![]()
|
|||||||
трено́га ж см. трено́жниктрено́га ж см. трено́жник трено́гий, -ая, -оесм. трёхно́гий трено́жить несов., кого-чтобаргол тоха трено́жникмочакх трень-бреньмежд.разг.тIалкIа-тIилкIа тре́ньканье сразг.тIалкIа-тIилкIа дар тре́нькать несов. разг.тIалкIа-тIилкIа дан; ~ на балала́йкебалалайкн тIехь тIалкIа-тIилкIа дан трепа́лосехк (тIаргIа къажбен) трепа́льн||ый, -ая, -ое къажден; ~ая маши́на къажден машина трепа́льщи||к м, ~цаж къаждархо трепа́нм мед. трепан (буру) трепана́цияжмед.гам хьакхар трепа́нгмзоол. трепанг (хIордан дийнат) трепа́ние скъаждар; ~ льнавоьта къаждар трепани́ровать сов.и несов., кого-что, мед.гам хьакха; ~ че́репкоьртах гам хьакха трёпан||ый, -ая, -ое1)разг.(непричёсанный) хьирчина; ~ые во́лосыхьирчина месаш 2)разг.(поношенный) лелийна; ~ая ша́пкалелийна куй 3) (о волокне) къаждина трепа́ть несов. 1) кого-что(приводить в беспорядок)хьерчо, ловзо; (дёргать) дIасадетта, ийзо;ве́тер тре́плет её во́лосымахо ловзайо цуьнан месаш; ~кого-л.за во́лосыцхьаьннанмесаш ийзо 2)кого-что,разг.(поглаживать) куьг хьакха; (похлопывать) тоха, бетта; ~ по плечу́белша тIе куьг детта 3) что,разг.(одежду, обувь и т. п.) [лелийна] тишдан; ~ о́бувьлелийна мачаш тишъян;нельзя́ ~ кни́гикнигаш йохо мегар дац 4) что(раздёргивать волокно)къаждан; ~ лёнвоьта къаждан ◊ его́ тре́плет лихора́дка хоршано хьийзаво иза; ~чьи л.не́рвыцхьаъхьийзо; ~ языко́мцадогIург дийца; ~чьё-л.и́мяцхьаъвийца трепа́ться несов. 1)разг.(развеваться) леста; 2)разг.(изнашиваться) тишдала 3)прост.(врать,говорить глупости) бага леян, хабар дийца трепа́чм, ~каж прост.хабарча тре́петм1) (колебание, дрожание) дегадар; ~ ли́стьевгIаш дегадар 2) (волнение, страх) дохар;привести́кого-л.в ~цхьаъвохо трепета́ть несов. 1) (колебаться, дрожать) леста, дега, дегадан; ли́стья трепе́щутгIаш дегадо 2)(испытывать волнение от переживаний) дегадан, дего; моё се́рдце трепе́щетсан дог дегадо; ~ от ра́дости хазахетта вегаван; ~ при мы́слио чём-л.дагадеача вегаван 3) за кого-что, перед кем-чем,перен. (испытывать страх) дегадан; ~ за дете́йберашна вегаван; ~перед кем-л.цхьаннахьалха вего трёпк||аж1) (волокна) къаждар 2)разг.(порка) човхор; дегадар; зада́ть ~укому-л. цхьаъвего ◊ ~а не́рвов синпхенаш талхор трепыха́||ться несов. разг.деттадала; ры́ба ~ется на берегу́чIара беттало хийистехь трескм1) (резкий звук) къарс, къарш; ~ ору́жиятоьпийн къарш; ~ огня́цIаро къарс дар 2) перен. разг.(шумиха) гIовгIа; подня́ть шум и ~гIовгIа яккха ◊ с ~ом провали́тьсяюьхьIаьржахIотта;вы́гнать с омнеI каро ца ларош араэккхийта треска́ж(рыба) треска (чIара) тре́скать несов. прост.важа тре́ска||ться 1несов. этIа, лелха; потоло́к ~етсятхов лелхаш бу (илилелха); ко́жа на рука́х ~етсякуьйгийн чкъор лелха тре́скаться 2 несов., чем(ушибаться)кхета; ~ голово́й о при́толокукорта тховх кхета треско́вый, -ая, -оетрескин трескотня́ж1) тата, лелхар; ~ пулемётовпулеметийн тата 2)разг.