Хелпикс

Главная

Контакты

Случайная статья





Бір тамшы жас 1 страница



Бір тамшы жас

О, Сү йiнбике! Алтын Орда хандарынан қ алғ ан тә бә рiктей асыл жан.

Сен жасың да дә уiрледiң.

Қ азан халқ ының ханы болдың. Қ азанды билеген ә йел затынан шық қ ан тұ ң ғ ыш хан.

Сенiң сорың а орыс патша Иван Грозный замандас болар ма?!

Қ азанды сол қ иратты.

Қ азан қ амалын зең бiректен атқ ылап қ ұ латып, сенi тұ тқ ынғ а алды.

Сен Қ азанмен қ оштасарда кө зiң де жалғ ыз тамшы жас тұ рып қ алды.

Кейiн тамаша суретшi Бақ и Орманшы (Урманче) сенiң суретiң дi ағ аштан ойып салғ анда, кiрпiктерiң нiң астынан сол бiр тамшы жас ерекше кө рiнiп тұ рды. Сол тамшы жас болмаса, суретте жан болмас едi. Сол тамшы жас болмаса, бiр кем дү ние – шын кем дү ние болар едi.

 

Пә руана

Тоқ санбай бабадан тарағ ан тө ртеудің біреуі Жылтыр ата, одан Тө летай, одан Сұ лтан деген ағ амыз еді ғ ой.

Шыр бітпеген қ у сирақ кедей. 1932 жылғ ы Голощекиннің ашаршылығ ында, " асыра сілтеу болмасын, аша тұ яқ қ алмасын" деген ұ ран шық қ ан заманда, ауданнан келген уә кіл, ауылдан шық қ ан белсенділер ү й - ү йді тінтіп, бір тү йір дә н табылса, кә мпескелеп келе жатып, Сұ лтан кө кеміздің қ ұ жырасының тұ сынан ө тіп бара жатады.

— Бұ рылмаймыз ба? — дейді ауданнан келген уә кіл.

— Бұ л байғ ұ с битін сығ ып, қ анын жалап отырғ ан қ у кедей, — деп ауылсовет бұ рылмайды.

Бұ ларды кө рген Сұ лтан жертө лесінен шығ ып:

— Оу, мырзалар, мә, мынаны ала кетің дер, бір тостағ ан арпа... ала кетің дер, — дейді.

— Ой, байғ ұ с - ау, ө зің аштан ө лесің ғ ой, — деп жаны ашығ ансиды ауылсовет.

— " Кө ппен кө рген ұ лы той" деген, — депті Сұ лтан кө кеміз.

Сол Сұ лтан қ ыстың кү ні жү ні шық қ ан жаман кө рпесін жамылып жү руші еді. Басқ а киер лыпасы жоқ.

Сө йткен Сұ лтанды, бір ауыз орысша білмейтін, ә ліпті таяқ деп танымайтын, ө мірі мылтық ұ стап кө рмеген тақ ыр сауатсыз Сұ лтанды ә скерге алып, Совет ө кіметі Ұ лы Отан соғ ысына салды - ау. Сталинград қ асапханасына.

Моласы белгісіз, ешкім оғ ан арнап дұ ғ а да оқ ымайды. Еске де алмайды.

Бір кем дү ние.

 

Қ ұ мырсқ а ғ ұ мыр

 

Ұ йық тап жатқ ан қ ұ мырсқ аны кө рмедім. Бә рі қ ыбырлап - жыбырлап жем тасып бара жатады.

 

Біз ғ ой тү ске дейін ұ йық таймыз. Тү стен кейін қ ыдырамыз.

 

Бай баласы байғ а ұ қ сайды,

 

Байланбағ ан тайғ а ұ қ сайды, — деген осы. Жалқ аумыз.

 

Бір кем дү ние.

 

Қ ылыш пен қ алам

 

Қ ылыш ел шауып, қ азына қ ұ райды.

 

Қ алам қ азына тауып, қ айыр сұ райды.

 

Мұ ны Жү сіп Баласағ ұ н баяғ ыда жазып кеткен. Қ алам ұ стағ ан міскіндер ә лі сондай...

 

Бір кем дү ние.

