Қадалау жұмыстарының дəлдігі

Дəлдік классы	Құрылыс нысандарының сипаттамасы	Қадалау жұмыстарындағы өлшеулердің шектік орташа
Дəлдік классы	Құрылыс нысандарының сипаттамасы	бұрыштық, с (//)	сызықтық жəне осьтерді биіктік бойынша ауыстыру	биіктікті анықтау, м
1-Р	14 қабаттан биік ғимарат, жабу ұзындығы 36 м жəне биіктігі 60 м асатын құрылыстар. Фрезерленген жанамалы бетті металл құрылымдар. Өзі бекітілетін құрама темірбетонды құрылымдар		1/15 000
2-Р	5 қабаттан артық, 14 қабатқа дейінгі ғимарат немесе жабу ұзындығы 6 дан 36 метрге дейін жəне 15 тен 60 м дейінгі құрылыстар. Пісірілген жəне болтпен жалғасқан металл жəне құрама темірбетонды құрылымдар. Ауыспалы жəне жылжымалы қалыптағы жазық жəне жұқа қабырғалы темірбетонды құрылымдар.		1/5000
3-Р	5 қабатқа дейінгі ғимараттар немесе жабу ені 6 м дейінгі жəне биіктігі 15 м дейінгі құрылыстар. Ауыспалы жəне жылжымалы қалыптағы монолитті темірбетонды құрылымдар.		1/2000
4-Р	Жерде орналасқан құрылыстар		1/1000

Геодезиялық қадалау негізін құру жəне ғимараттар мен құрылыстардың отыруын, жылжуын тапсырма беруші атқарады. Сондықтан аталған геодезиялық жұмыстар, құрылыс өндірісінің айырыламас бір бөлігі болып есептелмейтіндіктен толық қарал майды. Геодезиялық қадалау негізінің шектік шамалары 3.4-кестеде берілген. Құрылыс салу кезіндегі геодезиялық жұмыстар-геодезиялық негізгі тірек қосындарынан жер бетіне (құрылыс алаңына) ғимарат жəне құрылыс элеменеттерінің пландық жəне биіктік орналасу жағдайларын анықтайтын осьтерді жəне биіктік шамаларын беру болып есептеледі. 3.5-кестеде қадалау жұмыстарындағы шектік шамалар берілген. Құрылыс-монтаждау жұмыстарының дəлдігін геодезиялық тексеру дегеніміз – аспаптар жəне құрал-жабдықтардың көмегімен ғимараттар мен құрылымдардың нақтылы пландық жəне биіктік шамаларының жұмыс сызбаларымен дəл келуін тексеру. Мұнда өлшеу қатесі, шектік қатеден 0,3 шамадан аспауы керек.

6.3 Ірі панельді, каркасты жəне каркасты-панельді ғимараттарды монтаждау кездеріндегі геодезиялық жұмыстар

Ірі панельді құрылыста монтаждау жұмыстарының сапасы, оны дұрыс уақтылы геодезиялық іспен қамтамасыз етуге байланысты, яғни: панельдердің осьтері қадалау осьтерімен дəл келулеріне; панельдердің тік болуын қатаң бақылауға алуға; панельдің жоғары жағын жобалық орнына келтіруге; панельдердің жазық жəне тік жалғасу жіктеріне жобалық өлшем шамаларына байланысты.

Ірі панельді, қаңқасыз ғимаратты монтаждау кезінде, қабырғалық панельдерді қоюға жəне түзетуге ерекше көңіл бөлінеді, себебі оларды дұрыс қоюдан бүкіл ғимаратты салудың дəлдігі жəне тұрғызу сапасы артады.

Əр қабаттағы қабырғалық панельдерді тұрғызуға, монтаждау деңгейін дайындау жəне түзету жұмыстарын біткеннен кейін кіріседі. Ғимараттың барлық периметріне немесе бір бөлігіне қабырғалық панельдерді тұрғызу үшін, ұзынабойлық жəне көлденең осьтерін қадалайды (28-сурет).

