![]()
|
|||
2-тақырып. «Агробизнесті жоспарлауды ұйымдастыру»Лекцияның мақ саты: Агроө неркә сіп кешені, оның қ ұ рылымы мен ерекшеліктерін қ арастыру
Лекция сұ рақ тары I. Агроө неркә сіп кешені жә не оның қ ұ рамы. II. Қ азақ стан Республикасындағ ы агроө неркә сіп кешенінің ерекшеліктері. III. Агроө неркә сіп кешенінің тұ рақ ты даму бағ ытындағ ы мақ саттары.
Лекция мазмұ ны I. Агроө неркә сіп кешені туралы тү сінігі ө ткен ғ асырдың 70 жылдары пайда болды. Бұ ның негізгі туындау себебі ө німді ө ндіріп қ ана қ оймай (шикізат ө німдері), оның бағ ыты мен мақ сатына байланысты, тұ тынушыларғ а тү пкі ө нім ө ндіру қ ажеттеріне байланысты ә р тү рлі кә сіпорындардың ү йлесімді жұ мыс істеуін қ амтамасыз етуден туындағ ан қ ұ рылым деп айтуғ а болады. Яғ ни, агроө неркә сіп кешені – ауылшаруашылық ө нім ө ндіретін кә сіпорынның негізгі қ ұ рал-жабдық тарымен қ амтамасыз ететін кә сіпорындар, ауылшаруашылық кә сіпорындар жә не ө нім ө ң дейтін, оны тұ тынушығ а жеткізетін, қ ызмет кө рсететін кә сіпорындардың жиынтығ ын қ ұ райды, яғ ни агроө неркә сіп кешені негізінен 3 сферадан тұ рады: 1) ө нім ө ндіретін кә сіпорындарды ресурстармен қ амтамасыз ету, яғ ни материалдық -техникалық сфера. 2) ауыл шаруашылық тың ө зі (мыс: шаруа қ ожалық тары, ө дірістік кооператив, серіктестіктер, т. б. ) 3) ө нім ө ң дейтін, оны тұ тынушығ а жеткізетін кә сіпорындар.
II. Агроө неркә сіп кешенінің ерекшеліктері: 1) Қ азақ станда агроө неркә сіп кешенінің қ ұ рамында ауыл шаруашылық тың ү лесі ә лі де болса жоғ ары 2) Агроө неркә сіп кешенінің қ ұ рамында 1-ші мен 2-ші сфералардың дамуын одан ә рі жоғ арылату қ ажет 3) Ә сіресе 3-ші сфераның даму қ арқ ынын жеделдету қ ажет. Оның себебі ө німді ө ң деу, кә сіпорындарды дамыту, жаң а кә сіпорындарды қ ұ ру арқ ылы салалы тү пкі ө нім алу аясын кең ейту 4) Ауыл шаруашылық жү йесіндегі негізгі салаларды, яғ ни ө сімдік шаруашылығ ындағ ы мен мал шаруашылығ ындағ ы арасындағ ы ү йлесімділікті одан ә рі дамыту
III. Бағ ыттары: 1) Агроө неркә сіп кешенінің дамуының тұ рақ тылығ ын қ амтамасыз ету 2) Агроө неркә сіп жү йелерінің ұ тымды тү рде дамытуда экономикалық механизмдерді одан ә рі жетілдіру 3) Агроө неркә сіп кешенінің тиімділігін арттыру шаруашылық жү ргізудің жаң а тү рлерін дамыту. (кластерлер жү йесін қ алыптастыру, халық тық кә сіпорындарды дамыту, ә леуметтік кә сіпкерлік корпорацияларды дамыту, т. б. ) 4) Агроө неркә сіп кешенінің қ ұ рамына енетін ә р тү рлі сфералардың аудан дең гейінде, облыс жә не республика дең гейінде оң тайлы қ ұ рамын қ алыптастыру 5) Агроө неркә сіп кешендерінде материалдық -техникалық ресурстарды тиімді пайдалану жә не олардың қ ажетті дең гейң н қ алыптастыру. (нормативтік) 6) Ең бек ө німділігін арттыру жә не ө німнің ө зіндік қ ұ нын тө мендету.
Ө зін-ө зі бақ ылау сұ рақ тары: 1. Қ азақ стан агроө неркә сіп кешеніндегі ә ртү рлі меншіктегі шаруашылық ты жү ргізу қ ұ рылымы, қ алыптасуы жә не дамуы. 2. Ә ртү рлі меншіктегі кә сіпорындардағ ы ө ндіріс жағ дайы жә не тиімділігі. 3. Нарық тық экономика жағ дайында агроө неркә сіп кешені кә сіпорындарындағ ы кә сіпкерлік тү рлері.
Ұ сынылатын ә дебиеттер a. Оспанов М. Т., Аутов Р. Р., Ертазин Х. Агробизнес теориясы жә не тә жірибесі, Алматы, “Франклин”, 1997* b. Попов Н. А. Экономика сельского хозяйства. С основами сельского предпринимательства: учебное пособие: Тандем, 2004 – 352 с. c. Сейдахметов А. С., Куква И. Н., Нургалиева К. К. Экономическая оценка сельскохозяйственного потенциала агробизнеса. Учебник. Алматы, Экономика, 2006г. d. Сейдахметов А. С. Агробизнестің экономикалық негіздері. Оқ у қ ұ ралы, Алматы, Экономика 2001ж.
|
|||
|