 

Жекеше кө не ме

 

Ө з пайдаң ды ойлама,

 

Ел пайдасын ойла!

 

Ө з пайдаң соның ішінде.

 

Бірақ бә рі солай ойламайды ғ ой.

 

Бір кем дү ние.

 

Не істеу керек

 

" Сұ лу ә йел алғ ан адам ө мір бойы қ арауыл болып ө теді. Бай ә йел алғ ан адам ө мір бойы қ ұ л болып ө теді", — депті Баласағ ұ н бабамыз.

 

Бір кем дү ние.

 

Шұ ғ ыланың назы

 

"... Бірақ кейде кө ң ілге ауыр алатын жағ дайлар да бар. Кеудесін қ уаныш кернеп, алып - ұ шып келген қ андастарды орыс тілін білмегені ү шін кінә лап, кейбір мемлекеттік мекемелерде дұ рыстап жауап та бермеген сә ттері болып жатады" (Шұ ғ ыла, " Астана хабары", 16. 12. 06 ж. ).

 

Кейбір жерлерде шошқ а бақ тырып қ орлайтынын қ айтерсің?!

 

Бір кем дү ние.

 

Тарих қ ашан тү зеледі

 

31 қ аң тар. Президент мә дениет орталығ ында " Байтақ дала" атты конференция ө тті. Мырзатай Жолдасбеков кіріспе, Ә біш Кекілбай сө йледі. Ал Ө мірбек Байгелди: " Қ азақ тарихы 500 жылғ а сыймайды. Қ азақ тарихын Керей мен Жә нібектен бастау обал", – деді. Ө мекең Сақ дә уірін мең зеді.

 

Тарихшы ғ алымдар осы уақ ытқ а дейін қ азақ тарихын дұ рыстап, анық тап жаза алмайды.

 

Бір кем дү ние.

 

Туғ ан жерің

 

Тілші менен сұ райды:

 

— Жұ рттың кө бі қ алада тұ рады. Сіз неге ауылды аң сай бересіз? – дейді.

 

Мен:

 

— Наурызкө к, қ арлығ аш, т. б. қ ұ стар ерте кө ктемде сонау жердің тү біндегі Африкадан біздің елге мың дағ ан шақ ырым ұ шып жетеді. Немене, сонда Африкада ұ я салатын жер жоқ па? Қ ұ с екеш қ ұ с та туғ ан жеріне жер тү бінен ұ шып жетеді. Ал мен адаммын ғ ой.

 

Кейбіреулер туғ ан жерінен жерісе, бұ л да бір кем дү ние.

 

Тұ ғ ырына саң ғ ығ ан сұ ң қ ар оң бас,

 

Ү йірінен безінген тұ лпар оң бас.

 

Адасқ ан қ аз

 

Қ атарың сиреген сайын адасқ ан қ аздай боласың.

 

Нағ ыз жетімдік, шын жалғ ыздық осылай келеді.

 

Зор кем дү ние осы. Ә йтпесе, Ө сер қ айда? Жолдасбек қ айда? Кең ес қ айда? Ә уесхан қ айда?

 

Шын шығ арма

 

" Соқ ыр музыкантты" кө п жылдан кейін қ айта оқ ып бітірдім. Кө зімнен сараң жас шығ ып, кірпігіме ілініп қ алды.

 

Жаның жаннатта болсын, жазушы Короленко!

 

Жазсаң, осылай жаз.

 

Марқ ұ м Мү сірепхан туралы мен де жаздым. " Жарамазан".

 

Бірақ менің ә ң гімемді оқ ығ ан адам жү регі елжіреп, кө зінен жас шығ а қ оя ма?

 

Мә селе қ айда?

 

Обалы кімге

 

Жер — адамзаттың анасы. Сол жердің елді асырайтын қ ұ нарлы қ ыртысы қ анша? Егер Жер шарын дарбыздың ү лкендігіндей десек, сол дарбыздың қ абығ ындағ ы жұ п - жұ қ а жасыл ніл қ анша болса, жер қ ұ нарлығ ы (гумус) да сондай жұ қ а.