28-сурет. Панельдерді орнату тəсімі 1 – панель; 2 – ұстағыш-тиянақ; 3 – маяк; 4 – осьтік сым; 5 – лай қоспасы

Қабырғалық панельдердің пландық орындарын тексерумен бірге, олардың биіктік бойынша дұрыс орнатылғанын қамтамасыз ету керек. Панельдің жоғары жақтары бір жазықтықта, жобалық бір биіктікте жатуы үшін арнаулы лай қоспасын (5), сонымен бірге панель астына (керек болса үстіне) металл немесе ағаш төсенішмаяк (3) салады. Төсеніштің қалыңдығын нивелирлеу нəтижесін жəне панельдің нақтылы биіктігін пайдалана отырып есептейді. Ішкі панельдердің план бойынша орнату дəлдігін арттыру үшін алдын ала панель ішіне пісіріліп бекітілген немесе деңгейлік жабу панельдеріне бекітілген тиянақ-ұстағыштарды (2) пайдаланады. Тиянақ ұстағыштардың арасындағы саңылау панельдің қалыңдығынан 3 мм артық болуы керек.

Сыртқы панельді маяк үстіне фиксаторсыз, ғимараттың сыртқы қырына дəл келетін арнаулы ойыққа үйлестіре қойып орнатады. Панельді орнына ғимараттың сырт жағынан, дайындалған орнынан 0,3-05 м жоғары береді.

Панельді тік қалпын қатаң сақтап, орнына жайлап түсіреді де, панельді уақытша арнаулы тіреулермен бекітеді. Панельді орнатып бекіткеннен кейін, оның тіктігін тексереді, керек болған жағдайда қапсырма тросты босатып, тіреу муфтасын бұрай отырып, панельді тік-жобалық қалпына келтіреді.

Панельді тік жағдайға келтіру үшін маятникті тіктеуіш немесе рейка тіктеуішті қолданады. Панельдің тіктігін оның екі қыры арқылы тексереді: қабырғалық жəне ашық бүйір қырлары арқылы. Егер екі қыры арқылы түсірілген тіктеуіш рейкадағы тік сызық-ойыққа (риской) дəл келсе, онда панель дұрыс орнатылған. Панельдің тік жағдайында дұрыс орнату дəлдігін жəне монтаждау өнімділігін арттыру үшін, тіктеуіш-сызғыш кеңінен қолданылады (29-сурет). Тіктеуіш-сызғыш тіктеуіштен (5), сызғыш бойымен түсірілген шнурдан (3) тұрады. Тіктеуішсызғышты панельдің жоғарғы қырына кронштейн 1 арқылы орнатады. Сызғышқа ұштары бір сызықтың бойында, сызғышқа пареллель тіреуіш планка (2) бекітілген. Сызғыштың төменгі бөлігі шкаламен (4) жабдықталған. Тіктеуіш жібі шкаланың нөлі арқылы өтсе, онда панельдің тік орналасқаны. Панельдің тік орналасқандығын тексеру кезінде тіктеуіш-сызғышты панельдің бүйір бетіне жанай қояды, мұнда кронштейн өзінің қырымен панельдің жоғары қырына тіреліп, ал сызғыштың жоғарғы жəне төменгі тіремелері тексерілмекші бүйір беттерге тиіп тұруын қадағалайды. Егер тіктеуіш-сызғышқа шкала сияқты бөліктер сызып қойса, оны нивелирлік рейка ретінде, панельдің биіктік шамасын тексеруде пайдалануға болады.

29-сурет. Тіктеуіш-сызғыш 30-сурет Ірі панельді

1 – кронштейн монтаждаудағы ығысулар;

2 – серіппелі планкалар; 1 – панельдің тірек бетінің ығысуы (±10 мм);

3 – шнур; 4 – шкала; 2 – панельдің тік жағдайынан жоғары

5 – тіктеуі жақ қима жазықтығының ауытқуы (±5 мм);

қадалау осіне қарағанда панельдің төменгі қима

осінің ауытқуы (±5 мм); 4 – фундаменттің жоғары

тірек беті биіктік шамасының ауытқуы (±5 мм);

Панельдерді монтаждауды алдымен көлденең жəне ұзынабойлық осьтердің үстіне, жобамен ғимараттың ортасына базалық панельдерді орнатудан бастайды. Бұл базалық панельдер қатаң блок құрады, яғни оларды орнынан қозғамайды, қалған панельдер осы базалық блоктарға жанай орналасады. Базалық панель дерді теодолит арқылы бақылап орнатады да, тіреуіштермен немесе арнаулы «кондукторлармен» (арнаулы құрылғымен) бекітеді. Келесі панельдерді монтаждау кезінде, олардың орналасу жағдайларын тіреулермен жəне байланыс жабдықтарымен анықтайды.

