№ 2 зертханалық жұмыс

№ 2 зертханалық жұ мыс

Тақ ырыбы: «Эмульсияларды алу жә не қ асиеттері»

Жұ мыс мақ саты: су-май типі шекті концентрирленген эмульсия дайындау; эмульсия концентрациясын жә не кратность есептеу, оны концентрлі эмульсияғ а дейін сұ йылту; эмульсия типін анық тау; фазалар аталуы бойынша тә жірибе жасау;

Те о р и я л ы қ т ү с і н і к.

Эмульсия деп – бір-бірінде ерімейтін екі сұ йық тан тү зілген дисперсті жү йені айтады. Жү йеге агрегаттық тұ рақ тылық беру ү шін беттік – активті заттар (ПАВ) енгізеді, олар эмульсия стабилизаторы – эмульгатор ролін атқ арады.

Тура май-су (м/с) жә не кері су-май (с/м) эмульсиялар болады.

Эмульсияларды к о н ц е н т р а ц и я л а у жә не д и с п е р г и р л е у ә дістерімен алуғ а болады. Дисперсионды ә дісте роторлы – пульсационды аппараттар голюгенизаторлар жә не т. б. кө мегімен ү здікті сілку жә не механикалық диспергирлеу ә дістері қ олданады.

Седиментатция – дисперсті фаза талшық тарының бетке қ алқ ып шығ уы немесе тұ нуы (мысалы, қ аймақ ты сү ттен бө лу). Бұ л кезде эмульсияның толық бұ зылуы жү рмей, бірі екіншісіне қ арағ анда дисперсті фазағ а бай, екі эмульсия тү зіледі.

Коалесценция – эмульсияның толық бұ зылуы, таза тү рде екі сұ йық фазаның бө ліуне ә келеді.

Инверсия (фазалар айналуы) – бұ л бір эмульсия тү ріне араластыра отырып кө п мө лшерде басқ а типті эмульсияғ а айналуы.

Қ ұ р а л – ж а б д ы қ т а р жә не р е а к т и в т е р: биологиялық микроскоп, электр приводы бар эмульгирлеу қ ондырғ ысы, спираль тә різді металл араластырғ ыш, сыйымдылығ ы 100 мл 2 цилиндр, шыны таяқ шалар, заттық шынылар, фильтр қ ағ азы, микропипеткалар, су жә не органикалық сұ йық тық тар ү шін бюреткалар, конц. 10 мас. ү лес, %, кө мірсутегі, Т-2 эмульгатор ерітіндісі, конц. 10 мас. ү лес, %, судағ ы натрий олеаты ерітіндісі судан III жә не метилен кө к бояғ ыштар, конц. 5 мас. ү лес, %, NaCl ерітіндісі, сұ йық кө мірсутектер (керосин, октан, гептан, толуол, жә не т. б. ).

Ж ұ м ы с т ы о р ы н д а у б а р ы с ы.

Су-май типті шекті концентрирленген эмульсия алу. Ол ү шін сыйымдылығ ы 100 мл қ ұ рғ ақ шыны цилиндрге пипеткамен 0, 5-1, 0 мл органикалық сұ йық тық тағ ы гидрофобты эмульгатор (мысалы, Т-2), кейін дисперсионды жү йе тү зетін ерітіндісін қ ұ яды. Цилиндр биіктігінен ұ зын спираль араластырғ ышты эмульгатор ерітіндісіне салады.

Эмульгирлеу эмульгаторғ а бюреткадан 1 тамшы диспергирленетін сұ йық тық (су) қ осқ аннан кейін басталады. Қ оспаны араластырғ ышпен айналдыра отырып біртекті эмульсия тү зілгенше цилиндр тү бінде араластырады.

Сондай жолмен тағ ы бірнеше тамшы су диспергирлейді. Эмульсия кө лемі ұ лғ айғ ан сайын араластырғ ышты айналдыра отырып араластырудан цилиндр осінің бойымен араластыруғ а кө шеді. Спиральді эмульсиядан шығ армай, жә не цилиндр қ абырғ асында эмульсия қ алмайтындай араластыру қ ажет. Судың ә рбір келесі тамшысын, тек алдынғ ы тамшы толық диспергирленгеннен кейін қ осады. Суды кө лемі 0, 5 мл соң ғ ы порция эмульгирлену мен қ абаттасуды тоқ татқ анша қ осады. Диспергирленетін сұ йық тық (су) кө лемін алынғ ан эмульгатор ерітіндісінің кө лемі бойынша ө лшейді.