 

Жазушы Чивилихиннің " Земля в беде" деген очеркін оқ ысаң, жер қ ұ нарының қ ұ нын тү сінесің. Бірде Чивилихин Таулы Алтайдағ ы орманшы досының ү йіне тү неп шығ ады. Таң ертең далағ а шық са, айнала - тө ң ірек қ ап - қ ара тү нек. Ормандағ ы ағ аштар да қ ап - қ ара.

 

— Бұ л не? — деп сұ райды жазушы орманшыдан.

 

— Земля в беде, — дейді орманшы. — Мынау дауыл кө терген Қ азақ стан тың жерінің топырағ ы.

 

Эрозияғ а ұ шырағ ан жердің гумусын қ алпына келтіру ү шін 700 жыл керек.

 

Ә не, жаппай жыртып тастағ ан қ азақ даласының тың " эпопеясы".

 

Қ ұ нарлы қ ыртысынан айрылғ ан жер – бедеу. Ештең е шық пай қ алады.

 

Бұ л да бір дә уір.

 

Бір кем дү ние.

 

Кім сақ

 

Лұ қ пан Хакімнен сұ рапты:

 

— Сақ тық ты кімнен ү йрендің? — деп.

 

— Соқ ырлардан, — депті Лұ қ пан Хакім.

 

Мың бұ лақ та Мү сірепхан соқ ырды марқ ұ м Жолдасбек ұ дайы қ ұ йрығ ынан тү рткілеп ойнаушы еді. Сірә, қ ұ рдастар ғ ой.

 

Бірақ Жолдасбектің келе жатқ анын Мү сірепхан алыстан сезіп қ ойып, таяғ ын ың ғ айлап тосып тұ рады. Жолдасбек жақ ындай бергенде таяғ ын дә л тигізіп, жон арқ адан періп кеп жібереді.

 

Жоқ аң байғ ұ с қ ан - қ ақ сап қ алады.

 

Сонда Қ ұ дай кімді кем жаратқ ан? Жоқ аң ды ма, Мү сірепханды ма?

 

Жандарын жаннатта қ ыла гө р, Алла!

 

Асату

 

Кө не тү рiк сұ лтандарының салты:

 

Сарай ақ ынының ө лең дерi ұ наса, аузы толғ анша алтын тiллә асатады.

 

Ұ намаса, аузы толғ анша жылқ ының тезегiн асатады.

 

Қ азiргi ақ ын - жазушыларғ а да осы ә дiстi қ олданса, ә дебиет шың ғ а шығ ар едi.

 

Бiрақ " ералаш" қ ой.

 

Бiр кем дү ние.

 

Тү йені тү гімен

 

Кө не Мысырдың " Марқ ұ мдар кiтабында" мынандай жазулар бар екен:

 

« — Мен ағ ын суды бө гемедiм.

 

— Мен ешкiмдi ө лтiрген жоқ пын.

 

— Мен таразыдан жеген жоқ пын.

 

— Мен ә лсiздердi жә бiрлемедiм.

 

— Мен ешкiмнiң кө з жасына қ алмадым».

 

Осы ө лшеммен келгенде, қ азiр бiзде қ алай?

 

Майлы сү йек

 

Итті майлы сү йекпен ұ рсаң, қ ың сыламайды.

 

Кейбір адамдар да сондай.

 

Озбырлар кө бінесе осы ә дісті қ олданады.

 

Бір кем дү ние.

 

Қ исалаң дай береді

 

Тә ң ірдің қ ұ діретіне таң қ аласың. Қ ұ дірет ә лемді ә діл, сағ ат тетігіндей мінсіз жаратты.

 

Бә рі тә ртіпті: Кү н де, Ай да, Жер де тек ө з жолымен жү реді. Сансыз жұ лдыздар да бә рі тура жолмен жү реді.

 

Ал адамдар ше?

 

Пайғ амбарлар, сахабалар, аса бір данышпандар болмаса, кө бісі қ исалаң дай береді. Бұ ралаң жолдарғ а тү седі. Адасады, сү рінеді, қ ұ лайды.

 

— Е, Қ ұ дай, не жаздым?! — деп жылайды.

 

Қ ұ дай жолымен жү рсең, жыламайсың.

 

Бірақ соны ұ мыта береді.