Ортасынан шетіне қарай «еріксіз» монтаждау ғимарат конструк циясын құрастырудың жоғары дəлдігін қамтамасыз етеді. Мұндай дəлдікке қол жеткізу үшін, əртүрлі құрал-жабдықтарды қолданады, мысалы, деңгей төбесіне бекітілген жазық болат таспаларды пайдаланады. Бұл таспалардың көлденең панельдерді бекітетін тіремелер жəне панельдердің жоғары жағын бекітетін жазық құбырлы байланыстары бар. 30-суретте каркассыз ғимараттарды ірі панельдерден монтаждаудың орнынан ауытқу шамалары берілген (СНиП III-B.4-97).

Каркасты-панельді ғимаратты монтаждауда, темірбетонды конс трукцияларды бекітпестен бұрын, тиянақты түрде олардың нақтылы орналасу жағдайларына геодезиялық бақылау жүргізеді.

6.4Темірбетонды жəне металл бағаналарды монтаждау кезіндегі геодезиялық жұмыстар

Бағаналарды орнату, қабат төбесін жауып, баспалдақ марштарын орнына қойып жəне төменгі қабаттың алаңын монтаждап болған соң басталады.

31-сурет. Каркасты-панельді ғимаратты бір топ кондукторлардың көмегімен монтаждау тəсімі. I, I I – кондуктордың пландағы орны; 1 – екі қабатты бағаналар; 2 – қалқан қорған; 3 – ішкі жалғамала; 4 – жоғары, төменгі қамыттар; 5 – кондукторды жылжыту қондырғысы; 6 – ригельдер (итарқалар); 7 – жабу плиталары; (үшкілдермен кондукторларды жылжу бағыты көрсетілген)

Мұнара кранымен бағананы орнына жеткізіп, кондуктор ішіне жайлап түсіреді де, теодолитпен бақылай отырып, осьтік сызықойық бойымен орнатады.

Монтаждау жұмысының дəлдігін жəне өнімділігін арттыру үшін бір топ кондукторды пайдаланады (31-сурет). Мұндай кондукторлармен бір уақытта алты бағананы орнатуға болады. Екі қабатты бағаналарды кранмен қамыт ішіне орнатады, мұнда кондуктордың реттеу бұрандалары жəне теодолиттің көмегімен бағананы түзетіп, жобалық жағдайына келтіреді. Əр келесі қабатты монтаждауға, төменгі қабаттағы барлық монтаждық жалғасуларды пісіріп, монолиттеп жəне тексеріп болған соң кіріседі.

Биіктігі 5 м артық бағаналарды жобалық орнына (жағдайына) орнату екі теодолитті пайдалана отырып, іске асады (32-сурет). Орнату дəлдігін арттыру үшін бағананың жоғары қырына интервалы 10 мм шкала сызықтарын салады.

Бағана қатарының тік екендігін тексеру үшін бүйірлік нивелирлеу əдісін қолдануға болады. Бағаналардың осіне пареллель 0,5-1 м қашықтықта көмекші сызықты қадалайды. Көмекші сызық үстіндегі бір нүктеге теодолит орнатады да (мысалы, А нүктесіне), сызығының бойымен колимациондық жазықтыққа бағ дарлайды (32-сурет). Əрі қа рай кіші рейка табанын бағана бүйіріне қойып, теодолит дүр бісінің екі жағдайында рей кадан есеп алады. Орташа есептің берілген қашықтықтан ауытқуы арқылы, монтаждау жұмысының сапасын анық тайды. Бұл əдістің кемші лігі – рейка ұстаушыға бағананың жоғары жағына рейка ұстау кейде қиынға соғады.

32-сурет. Екі теодолитпен бағананың тік орнатылуын бақылау тəсімі. 1 – бағана қырындағы бақылау шкаласы; 2, 7 – бағананың ретімен жоғары жəне төменгі қима қырларындағы сызық-ойықтар; 3 – теодолиттің проекцияланушы көздеу осі; 4 – теодолиттер; 5 – осьтік белгілер; 6 – қадалау осьтері.