Май-су типті шекті концентрирленген эмульсияны электр араластырғ ышы кө мегімен алу, сыйымдылығ ы 100 мл шыны цилиндрге микропипеткамен конц. 5 мас. ү лес, %, натрий олеатын 0, 5-1, 5 мл сулы ерітіндісін қ ұ яды. Бұ л ерітінді эмульсияның дисперсионды ортасы қ ызметін атқ арады. Араластырғ ышты цилиндр тү біне дейін тү сіріп, оның оң ай айнала алатынын тексереді. Моторды қ осып, бюреткадан дисперсты фаза тү зетін диспергирленетін ерітіндісі (керосин, гептан немесе толуол) тамшылап қ осады. Араластырғ ыштың айналым саны диспергирленетін ерітіндінің қ осылу жылдамдығ ына сә йкес болу керек, соң ғ ысы эмульгирленетін ү лгеретіндей. Шекті концентрирленген эмульсияның тү зілуін ү лкен тамшылар жә не прожилкалы дисперсионды фаза қ ызметін атқ аратын, ерітінді тү зілуінен байқ алады.

Алынғ ан эмульсия типін дә лелдеу ү шін стаканғ а 3-5 мл эмульсия енгізіп, оны 2 есе артық мө лшерде сумен сұ йылтады. Екінші сондай порцияны органикалық ерітіндімен (маймен) сұ йылтады. Сұ йылтатын ерітіндіні бюреткадан баяу айнала аралстыра отырып қ осады. Егер эмульсия май-су типіне жатса, ол жақ сы сұ йылады, жә не керісінше, су-май эмульсиясы органикалық ерітіндімен оң ай араласады.

Эмульсия фазаларының айналуы бойынша тә жірибе жү ргізеді. Пробиркағ а 2 мл керосин немесе судан III бояғ ышымен боялғ ан гептан қ ұ яды, оғ ан сондай мө лшерде су қ осып, сілкиді. Эмульсия тұ рақ сыз жә не тез еритіндігіне кө з жеткізеді. Конц. 10 мас. ү лес, %, 0, 5 мл натрий олеаты ерітіндісін қ осып, сілкиді. Эмульсия тұ рақ тылығ ына кө з жеткізеді. Эмульсия тамшысын заттық шынығ а тамызып, микроскоп астында қ арайды.

Фаза тү сі бойынша эмульсия типін анық тайды. содан соң конц. 5 мас. ү лес, %, 1 мл NACl ерітіндісін жә не 3 мл кө мірсутек қ осады да, қ оспаны сілкиді. Эмульсия тамшысын микроскоп астында қ арап, фазалар айналуы жү ргендігіне кө з жеткізеді.

Э к с п е р и м е н т н ә т и ж е л е р і н ө ң д е у

Есепте эмульсия типін жә не алу жолын, дисперсті фаза концентрациясын кө рсетеді; 1 мл эмульгатор ерітіндісіне дисперсті фазаның кө лемін, эмульсия краткостьін есептейді. Эмульсияның микроскопиялық суретін келтіреді (кө мірсутекті фазағ а сә йкес келтін аймақ тарды затушевывая); Беттік – активті заттар молекуласының жалпыланғ ан символдарын пайдаланып, дисперсті фаза бетіндегі тамшыларының эмульгатор қ абатын схема тү рінде кө рсетеді; фазалар айналу механизмін тү сіндіреді.

Қ осымша:

Тақ ырыбы: «Бензол мен ө сімдік майының эмульсиялары»

Қ ұ рал-жабдық тар мен реактивтер: 100 мл колба, 100 мл ө лшегіш цилиндр, 5 мл градуирленген пипетка, бензол, ө сімдік майы, сабынның 2%-тік ерітіндісі жә не криссталды бура.

Теориялық кіріспе:

АgNO₃ артық алынғ андағ ы AgI мицелласының тү зілуі

1-сурет. АgNO₃ артық алынғ андағ ы AgI мицелласының тү зілуі

Жұ мыстың барысы:

1. Жабындысы бар цилиндрге шамамен 50 мл су, 10 мл бензол қ ұ яды. Жақ сы араластырып, біраз қ ойып қ ояды. Эмульсия тү зілмейді, тек қ абаттарғ а бө лінуі байқ алады. Сосын 10 мл 2%-тік сабын ерітіндісін қ осады жә не жақ сылап шайқ айды, нә тижесінде бензолдың эмульсиясы тү зіледі.

2. Таразыда 4-5 г бура ө лшейді жә не оны дистиллденген судың 95 мл кө лемінде қ ыздырып ерітеді. Алынғ ан ерітіндіні пробкасымен ө лшегіш цилиндрге қ ұ яды, оғ ан 2-3 мл ө сімдік майын қ осады жә не қ атты шайқ айды. Нә тижесінде тұ рақ ты эмульсия тү зіледі.

⇐ Предыдущая 13 14 15 16 171819 20 21 22 Следующая ⇒