(болтовня) къар-къар треску́ч||ий, -ая, —ее лелха; ~ие фра́зыдезадеттар; ~ий моро́зцIийза шело тре́снутый, -ая, -оелилхина, иккхина; ~ стака́никкхина стака тре́сн||уть сов. 1) (издать звук) эккха 2) (дать трещину) эккха; ко́жа на рука́х ~улакуьйгийн чкъор лилхина 3) кого-что, чем по чему, прост.(сильно ударить) эккхийта; ~уть по губа́мбетах хIума эккхийта ◊ хоть ~и эккхахь а тре́снуться сов., чем,разг.дIакхета (ушибиться); ~ голово́йкорта дIакхета трестмтрест (1 масех организацин юкъара урхалла; 2 капиталистийн монополин цхьа тайпа) трете́йский, -ая, -ое: ~ судкхозлагIчо ен кхел тре́т||ий, -ья, —ье 1. числ. кхоалгIа; ~ьего ию́някхоалгIачу июнехь; ~ья страни́цакхоалгIа aгIo; в ~ьем часу́ кхоалгIачу сохьтехь; ~ий часкхоалгIа сахьт; полови́на ~ьегокхоалгIачун ах 2. в знач.сущ. ~ьяж(одна треть) кхоалгIаниг; одна́ ~ьякхоалгIачун цхьаъ; две ~ьихкхаа декъах шиъ (илишиъ кхоалгIа) 3. в знач. сущ. ~ьескхоалгIаниг (юург:компот,чай и. дI. кх.) ◊ из ~ьих руккхоалгIачуьнгара; ~ье лицо́ кхоалгIа юьхь трети́ровать несов., кого-что(обращаться с кем-л. свысока)куралла ян трети́чн||ый, -ая, -оегеол., мед.кхозлагIа; ~ая фо́рма боле́зницамгаран кхозлагIа кеп; ~ая эпо́хакхозлагIа эпоха; ~ый пери́одкхозлагIа мур трет||ьжкхоалгIа дãкъа; ~ь го́дашеран кхоалгIа дãкъа; две ~икхаа декъах шиъ (илишиъ кхоалгIа) третьегоди́чный, -ая, -оелурчахлера; лурчахара третьекла́ссни||км, ~цажкхоалгIачу классерниг третьеку́рсни||км, ~цажкхоалгIачу курсерниг третьеразря́дни||км, ~цажкхоалгIачу разрядерниг третьеразря́дный, -ая, -ое кхоалгIа разряд йолу, кхоалгIачу разрядера третьесо́ртный, -ая, -оекхоалгIачу сортан треуго́льникмкхосаберг; прямоуго́льный ~нийса сенаш долу кхосаберг; равносторо́нний ~нийса агIонаш йолу кхосаберг треуго́льный, -ая, -оекхо са болу трефо́вый, -ая, -оекарт. къийган, IаьржабIаьрган тре́фы мн.IаьржабIаьргаш трёхба́лльный, -ая, -оекхаа балан; ~ ве́теркхаа балан мох трёхгла́вый, -ая, -оекхо корта болу; ~ змей(в сказках) кхо корта болу саьрмик трёхгоди́чн||ый, -ая, -оекхаа шеран; ~ая учёбакхаа шеран дешар трёхгодова́лый, -ая, -оекхо шо даьлла, кхаара; ~ быккхаара сту трёхгра́нный, -ая, -ое1) кхо са болу; ~ напи́льниккхо са болу ков 2) мат. кхо са болу; ~ у́голкхо са болу маьIиг трёхдне́вный, -ая, -оекхаа дийнан; в ~ сроккхаа дийнахь трёхзна́чн||ый, -ая, -оекхаа хьаьрке; ~ое число́кхаа хьаьрке терахь трёхзу́б||ый, -ая, -оесм. трезу́бый; ~ые ви́лыкхолгу трёхколёсный, -ая, -оекхо чкъург йолу; ~ велосипе́дкхо чкъург йолу вилиспет трёхко́мнатн||ый, -ая, -оекхо чоь йолу; ~ая кварти́ракхо чоь йолу петар трёхкра́тн||ый, -ая, -оекхолха, кхузза; ~ое увеличе́ниекхузза доккха дар; ~ый чемпио́нкхолха чемпион; в ~ом разме́рекхолха трёхла́пкаж(вид клевера) кхотIа трёхле́тний, -яя, —ее 1) (о сроке) кхаа шеран 2) (о возрасте) кхо шо даьлла; ~ ребёноккхо шо даьлла бер трёхме́рный, -ая, -оекхаа бãрамера трёхме́стный, -ая, -оекхоъ хуу, кхо меттиг йолу; ~ самолёткхоъ хуу кема трёхме́сячн||ый, -ая, -ое1) (о сроке) кхаа беттан; ~ые ку́рсыкхаа беттан курсаш 2) (о возрасте) кхо бутт кхаьчна, кхо бутт болу; ~ый ребёноккхо бутт кхаьчна бер трёхнеде́льный, -ая, -ое1) (о сроке) кхаа кIиранан 2) (о возрасте) кхо кIира кхаьчна, кхо кIира долу;~ ребёноккхо кIира кхаьчна бер трёхно́гий, -ая, -оекхо ког болу трёхпо́лье с с.