33-сурет. Бағаналардың тік, бір жазықтықта орнатылғанын бүйірлік нивелирлеу əдісімен тексеру тəсімі

Бағаналарды монтаждаудың дəлдігін, сенімділігін тексеріп отыру жəне келесі монтаждау жұмыстарын, кран астындағы балкаларды жəне кран жолдарын салуды керекті дəлдікпен қамтамасыз ету үшін, жалпы ғимараттық бағаналар үстімен жəне көлденең осьтерін шығарады. Егер бағаналар тік орнатылған болса, ұзынабойлық жəне көлденең осьтері бағана бастарының тура ортасынан өтеді, ал бағана еңкейіп тұрса, онда оның жобалық осьтері қиылысу нүктелерінің геометриялық центрлерінен ауытқуы өлшеніп, шара қолданылады.

34-сурет. Орындалған жұмыстың жəне бағаналардың пландық жəне биіктік жағдайының тəсімі. Үшкілдермен (мм) бағаналардың төменгі жағының (қимасының) ауытқуы көрсетілген: плюс жəне минус таңбалы мəндері бағананың жоғары немесе төмен (мм) орнатылғанын көрсетеді

Орындалған жұмыстың тəсімі арқылы ауытқу шамасы анықталып, керек болған жағдайда бағаналардың түбін ығыстыра қазып түзетеді. Бағаналардың жерге кірген тұстарын өсіре (немесе түсіре) отырып, олардың бастары бір деңгейде болғанын қадағалайды. Орындалған жұмыстың жəне бағаналардың пландық жəне биіктік жағдайының тəсімдік үлгісі 34-суретте көрсетілген.

Төменде бағаналарды монтаждау кезіндегі жобалық жағдайларынан ауытқу шектік шамалары берілген:

1. Бағаналардың төменгі қимасындағы осьтерінің қадалау осьтеріне қарағандағы ауытқуы ±5 мм;

2. Бағана осьтерінің жоғарғы қимасындағы осьтерінің тік жағдайынан ауытқуы,

Егер бағана биіктігі Н, м:

4,5 м дейін, ± 10 мм;

4,5 –15 м дейін, ± 15 мм;

15 м артық, 0,001Н, бірақ ± 35 мм артық емес.

3. Бағаналардың тірек фундаменттер беттерінің жобалық биіктік шамасынан ауытқуы, ±3 мм;

4. Көп қабатты ғимараттағы əр ярус бағаналарының жоғары жақ биіктіктерінің айырмасы (n – ярустың реттік саны), (2 n + 1,2) мм.

6.5Монолитті, ғимараттар мен құрылыстарды сырғымалы қалып арқылы тұрғызу кезіндегі геодезиялық жұмыстар

Казіргі кезде ТМД жəне шетелдерде сырғымалы қалыппен темір бетондық конструкцияларды бетондау кеңінен қолданылады. Сырғымалы қалыппен элеваторларды, көп қабатты көпшілік жəне тұрғын үйлерді, мұржаларды, мұнараларды, маяктарды жəне т.с.с. құрылыстарды бетондап салады.

Сырғымалы (жылжымалы) қалыппен бетондауда, қалыптағы бетон кепкен сайын оны бүтін, жоғары, үздіксіз жылжытылып отырады. Ол үшін қалыпты ұстап тұратын арнаулы жабдықтардың керегі болмайды, олардың орнын ғимарат немесе құрылыстың біртіндеп, жоғарылап отыратын, өз қабырғалары ауыстырады. Қалыптарды ғимарат немесе құрылыс қабырғасына бетондалған тік стерженьге тірелген бұрандалы немесе гидравликалық домкраттардың көмегімен көтеріп отырады. Сырғымалы қалыптың құрылыс тəсімі 41-суретте берілген.

Биіктігі 110 – 120 см екі тақтайды немесе металл қабырғалы қалыпқа (7) бетон қоспаны құяды (салады); қабырғаларын бір-бірімен жоғары жəне төменгі айналмалы құрылғымен (кружалаларымен) (5) жалғастырады. П əрпі тəріздес металл рамадан (4), стерженьдері (2) жəне буксалары (1) бар домкратты қондырғы, қалып периметрімен əр 1,5 – 2 метр сайын орналасқан. Домкраттар арқылы жұмыс еденінен барлық салмақ, қалыптың өз салмағы жəне үйкеліс күші домкраттар стерженіне түседі. Жұмыс еденінің конструкциясы тұрақтан (3) жəне қырынан қойылған демеуші балкалардан (2) тұрады. Жұмыс еденінен бастап арматураны, бетонды салып қалыпты көтереді. Бетон қабырғасын əрілеу үшін домкрат рамасына астыңғы тұрақты (8) іледі.

