|
|||
С)кездейсоқ шамалардың сандық сипаттамалары.С)кездейсоқ шамалардың сандық сипаттамалары. Анықтама. Кездейсоқ шаманың барлық мүмкін мәндерін сәйкес ықтималдықтарына көбейтіп қосқаннан шыққан санды кездейсоқ шаманың математикалық күтімі деп атайды да, M(x) деп белгілейді. M(x)=x1p1+x2p2+…+xnpn Математикалық күтімнің мынадай қасиеттері бар: 1-қасиет. Тұрақты шаманың математикалық күтімі сол шаманың өзіне тең. M(C)=C. 2-қасиет.Тұрақты шаманы математикалық күтім таңбасы алдына шығаруға болады. M(C*X)=C*M(X). 3-қасиет.Екі кездейсоқ шама қосындысының математикалық Күтімі олардың математикалық күтімнің қосындысына тең. M(X+Y)=M(X)+M(Y). 4-қасиет.Тәуелсіз екі кездейсоқ шама көбейтіндісінің математикалық күтімі олардың математикалық күтімдерінің көбейтіндісіне тең. M(X*Y)=M(X)*M(Y). 5-қасиет.Кездейсоқ шаманың математикалық күтімнен ауытқуының математикалық күтімі нөлге тең. M(X-M(X))=0. Анықтама.Кездейсоқ шаманың математикалық күтімнен ауытқуы квадратының математикалық күтімін дисперсия деп атайды да, D(X) деп белгілейді: D(X)=M[{X-M(X)}2]. Теорема.X кездейсоқ шаманың дисперсиясы X2кездейсоқ шаманың математикалық күтімі мен X кездейсоқ шаманың математикалық күтімі квадратының айырымына тең. D(X)=M(X2)-[M(X)]2. Дисперсияның бірнеше қасиеттерін келтірейік: 1-қасиет.Тұрақты шаманың дисперсиясы нөлге тең D(C)=0. 2-қасиет.Тұрақты шаманы дисперсия таңбасы алдына квадраттап алып шығаруға болады D(C*X)=C2*M(X). 3-қасиет.Екі кездейсоқ шама қосындысының диспесиясы олардың дисперсияларының қосындысына тең D(X+Y)=D(X)+D(Y). 4-қасиет.Екі кездейсоқшама айырымының дисперсиясы олардың дисперсияларының қосындысына тең D(X-Y)= D(X)+D(Y). Анықтама.Кездейсоқ шама дисперсиясынан алынған квадрат түбір орта квадраттық ауытқу деп аталады да,σ(X) деп белгіленеді: σ(X)= . Орта квадраттық ауытқу дисперсияның квадрат түбірі болғандықтан, оның өлшемі сызықты болады, яғни кедейсоқ шама өлшемімен бірдей. Орташа квадраттық ауытқуда кездейсоқ шама қабылдайтын мәндерінің математикалық күтімнен қаншалықты шашыраңқы орналасқанын көрсетеді.
|
|||
|