 

Бір кем дү ние.

 

Аздың маң дайы тар

 

Жолда ө зiнен ү ш есе ү лкен тезектi домалатқ ан кө ң қ оң ызын ә лдене басып кетiптi. Шымалдар соғ ан жабылып жатыр.

 

Шымал - қ ұ мырсқ аның ергежейлiлерi. Мың ы жиналып, қ оң ыздың ү лкендiгiне жетпейдi. Бiрақ мың ы жиналып, ә лгi ө лiктi жылжытып барады. Қ айда апарады? Ә лде азық қ ыла ма? Ә лде арулап, кө мгiсi келе ме?

 

Сiрә, азық шығ ар. Қ у тамақ. Ал ә лгi қ оң ыздың ө зi де қ у қ ұ лқ ынның қ ұ рбаны болғ ан.

 

Дү ниенiң кепиетiне қ арап тұ рсаң, тiршiлiктiң бә рi осындай.

 

Кө пшiлiк азшылық ты аямайды. Тiптi, жең iмпаз Қ ұ былайдың ө зiн қ ытайлар кезiнде лек - лек тү мен ә скерiмен тү п - тү гел жұ тып жiбердi. Жең iмпаздардың ө зi қ ытайланып кеттi.

 

Сонда ақ ырғ ы жең iмпаз кiм?

 

Бұ л қ ай сипатты дү ние?

 

Дар мен даң қ

 

Ө лтiру оң ай. Тiрiлту қ иын. Сталин дә уiрiнде небiр марқ асқ алар атылды.

 

Бас айыптаушы прокурор Вышинский.

 

СССР Жоғ арғ ы Сотының бастығ ы В. Ульрих.

 

Атылды:

 

Бухарин, Рыков, Ходжаев, Икрамов, Рысқ ұ лов, Сейфуллин, Майлин, Жансү гiров, Нұ рмақ ов, Мағ жан Жұ мабаев... тағ ы басқ а аса iрi қ айраткерлер.

 

Сталин ө лгеннен кейiн солардың бә рiн ақ тады. Ақ тағ аны былай тұ рсын, мақ тады.

 

Бiрақ одан не пайда? Моральдық, адамгершiлiк жағ ынан пайда бар шығ ар.

 

Бiрақ зорлық пен ө лтiрiлгендердi қ айтып тiрiлте алмайсың ғ ой.

 

Бә лкiм, кiнә сiзден " кiнә лi" болғ андардың жағ дайы о дү ниеде жақ сы шығ ар. Бiрақ жалғ ан дү ниеге қ айтып оралмайды ғ ой.

 

Мiне, бұ л бiрегей кем дү ние.

 

Шымшық пен адам

 

Таң ертең балконғ а бір уыс тары шашып тастап, іш жақ тан қ арап тұ рдым.

 

Ә уелі бір шымшық келіп қ онды да, тарыларды абайлап шұ қ ып кө рді. Кө рді де, шыр - пыр болып шық ылық тап, ө зінің туыстарын шақ ыра бастады.

 

Балкон лезде шымшық тарғ а толып кетті.

 

" Ө ле жегенше, бө ле же" деген осы.

 

Ал айталық, адамдардан ә лдекім бір сандық алтын тауып алса, шымшық сияқ ты ө з жақ ындарын айқ айлап шақ ырып алып, бө лісер ме еді?

 

Бұ л жө нінде марқ ұ м Оралхан Бө кейдің бір ә демі ә ң гімесі бар еді.... Кә дімгі дуана " Аллауху ах! " деп келе жатып, жолда бір дорба алтын тауып алады. Олжа тапқ анын жұ ртқ а жарияламақ болып:

 

— Уа, жарандар! — деп айқ айлайды.

 

Ұ дайы айқ айлап жү ретін дуананың бұ л айқ айына ешкім назар аудара қ оймайды. Сонда ол ішінен сыбырлап:

 

— Алтын тауып алдым! — депті.

 

Кү нә дан пә к болды.

 

Жалғ ан дү ниеде мұ ндай да алдампаздық болады.