Қалып қабырғасын көтеру кезіндегі үйкелісті азайту үшін, қабырғаларын бір-біріне қарай еңкейтіп, биіктігі бойынша 0,5 – 0,8 % конус сияқты түрге келтіреді. Мұнда бетон қабырғасының қалыңдығы 15 – 20 см жəне қалып биіктігі 110 – 120 см, сызық тық өлшемде 6 –10 мм құрайды.

Жылжымалы қалыпты жайлап, тең көтереді. Көтеру жылдамдығы бетонның қату мерзіміне жəне температураға байланысты болады. Ауысылым ішінде қалыңдығы 1,25 – 1,5 м жұқа қабырғалы, ал массивті қалың қабырғалы құрылыстың қабырғасын 2,8 – 3 м дейін көтеруге болады.

Жылжымалы қалыптың құрылысымен жəне оны сырғыта жылжыту əдістерімен таныса отырып, бұл жұмысты геодезиялық іспен қамтамасыз етудің кейбір ерекшеліктері бар екенін байқауға болады, сондықтан мұндай əдіспен ғимараттарды тұрғызу жұмыстарына жоғары талаптар қойылады. Сол ерекшеліктердің бірі – сырғымалы қалыптың орнын ауыстыру кезінде, жедел геодезиялық өлшеулер жүргізіп, нəтижесін өңдеп жəне де қалыптың орналасу жағдайына, жылжыту талаптарына өзгертулер енгізіп үлгеру керек.

42-сурет. Сырғымалы қалыптың құрылыс тəсімі 1 – букслары (стерженьге бұралатын тетік); 2 – стержень; 3 – тұрақ; 4 – рама; 5 – бұрыла жапқыш қондырғы (кружала); 6 – балкалар; 7 – қалыптар; 8 – астыңғы тұрақ

Жылжымалы қалыпты орнатуды қадалау жұмыстарын жүргізбестен бұрын астыңғы қабаттағы орындалған жұмыстарды түсіріп, тəсімін жасайды. Фундамент плитасының ең жоғарғы нүктесін нивелирлеу нəтижесі арқылы анықтап, қалыптың табанын сол нүктеден 2-3 см жоғары орнатады.

Жылжымалы қалыптың бақылап отыратын элементтерінің бірі – жұмыс едені. Жұмыс еденінің қисықтығы қалыптың бір жағына ауысып, пішіні өзгеріп құрылыс қабырғасының өзгеруіне əкеліп соғуы мүмкін. Жұмыс едені құрылысы жағынан домкратпен жалғасқандықтан, жұмыс еденінің жазықтығын екі қайта нивелирлейді: бетон қоспасын құймастан бұрын жəне бір секциясын бетондап болған соң. Нивелирлеу нəтижесін өңдеуді жеңілдету үшін арнаулы сантиметрлі бөлігі бар рейканы қолданады. Рейканы əр домкратқа қойып, шартты нөлдік деңгейден қай домкраттың қанша жоғары немесе төмен екендігін анықтайды.

43-сурет. Ғимараттың тік салынғандығын анықтау тəсімі

Қалыптың жоғары қарай тік жылжуын бақылау, əртүрлі əдіспен іске асуы мүмкін: арнаулы құрылысты жіпке ілінген тіктеуіш арқылы; теодолит пен тік проекциялау əдісімен жəне тік проекциялау жабдығы арқылы. Салынбақшы құрылыстың пішіннобайына байланысты жоғарыдағы əдістің бірімен, ғимарат қабырғасының тіктігін бақылап отырады.

