![]()
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Бақылау сұрақтарыБақ ылау сұ рақ тары 1. Адсорбция дегеніміз не жә не шама тұ рғ ысынан қ алай сипаттайды? 2. Гиббстің адсорбцияғ а арналғ ан тең деуін жазып, артық адсорбцияны тү сіндір? 3. Нағ ыз жә не артық адсорбциялардың (А мен Г) арақ атынасы қ андай? 4. Қ андай жағ дайларда нағ ыз (шын) адсорбцияны (А) артық адсорбцияғ а (Г) тең деуге (А = Г) болады? 5. Гиббстік теріс адсорбция дегеніміз не? № 12 Зертханалық жұ мыс Тақ ырыбы «Қ атты адсорбенттегі ерітіндіден БАЗ адсорбциясын зерттеу» Жұ мыс мақ саты: БАЗ ерітіндісінің ауамен жанасқ ан шегіндегі беттік изотермін алу; кө мір ү стіндегі су ерітіндісімен БАЗ шекті адсорбциясын анық тау; адсорбенттің меншікті беткі қ абатын есептеу. Аспаптар мен ыдыстар: беттік керілуді ө лшейтін аспап, ә р тү рлі тастар мен таразы, кө лемі 50мл колбалар, қ ұ йғ ыш жә не сү зу қ ағ азы, сыйымдылығ ы 25 мл бюретка мен тамшылатқ ыш пипетка. Реактивтер: белсенді-активті кө мір немесе басқ а полярсыз сорбент, БАЗ ерітіндісі, айталық, 0, 6М бутил спиртінің ерітіндісі немесе изопентил спиртінің 0, 3М ерітіндісі. Жұ мыс реті: Бір грамнан алты рет ө лшеп, белсенді кө мірдің алты ү йіндісін жеке-жеке таза қ ағ аздарғ а салады. Сосын ә уелі берілген не ә зірленген БАЗ ерітіндісінен сұ йылту арқ ылы алты ерітінді ә зірлейді. Мысалы: № кесте
Нә тижесінде кө лемдері бірдей 50 мл мө лшердегі, алты тү рлі таралымдағ ы ерітінді дайындалады. Ондағ ы таралым біріншіден алтыншығ ы қ арай ылғ и азаяды. Енді осы алты ерітіндінің ә рқ айсысын ө лшегіш тү тікше-пипетка кө мегімен тең дей етіп, яғ ни 25 мл екіге бө леді. Сонда 6 жұ п ерітінді шығ ады. Осы жұ птың бірін беттік керілуді ө лшеу жә не оның негізінде реттеуші сызбаны σ =ƒ (С) тұ рғ ызу ү шін қ олданады. Беттік керілуді ө лшеу ә дісін оқ ытушының нұ сқ ауы бойынша таң дайды жә не ол осындағ ы жұ мыстың бірінде қ арастырылғ ан. беттік керілуді, бірінші жұ птағ ы алты ерітіндінің алтыншысынан, яғ ни тараламы ең азынан бастап ө лшейді. Екінші жұ птағ ы ерітінділер қ атарының ә рқ айсысына бірдей ө лшемдегі, айталық бір грамнан ө лшенген қ атты сорбентті салып, 1-1, 5 сағ ат мерзімге қ алдырады. Осы уақ ыт аралығ ында жү йедегі тепе-тең дік тиянақ ты орнауы ү шін, оларды оқ та-текте шайқ ап, араластырып тұ рады. Мұ нан кейін қ атты адсорбентті БАЗ ерітіндісін сү згіш қ ағ аз арқ ылы сү зіп бө леді де тура жоғ арыдағ ыдай, яғ ни адсорбентсіздегідей етіп ә рқ айсысының беттік керілуін анық тайды. Сосын бірінші қ атарындағ ы, яғ ни адсорбцияғ а дейінгі беттік керілуі ө лшеніп, тұ рғ ызылғ ан реттеуші сызбасы бойынша, онымен салыстыра отырып, екінші қ атардағ ы алты ерітінді, яғ ни адсорбциядан кейінгілер ү шін сә йкес келетін БАЗ ерітіндісінің тепе-тең діктегі таралымын анық тайды. Адсорбциядағ ы А мә нін екі тең деу кө мегімен ә рбір ерітінді ү шін есептеп, А-С координатынды адсорбция изотермасын тұ рғ ызады. Алынғ ан мә ліметтерді кестеге жинақ тайды. А∞ шамасын анық тау ү шін 1: А = ƒ (1: С) тә уелділігіндегі сызбаны тұ рғ ызады. Одан табылатын А∞ мә нін пайдаланып, адсорбенттің меншікті беткі ауданын Sм есептейді жә не осындағ ы бутилді мен изопентилді спирттер ү шін S0=0, 3нм2 деп қ абылдайды. Кө мір бетіндегі БАЗ адсорбциясын зерттеу нә тижесі:
Ө здік бақ ылау сұ рақ тары: 1. Беткі қ абаттың белсенділігі мен адсорбциядағ ы Генри тұ рақ тысының арасындағ ы байланысты кө рсетің дер? 2. Белсенді кө мір бетіндегі су ерітінділерінен адсорбцияланғ ан кездегі алифатты спирттер мен қ ышқ ылдар молекуласының бағ ытталуы жайлы айтың дар. Адсорбциялық қ абаттағ ы молекулалардың ауданын неменемен анық тайды? 3. БАЗ ерітінділер беттік керілуінің, олардың таралымынан тә уелділігін қ андай тең деумен ө рнектеуге болады? Олар қ андай жағ дайларда қ олданылады?
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|