 

Қ ылмыстан — қ ылмыс

 

Елде қ ылмыстың кө беюіне жоғ ары - тө менді жемқ орлар, парақ орлар кінә лі. Олар қ арапайым адамдардың несібесін озбырлық пен жеп қ ойғ андық тан, адал азаматтар амалсыз тү рлі қ ылмысқ а барады.

 

Бір қ ылмыс келесі қ ылмысты тудырады.

 

Бір кем дү ние.

 

Туысқ ан қ андай

 

Кісіге бірге туыспау керек. Туысқ ан соң, сө з қ уыспау керек. Сө з қ уғ ан пә леге жолығ ады. Жол қ уғ ан олжағ а жолығ ады (Ә йтеке би).

 

Пенделер бұ л ақ ылды тың дамайды.

 

Пә ленің бә рі содан.

 

Ашу мен ақ ыл

 

" Ашу бар жерде ақ ыл тұ рмайды", — депті Тө ле би.

 

Адамдардың кө бі ашушаң. Ақ ыл қ айдан болсын.

 

Бір кем дү ние.

 

Қ ылтанақ

 

Тоқ сан тоғ ыз жастағ ы Британия Королевасы Елизавета І балық аулағ анды ұ натады екен. Бірде тамағ ына қ ылтанақ тұ рып қ алады. Операция алдында Королева айтты дейді:

 

— Талай балық тың тамағ ына қ армақ салып едім, енді балық менен ө шін алды, — депті.

 

Патша басымен қ ақ алғ аны ұ ят болғ ан екен.

 

Бұ л да бір кем дү ние.

 

Кім қ арыздар?

 

43 - ші жылғ ы қ аһ арлы қ ыс. Есік алдындағ ы кү лтө бе. Шымшық тар кү лден тамақ іздейді. Кү лде қ андай тамақ бар?

 

Шымшық тар аш. Біз де ашпыз.

 

Кү л ү стіне қ ыл тұ зақ қ оямыз. Тұ зақ қ а тү скен шымшық ты отқ а қ ақ тап жейміз.

 

Обал. Қ азір кү нде балконғ а жем шашып тастаймын. Шымшық тар, баяғ ымды кешіре гө р деп.

 

Бірақ сол шымшық тар біз тоқ ымдай жерге тары еккенде жеп қ оятын.

 

Сонда кімнен кім кешірім сұ рау керек?

 

Бір Алла біледі.

 

Кә усар жыр

 

Баяғ ыда ақ ын Дулат:

 

— Кеудеме қ айғ ы толғ ан соң, кә усар жырмен жуынам, — деп жазып еді.

 

Ал, кә усар жыры жоқ тар не істейді?

 

Бір Алла біледі.

 

Аз сө йле, кө п тың да

 

Адамда бір ауыз, екі қ ұ лақ бар. Демек, аз сө йлеп, кө п тың да деген белгісі шығ ар Жаратқ анның.

 

Бір Аллағ а аян.

 

Оқ ымайтын бастық тар

 

Таң ертең емхананың алдына шығ ып, аяқ - қ олымды ербең детіп, зарядка жасап тұ р едім, қ асыма домалаң дағ ан кішкентай кемпір келді:

 

— Дұ рыс. Қ имылда! — деді.

 

Танитын сияқ тымын. Шырамытамын. Жығ а танымадым. Ө зі ашық, ә ң гімешіл екен. Кезінде Совнаркомның орынбасары болғ анын сездіртті.

 

Сонда барып есіме тү се кетті: Зә уре Садуақ асқ ызы Омарова.

 

— Аяғ ым ауырады. Жас кезімде сонау Днепрдің суын кештім. Қ арағ анды шахталарының астына тү стім… — деп қ олындағ ы таяғ ымен сирақ тарын тү рткілеп қ ойды.

 

Сенің “Даттарың ды” Камалғ а жазғ ан хаттарың ды қ алдырмай оқ имын. Тұ рар Рысқ ұ лов туралы жазғ ан романың ды тү гел оқ ыдым, — деді.

 

Ал қ азіргі бастық тар оқ ымайды.

 

Бір кем дү ние.

 

Бү лік неден

 

Адамның жү регінен от кө рініп тұ ратын болса…

 

Жақ сы адамдікі жұ лдыздай жарқ ырап тұ рса…

 

Жаман адамдікі кү ң гірт, қ арайып тұ рса…

 

Сонда айыру оң ай болар еді.