Мысалы, пландағы нобайы тік бұрышты құрылыс үшін (42-сурет), , жəне теодолит орнататын нүктелерді таңдап, осы нүктелерден қалыптың барлық тірек кронштейндері көрініп тұрғандығын қадағалайды. Əрі қарай жəне төрт бағдарлау нүктелерін таңдайды, бұл нүктелер ретінде, құрылыс біткенше сақталатын, жергілікті кез келген құрылым нүктелерін алуға болады. Теодолитті кезегімен , жəне нүктелерінің үстіне орнатып, , жəне бұрыштарын бірнеше қайталау əдісімен өлшейді. Өлшенген бұрыштарды бастапқы берілімдер ретінде қабылдайды. Жылжымалы қалыпты кезекті тексеріс кезінде сол бұрыштарды өлшеп, бетондауды бастаған кездегі бастапқы шамаларымен салыстырып, қабырғаның тік немесе ауытқуы бар екендігін анықтайды. Кронштейндердің бұрыштық ауытқу шамаларын бас тапқы жəне келесі өлшеулер нəтижесінің айырмасы ретінде табады. Əр кронштейннің тік жағдайынан ауытқу шамасын келесі формуламен есептеуге болады:

(199)

мұндағы

da – бұрыштық ауытқу шамасы, с;

D – теодолиттен кронштейндегі бағыттау нүктесіне дейінгі қашықтық;

Есептеу кезінде бағыттау сəулесінің ауысу мəнін есепке алып, орындалған жұмыстың тəсіміне түсіреді.

Жылжымалы қалыппен бетондау технологиясындағы ерек ше мəн беретін, жұмыстардың бірі – домкраттарды түзету. Жылжымалы қалыпты бетон-қоспаны құюға, əрі қарай жұмыс істеу майданымен қамтамасыз етілген жəне арматураны орнатуға болатын ең жоғарғы шамасына көтеріп алады да, домкраттарды түзетеді.

Жылжымалы қалыппен жұмыс істеуде, оны геодезиялық іспен екпінді қамтамасыз ету үшін, орындалған жұмысты түсіру бланктерін дайындап алу керек жəне де сол таза бланкке домкраттарды əр қозғағандағы нақтылы биіктік шамаларын түсіріп отырады.

Қорытынды

Құрылыс басталар алдында қажетті технология мен жұмыс реттілігін сақтай отырып, құрылыстың жоспарлы көрсеткіштерін қамтамасыз етуі тиіс бірқатар ұйымдастыру-техникалық іс-шаралар жүргізіледі. Құрылыс жергілікті жерде жұмыс учаскесінің контурын бұрғаннан және бөлу жұмыстарын орындауды ғана емес, құрылыс ықпал ету аймағына түсетін салынып жатқан объектілер мен құрылыстардың деформацияларына қажетті бақылауды көздейтін бөлу геодезиялық негізін құрғаннан кейін ғана басталуы мүмкін.

Құрылысқа дайындық кезінде құрылыстың дайындық және негізгі кезеңдеріне арналған құрылыс жоспарынан және түсіндірме жазбадан тұратын жобалық құжаттаманы зерделейді. Стройгенпландарда міндетті түрде Жоспарлы-биіктік геодезиялық негіз белгілері бар жағдайлық жоспарлар бар. Түсіндірме жазбада құрылыс жұмыстарын жүргізу сапасына аспаптық бақылауды орындау әдістері, геодезиялық және маркшейдерлік (шахталық құрылыс объектілері үшін) жұмыстарды жүргізу мерзімдері мен көлемі туралы нұсқаулар бар. Пайдаланылуы барлық қажетті инженерлік-геодезиялық жұмыстарды қажетті дәлдікпен қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін қандай да бір құралдарға қажеттілік белгіленеді.

Нормативтік құжаттар әртүрлі инженерлік құрылыстардың құрылысын толық көлемде регламенттей алмауына байланысты әрбір жоба құрылыс ұйымы үшін де, геодезиялық қызмет үшін де жеке болып табылады.