-х. кхаа мурехь кха лелор трёхпроце́нтный, -ая, -оекхаа процентан; ~ заёмкхаа процентан заём трёхра́зов||ый, -ая, -оекхузза, кхузза долу; ~ое пита́ниеюург кхузза яар трёхсло́жн||ый, -ая, -оелингв. кхо дешдакъа долу; ~ое сло́вокхо дешдакъа долу дош трёхсло́йный, -ая, -оекхо гIат (иличкъор) долу; ~ пиро́гкхо гIат долу пирог трёхсме́нн||ый, -ая, -оекхузза хийцалун, кхо смена йолу; ~ая рабо́такхаа сменера болх трёхсотле́тие с1) (промежуток времени) кхо бIе шо 2) (годовщина) кхо бIе шо кхачар трёхсотле́тний, -яя, -ее кхо бIе шо долу, кхо бIе шо даьлла трёхсо́тый, -ая, -оекхо бIолгIа трёхство́лкаж(ружьё) кхолго трёхство́льный, -ая, -оекхолго йолу трёхсто́пный, -ая, -оелит. кхаа стопан, кхо стопа йолу; ~ стихкхо стопа йолу байт трёхсторо́нн||ий, -яя, —ее 1) (с тремя сторонами) кхо aгIo йолу 2) (с участием трёх сторон) кхааннан, кхо aгIo реза йолу; ~ее соглаше́ниекхаа а агIонан барт трёхступе́нчат||ый, -ая, -оекхаа тIегIанан; ~ая раке́такхаа тIегIанан ракета трёхсу́точный, -ая, -оекхаа де-буьйсанан; ~ путькхаа де-буьйсанан некъ трёхта́ктный, -ая, -оемуз., тех. кхо такт йолу трёхто́мникмкхаа томаниг трёхто́нка ж разг.трёхтонка(кхо тонна ютту машина) трёхто́нный, -ая, -ое1) (весом в три тонны) кхо тонна деза 2) (для груза в три тонны) кхо тонна йоьду, кхо тонна ютту трёхты́сячный, -ая, -оечисл. кхо эзарлагIа трёхфа́зный, -ая, -оекхо фаза йолу; ~ токкхо фаза йолу ток трёхцве́тный, -ая, -оекхо бос болу, кхаа бесара; ~ флагкхаа бесара байракх трёхчасов||о́й, -а́я, -о́е1) кхаа сахьтан; ~о́е собра́ниекхаа сахьтан гулам 2) (назначенный на три часа) кхо сахьт даьлча [хуьлу]; ~о́й по́ездкхо саьхьт даьлча хуьлу цIерпошт трёхчле́нммат. трёхчлен, кхолха член трёхчле́нный, -ая, -оемат. трёхчленан, кхолха членан трехъязы́чный, -ая, -оекхо мотт болу, кхаа меттан трёхэта́жный, -ая, -оекхузза тIекIелдина; ~ домкхузза тIекIелдина цIа трёшка ж, трёшницаж прост.кхо сом, кхаа соьман кехат треща́ние слелхар, этIар трещ||а́ть несов. 1) (издавать треск) лелха; (о насекомых) цIар-цIар дан; дрова́ ~а́т в печи́дечиг пешахь лелха; кузне́чики ~а́тцаьпцалгаша цIар-цIар до 2) перен. разг.(болтать) бага етта, тIур ботта 3) перен.(быть под угрозой распада) талха; де́ло ~и́т по всем шваммассо a aгIop a телхаш лаьтта гIуллакх ◊ у меня́ си́льно голова́ ~и́ткорта эккха боллу сан тре́щин||аж1) дотIана, датIар, эккхар; покры́тый ~амилилхина 2) перен. талха долар; их дру́жба да́ла ~у церан доттагIалла талха доьлла трещо́ткажкIаркIар три 1числ. (трёх, трём, тремя́) кхоъ; два-~шиъ-кхоъ; ~ ты́сячикхо эзар; за́ ~кхааннах; на́ ~ кхаанна;по́ ~кхоккха
|
|||||||
|