 

Жақ сығ а жақ ындар едің, жаманғ а жоламас едің.

 

Ө кініш: ондай белгі жоқ. Тану қ иын.

 

Дү ние содан бү лікшіл.

 

Жалғ ыздық жаман

 

Жасың ұ лғ айғ ан сайын қ ұ рбы - қ ұ рдас, қ атарың кеми бастайды.

 

Ө з қ атарың болмаса тойғ а барма деген.

 

«1950 жылы мектепті менімен бірге бітіргендерден кімдер бар? » – деп сұ растырсам… кө бі жоқ. Сақ ал - шашы аппақ қ удай болып Ә бдіуә лі Данаев, тө бе шашы тү сіп қ алғ ан Исатай Ү мбетбаев жү р. Махан молда, бозкө з Манап…

 

Ә бдіуә лі кү міс медальмен бітірген. Ленинград теміржол институтының тү легі. Кө п жыл Жамбыл теміржолының бастығ ы болды. Қ азір де студенттерге сабақ береді.

 

Соның барына да шү кір.

 

Мектепті бірге бітірген Қ аратай Тұ рысов еді. Кө п жыл қ атар жү рдік.

 

Соң ғ ы жылдары Парламентте депутат болып, бірге отырдық. Жетпіске толар - толмас дү ниеден ө тіп кетті.

 

Тараз шаһ арында сол 1950 жылы мектепті бітіргендер суретіне қ арап отырып:

 

— Апырай, мен ә лі тірі жү рмін, ә, — деп қ оямын. — Мү мкін, Алла менің қ иянаттан қ ырық қ а жетпей қ айтыс болғ ан ә кемнің жасамағ ан жасын мағ ан қ осқ ан шығ ар?

 

Бір Алла ө зі біледі.

 

Дегенмен, жалғ ыздық жаман.

 

Бұ л да бір кем дү ние.

 

Мә ң гілік ешнә рсе жоқ

 

“Егемен Қ азақ стан” редакциясы зейнеткер мені шолушы қ ызметіне алды. Кейбіреулерге кү лкі: кешегі бас редактор бү гін сол редакцияның босағ а жағ ында отыр.

 

Ал, мен ойлаймын: заманында осы газеттің бас редакторлары болғ ан Смағ ұ л Садуақ асов, Тұ рар Рысқ ұ лов, Сә кен Сейфуллин, Бейімбет Майлин, Ғ абит Мү сірепов сияқ ты алыптар басқ арғ ан мекеменің босағ асында отырсаң да жарасады.

 

Мә ң гілік ешнә рсе жоқ.

 

Мә ң гі тек Қ ұ дай ғ ана. “Бір Алладан басқ аның бә рі ө згермек” (Абай).

 

Кім ойлайды?

 

Қ азақ республикасындағ ы қ азіргі таң да ең зә ру мә селелердің ең біріншісі демография деп мойындағ ан жө н.

 

Біз кү нбе - кү нгі тіршілік қ амымен ә уреміз. Ол қ ажет. Бұ л бү гінгі кү ннің қ амы.

 

Ал, ертең не боларына кө з салсақ, кө ң ілмен болжасақ жағ дай қ андай болмақ?

 

Ұ лан - байтақ Қ азақ станда небә рі 15 миллион халық тұ рады. Оның 8 миллионы қ азақ тар деп жү рміз.

 

Халқ ымыздың ө сімі тым тө мен. Бала туу мө лшері осылай кете берсе, алдағ ы 10 - 20 жылда қ азақ саны кеми бермек.

 

Бір кезде қ азақ ауылында ә р отбасында 10 - 12 бала тапқ ан “Алтын алқ алы” аналар кө п болды. Олардың тізімі ұ дайы баспасө з беттерінде жарияланып тұ рды.

 

Қ азір ондай оң тізімдер кө рінбей кетіпті.

 

Ал, дү ниеде жері бай, кені бай елге ие ө з елінен табылмаса, жат жұ рттық тардан табыла кететіні ежелден белгілі.