Құрылыс-монтаж ұйымының геодезиялық қызметі басты геодезиялық бөлу негізін қабылдайды: оның нақты Бекітілу сенімділігі; барлық жоспарланған жұмыстар үшін геодезиялық белгілермен қамтамасыз етілуі; қажет болған жағдайда басты геодезиялық негізді қоюландыру туралы шешім қабылдайды және т. б. Геодезиялық қызмет техникалық бөліммен бірлесіп тапсырыс берушіден жобалық құжаттаманы қабылдауды жүзеге асырады, жобаланған құрылыстың геомерттік параметрлерінің сәйкес келмеуіне қатысты ол бойынша ескертулер береді, құрылыстың басты және негізгі осьтерін шығаруға және бекітуге қатысады, құрылыс процесінде егжей-тегжейлі бөлуді орындайды, бөлу негізінің геодезиялық пункттерінің жағдайының өзгермеуіне кезеңдік геодезиялық бақылау жүргізеді, Геодезиялық белгілерді жоғалған кезде қалпына келтіруді орындайды., немесе негізгі осьтердің сақталуын қамтамасыз ету үшін қайталанатын белгілерді орнату. геодезиялық қызмет геодезиялық негіздің құрылысын қамтамасыз етуге қатысты материалды жинайды, талдайды және қорытады: геодезиялық пункттер мен нивелирлік желі реперлерінің болуы және жай-күйі: пункттердің қажетті саны және т.б. құрылыс жобалауы кезеңінде топографиялық-геодезиялық іздестіру және басқа да іздестіру түрлерін геодезиялық қамтамасыз ету жүргізіледі. Құрылыстың дайындық кезеңінде геодезиялық бөлу негізін құру, аумақты инженерлік дайындау (жоспарлау жұмыстары, кірме жолдар мен жер асты коммуникацияларын салу), басты және негізгі осьтерді табиғи орнына шығару жүргізіледі. Құрылыстың негізгі кезеңі кезеңінде конструктивтік элементтердің осьтерін нақты шығару, құрылыс-монтаж өндірісін геометриялық қамтамасыз ету, құрылысы аяқталған элементтерді атқарушылық түсіру және тиісті құжаттама жасау жүргізіледі. Құрылыс аяқталған кезде орындалған геодезиялық жұмыстардың нәтижелері туралы техникалық есеп жасалады және тапсырылады, атқарушы бас жоспар, арнайы атқарушы инженерлік жоспарлар, профильдер мен тіліктер жасалады.

Құрылыстың негізгі объектілеріне: өнеркәсіп құрылыстары; Азаматтық ғимараттар; жоспарлау және құрылыс жүргізілетін елді мекендердің аумақтары; жер асты коммуникациялары; жолдар мен көпір құрылыстары; гидротехникалық құрылыстар; тоннельдер; электр беру желілері және магистральдық құбырлар және т. б. жатады.

Өнеркәсіптік кәсіпорындар белгілі бір өнімді өндіру мен шығаруды қамтамасыз ететін құрылыстар кешенін білдіреді. Бұл ғимараттар өнеркәсіптік деп аталады: технологиялық процесс жүзеге асырылатын ғимараттар; энергиямен қамтамасыз ету ғимараттары және басқа қондырғылар; қоймалар; коммуникациялар және т. б. Өнеркәсіптік ғимараттар бір қабатты, көп қабатты, бір пролетті және көп пролетті болып бөлінеді. Конструкция бойынша көп жағдайда-бұл фермалар немесе ірі өлшемді арқалықтар түріндегі жабындары бар қаңқалы ғимараттар. Өнеркәсіптік құрылыстардың көпшілігі жүктерді тасымалдау үшін көпірлі немесе козлалы крандармен жабдықталған. Қаңқалы ғимараттың тік көтергіш элементтері іргетастарға Орнатылатын бағаналар болып табылады. Бойлық осьтер бойынша орналасқан бағаналар арасындағы қашықтық аралық деп аталады, ал бойлық ось бойымен-адым деп аталады. Бағаналардың бойлық осі бойынша байланысы тіреуіш астындағы фермалардың және іргетас арқалықтарының көмегімен жүзеге асырылады. Көлденең байланыс ілмекті фермалармен қамтамасыз етіледі. Жабындар мен қабырғалар панельдермен жабылады.

Пайдаланылған әдебиеттер

1. «Инженерлік геодезия» Т.Тұяқбаев , С.Солтабаева, Ж.Нукарбекова, Ы.Жақыпбек.

2. «Геодезические работы при возведении крупных промышленных сооружений и высотных зданий» Я.А.Сундаков

3. «Математическая обработка результатов геодезических измерений» А.Б. Беликов, В.В. Симонян.

4. «Геодезические разбивочные работы, исполнительные сьемки и наблюдения за деформациями сооружений» Е.Б. Михаленко, Н.Н. Загрядская, Н.Д. Беляев, В.В. Вилькевич, Ф.Н. Духовской, А.А. Смирнов.

⇐ Предыдущая 1 2 3 4 5 67