Хелпикс

Главная

Контакты

Случайная статья





4. Білімнің салтанат құруы



4. Білімнің салтанат қ ұ руы

Білімді, кө зі ашық, кө кірегі ояу болуғ а ұ мтылу – біздің қ анымызда бар қ асиет.

Тә уелсіздік жылдарында қ ыруар жұ мыс жасалды. Біз он мың дағ ан жасты ә лемнің маң ­дайалды университеттерінде оқ ытып, дайын­дадық. Бұ л жұ мыс ө ткен ғ асырдың тоқ саныншы жыл­дарының басында қ олғ а алынғ ан «Болашақ » бағ дар­ламасынан басталды. Елімізде ө те жоғ ары дең гей­дегі бірқ атар университеттер ашылды, зият­керлік мектептер жү йесі қ алыптасты. Басқ а да кө птеген іс тындырылды.

Дегенмен, білімнің салтанаты жалпығ а ор­тақ болуғ а тиіс. Оның айқ ын да, бұ лтартпас себеп­­тері бар. Технологиялық революцияның беталы­­сына қ арасақ, таяу онжылдық уақ ыт­та қ азір­гі кә сіптердің жартысы жойылып кетеді.

Экономиканың кә сіптік сипаты бұ рын-соң ды ешбір дә уірде мұ ншама жедел ө згермеген.

Біз бү гінгі жаң а атаулы ертең -ақ ескіге айналатын, жү рісі жылдам дә уірге аяқ бастық. Бұ л жағ ­дайда кә сібін неғ ұ рлым қ иналмай, жең іл ө згер­туге қ абілетті, аса білімдар адамдар ғ ана табысқ а жетеді.

Осыны бек тү сінгендіктен, біз білімге бө лі­нетін бюджет шығ ыстарының ү лесі жө нінен ә лем­дегі ең алдың ғ ы қ атарлы елдердің санаты­на қ осылып отырмыз.

Табысты болудың ең іргелі, басты факторы білім екенін ә ркім терең тү сінуі керек. Жас­тары­мыз басымдық беретін межелердің қ атар­ында білім ә рдайым бірінші орында тұ руы шарт. Себебі, қ ұ ндылық тар жү йесінде білімді бә рінен биік қ оятын ұ лт қ ана табысқ а жетеді.

5. Қ азақ станның революциялық емес, эволюциялық дамуы

Биыл Еуразия қ ұ рлығ ының ұ лан-ғ айыр ау­ма­ғ ын астаң -кестең еткен 1917 жылдың қ азан айын­дағ ы оқ иғ ағ а 100 жыл толады.

Кү ллі ХХ ғ асыр революциялық сілкі­ніс­терге толы болды. Бұ л осы аумақ тағ ы барша ұ лт­­­тар­ғ а мейлінше ә сер етіп, бү кіл болмысын ө згерт­ті.

Ә рбір жұ рт тарихтан ө зінше тағ ылым алады, бұ л – ә ркімнің ө з еркіндегі шаруа.

Біреуге ө зің нің кө зқ арасың ды еріксіз таң уғ а ешқ ашан болмайды. Бізге тарих туралы ө здерінің субъективті пайымдарын тық палауғ а да еш­кім­нің қ ақ ысы жоқ.

Ө ткен ХХ ғ асыр халқ ымыз ү шін қ асіретке то­лы, зобалаң да зұ лмат ғ асыр болды.

Біріншіден, ұ лттық дамудың кө неден жалғ асып келе жатқ ан ө зімізге ғ ана тә н жолы біржола кү йретіліп, қ оғ амдық қ ұ рылымның бізге жат ү лгісі еріксіз таң ылды.

Екіншіден, ұ лтымызғ а адам айтқ ысыз демо­графиялық соқ қ ы жасалды. Оның жарасы бір ғ асырдан бері ә лі жазылмай келеді.

Ү шіншіден, қ азақ тың тілі мен мә дениеті қ ұ р­дымғ а кете жаздады.

Тө ртіншіден, еліміздің кө птеген ө ң ірлері эко­ло­гиялық апат аймақ тарына айналды.

Ә рине, тарих тек ақ таң дақ тардан тұ рмайды.

ХХ ғ асыр Қ азақ станғ а бірқ атар игіліктерін де берді.

Индустрияландыруды, ә леуметтік жә не ө нді­рістік инфрақ ұ рылымдардың қ ұ рылуын, жаң а ин­теллигенцияның қ алыптасуын осығ ан жат­қ ызуғ а болады.

Бұ л кезең де елімізде белгілі бір жаң ғ ыру болды. Бірақ, бұ л – ұ лттың емес, аумақ тың жаң ­ғ ы­руы еді.

Біз тарихтың сабағ ын айқ ын тү сінуіміз керек. Революциялар дә уірі ә лі біткен жоқ. Тек оның формасы мен мазмұ ны тү бегейлі ө згерді.

Біздің кешегі тарихымыз бұ лтартпас бір ақ и­қ атқ а – эволюциялық даму ғ ана ұ лттың ө р­кен­деуіне мү мкіндік беретініне кө зімізді жеткізді.

Бұ дан сабақ ала білмесек, тағ ы да тарихтың темір қ ақ панына тү семіз. Ендеше, эволюциялық даму қ ағ идасы ә рбір қ азақ стандық тың жеке басының дербес бағ дарына айналуғ а тиіс.

Бірақ, қ оғ амның эволюциялық дамуы қ ағ ида ретінде мә ң гі тұ мшаланудың синонимі емес.

Сол себепті, тарихтың ащы сабағ ын тү сініп қ ана қ оймай, ө зіміз кү нде кө ріп жү рген қ азіргі қ ұ былыстардан ой тү йіп, болашақ тың беталысына қ арап, пайым жасай білу де айрық ша маң ызды.

Бү гінде революциялар ө ң ін ө згертіп, ұ лттық, діни, мә дени, сепаратистік перде жамылды. Бірақ, бә рі де, тү птеп келгенде, қ антө гіспен, эко­номикалық кү йреумен аяқ талатынын кө ріп отырмыз.

Сондық тан, ә лемдегі оқ иғ аларды ой елегінен ө ткізіп, қ орытынды жасау – қ оғ амның да, саяси партиялар мен қ озғ алыстардың да, білім беру жү йе­сінің де ауқ ымды дү ниетанымдық, рухани жұ ­мысының бір бө лігі.



  

© helpiks.su При использовании или копировании материалов прямая ссылка на сайт обязательна.