімдер мен тілектерді қ амтитын қ арапайым мә тіндерді толық тү сінеді; таныс емес жалпы жә не оқ у тақ ырыптары кездесетін кө ркем жә не оқ у ә дебиеттерінің кө лемді мә тіндерін оқ иды; газет мақ алаларының тү рлі типтерінің негізгі ойларын анық тайды, таныс емес қ ағ аз жә не цифрлық ресурстарды мағ ынасын тексеру жә не тү сінігін кең ейту ү шін қ олданады;

4) жазылым: кө пшілікке таныс жә не қ ызық тыратын сұ рақ тар бойынша жекелеген қ ысқ а элементтерді бірге байланыстырып қ арапайым мә тін жазады, іс-ә рекет аясында болатын кү нделікті таныс жә не ә леуметтік мә селелер бойынша нақ ты жиналғ ан ақ параттарғ а қ атысты ө з пікірін еркін жинақ тайды жә не хабарлайды; абстрактілі тақ ырыптар жә не мә дениетке: музыкағ а, фильмдерге байланысты тақ ырыптар бойынша жаң алық тарды жә не ө зінің ойларын айтып хат жазады; қ арапайым дә ріс уақ ытында егер тақ ырып таныс болғ ан жағ дайда, тақ ырыбы таныс, сө з қ арапайым жә не нормативті диалектіде нақ ты айтылғ ан болса, негізгі тү йінді сә ттерді кө рсетіп жазбалар жазады; оқ иғ аны жазбаша баяндап жазады.

Дү ниежү зі тарихы:

1) ө ркениеттердің тарихи типтері мен олардың ошақ тарын; мемлекеттің тарихи тү рлері мен мемлекеттік-қ ұ қ ық тық институттарының қ алыптасуы мен даму кезең дерін; ә лемдік тарих барысына ық пал еткен ә скери-саяси оқ иғ аларды; ә лемдік мә дени-тарихи прогреске ық пал еткен ә лемдік жаң алық тар жә не жетістіктерді; қ азіргі ә лемдік мә дениеттің жағ дайы мен тарихын; адамның, қ оғ амның пайда болуы мен дамуына қ атысты, ә лем халық тары мен ө ркениеттерінің негізгі ғ ылыми теорияларын; ә лемдік қ оғ амдық ойдың дамуына елеулі ү лес қ осқ ан тарихи қ айраткерлерді; дү ниежү зі тарихы бойынша негізгі жинақ талғ ан ғ ылыми ең бектерді біледі;

2) мә дени-тарихи процесті оның бірлігі мен алуан тү рлілігін; мемлекеттің тарихи формалары мен тү рлерін, ө ркениеттің ө зіндік ерекшеліктерін; мемлекеттік-қ ұ қ ық тық институттарының маң ызын; ә лемдік ө ркениеттердің қ алыптасуы мен дамуына табиғ и-географиялық факторлардың ық палын; тарих барысына ә скери-саяси оқ иғ алардың ық палын; ә лемдік тарихи-мә дени прогресс ү шін адамзаттың жетістіктері мен ұ лы ашылулардың маң ызын; тү рлі тарихи кезең дерде ә лемдегі саяси, ә леуметтік-экономикалық, мә дени ө згерістерге ішкі жә не сыртқ ы факторлардың ық палын; ә лемдік қ оғ амдық ойдың дамуындағ ы тарихи аспектілерді; тарихтың дамуына тұ лғ алардың ық палын; жаһ андық ә лемдегі бейбітшілік пен тұ рақ тылық ты сақ тау ү шін жалпы адамзаттық қ ұ ндылық тардың маң ызын тү сінеді;

⇐ Предыдущая 19 20 21 22 232425 26 27 28 Следующая ⇒