 

Сонда демография ашаршылығ ынан қ алай қ ұ тыламыз?

 

Ә рине, ә р мемлекет ө зінің кө рпесіне қ арай кө сіледі.

 

Халық тың ә леуметтік кү н кө рісі мә з емес екені бесенеден белгілі. Мемлекеттің тақ ыр кедейлігінен емес, жемқ орлардың тойымсыз жемсауына тү сіп кеткендіктен.

 

Жемқ орлық, парақ орлық жалпақ тілмен айтқ анда, коррупция залалы халық ө сіміне, ұ лт ө сіміне Голощекин ашаршылығ ынан кем тү скен жоқ сияқ ты.

 

Рас, мұ ның бә рі таяудағ ы ө ткен шақ. Бірақ ә лі тү зеле қ ойғ ан жоқ.

 

Дегенмен, қ анша талапайғ а тү скенмен, экономика біршама тү зеле бастады.

 

Ендеше мемлекет ендігі жерде демографияны да мық тап ойлайтын мезгілі жетті.

 

Қ азір ә йелдер зейнетке 58 жаста шығ ады. Ол қ ай уақ ытта бала туып, қ ай уақ ытта оны ө сіріп, тә рбиелей алады?

 

Ендеше 4 - 5 бала тапқ ан ананы ең бектен босатып, зейнетақ ысын берекелі етіп тө леу керек. Ә р балағ а жарытып жә рдемақ ы беру қ ажет.

 

Бұ л ө те жауапты, тағ дыршеш проблеманы Парламент, Президент мық тап қ олғ а алсын.

 

Ә йтпесе, орасан кем дү ние осы болады.

 

Жалғ ан дү ние

 

Арқ аның таң ы ағ арып атқ анда, Қ ұ дайдан жақ сылық тiлеп жатқ анда, қ айран тiлек керi кетiп, қ аһ арлы сұ п - суық хабар жеттi: сұ м дү ниеден жампоз Камал ө ттi.

 

Қ айран, Камал! Бiз екеумiз бiр - бiрiмiзбен хат жазысып, бiр - бiрiмiзге ұ дайы да жақ сылық тiлеушi едiк. Елдiң, қ азақ тың арманы мен аң сарын айтып, ол хаттар " Егемен Қ азақ стан" атты ағ а газетте жарияланып жатушы едi.

 

Ендi не болды?

 

Заманның дидары мен кепиетi туралы сырларымды ендi кiммен бө лiсемiн?

 

Сен тым ақ кө ң iл, адал едiң ғ ой, Камал! Қ оғ амда болып жатқ ан толайым кемшiлiктердi мен ашына жазғ анда, сол қ оғ амдағ ы зә редей жақ сылық тарды тiзбелеп, мағ ан басу айтушы едiң. Заманның, қ оғ амның алдағ ы кү ндерде жақ сылық қ а, ақ жарқ ын кү ндерге жететiнiн дә лелдеп, ұ дайы да ү мiт отын жандандыратынсың.

 

Екеумiз бiр - бiрiмiзге жазғ ан осы хаттар кейiн, " Елiм, сағ ан айтам, Елбасы, сен де тың да! " деген атпен кiтап болып шығ ып, сол кiтап халық аралық абыройлы сыйлық қ а ие болып едi.

 

Кiм ендi менiмен сыр бө лiсiп, армандар, тiлектер айтысып, кiм ендi мағ ан хат жазады?

 

Ә ттең, дү ние... Екеумiз жұ п жазбай Ұ лытауғ а барып - қ айтып жү ретiн заман - ай...

 

Сен, Камал, осы заманның Баубек Бұ лқ ышев ағ аң дай батыры ә рi қ ара сө здiң ақ ыны едiң. Сонау ө ткен ғ асырдың алпысыншы жылдарынан берi жұ п жазбай, жұ п жазсақ та, кө з жазбай, қ атар келе жатқ ан бiр жылдың тө лдерi едiк.

 

Жатқ ан жерiң жә ннат болсын! Аллаһ у - Тағ ала о дү ние қ ызығ ын берсiн, қ анаттас, қ аламдас асыл дос!



  

© helpiks.su При использовании или копировании материалов прямая ссылка на сайт обязательна.