2.5. Зоогигиена және ветеринариялық санитария

2. 5. Зоогигиена жә не ветеринариялық санитария

Ветеринариялық гигиена немесе зоогигиена малдарды тиімді кү тіп бағ у, азық тандыру, жә не ө сіру тә сілдерін қ олдана отырып, оның ден саулығ ын арттыруғ а, одан аз шығ ын мен мол ө нім салуга, ө німін молайтуғ а тиісті жағ дай туғ ызуғ а бағ ытталғ ан ғ ылыми сала. Бұ л пә н:

1. Малдарғ а туғ ызатын жағ дайдың ( қ амау, айдау, байлау) денеге ә серін;

2. Кү н сә улесі ауа – топырак, су азық тардын кұ рамдары мен денеге тигізетін ә сері;

3. Қ ора бө лшектерінің қ асиеттері жә не тазалау, желдету жұ мыстарының денеге ә серін оқ ытады;

4. Малдарды, жас тө лдерді аурулардан сақ тандыру жолдарын, ә сіресе адам мен малғ а ортақ жолдарын сақ тандыру ә дісі

5. Сыртқ ы ортаны, ауа, су, топырақ ластандыру шараларын оқ ытады.

«Ө ркен» ауылдық округіндегі « Бейбарыс » шаруа кожалығ ындағ ы қ ойлар тұ ратын баздың ұ зындығ ы 40 м, ені 6 м, биіктігі 2, 5 м болады. Мұ ндағ ы аталғ ан қ ора жайдың барлығ ы табиғ и жә не жасанды жарық тармен қ амтамасыздандырылғ ан. Осы қ ораларда 2 ү лкен қ ақ па жә не 1 кіші есік бар, ауа алмастыратын 2 қ ұ быры бар. Бұ л шаруақ ожалық та қ ыста малдар жылы баздарда ұ сталынса, жазғ ы мезгілде малдар жайлауғ а шығ ады. Жазғ ы мезгілде қ ойларды арнайы даладағ ы ағ аштан жасалынып қ оршалғ а қ оршауда ұ стайды. Сиырларды да жаз уақ ытында ашық қ орада ұ стайды, оның аумағ ы 25*10м. Жайылымдық жерлер мал ө лекселерінен таза. Малды жазғ ы кү ндері ө зен суларынан, ал қ ыста қ ұ дық тан суғ арады. Судың сапасы ө те жақ сы. Қ ораның қ иы шығ арылып, таза болғ андық тан, кө п биотермиялық ә діспен залалсыздандырылмайды.

2. 6. Ветеринариялық хирургия

Хирургия - медицина ғ ылымының ү лкенбірсаласы. Хирургия сө зінің мағ ынасы грек тіліненаударғ анда, «Xиер» қ ол жә не «ерго» ә се рету. Хирургия операция жасау жолымен емделетін дерттерді зерттейді жә не ондай операцияның ә діс-тә сілдерімен техникасын хирург мал дә рігерлердің кү нделікті іс-тә жірибесі арқ ылы жетілдіре отырып, жү зеге асырады.

Мен ө ндірістік тә жірибемде хирургиялық аурулар. Жиі кездесті, соның ішінде ө те жиі кездескені сиыр кө зіндегі ноғ ала.

Катаракта (Ноғ ала) емдеу кезінде малды дұ рыстап бекітіп алып, кө мекшіге мал кө зін ашқ ыздырып таза залалсыздандырылғ ан инемен малдың ү шінші қ абағ ын инеге ө ткізіп айландырамыз ү шінші қ абақ астындағ ы шеміршекті саусақ пен сипап шегін анық тап, скальпелмен кесіп алып тастадым. Калий перманганаты ерітіндісімен шайып пеницилинге біраз мө лшерде қ ант пудрасы араласқ ан ұ нтақ ты септім. (Қ осымша- А , сурет-1).

Қ озығ а кастрация жасадық яғ ни қ ыстық. Қ ысылғ ан қ озылардағ ы механикалық жаралар. Калий перманганаты, сутегінің асқ ын тотығ ы, иод ерітіндісі, стрептоцид. (Қ осымша- Г, сурет-4).

Айғ ырғ а кастрация жасадық яғ ни піштік. Айғ ырды жығ ып аяғ ын бекітіп байлап, шалқ алап жатқ ызып операция алаң ын дайындадық. Жылқ ы малы ө те сезімтал болғ андық тан енін арнайы қ ысып ұ стайтын қ ысқ ыш қ ұ ралмен қ ысып ұ стадық. Бейімбет мырза бірінші тері қ абатын, бұ лшық ет қ абатын соң ғ ы ен қ абатын тіліп енді сыртқ а шығ арды да ен бауына лигатура салдық. тамырды абайлап тіліп, енді ақ ырын тарта айналдырды, ен ө зі ү зіліп тү сті. Екінші еніне операцияны мен жасадым. Тілік ішіне стрептоцид сеуіп Чеми-Спреиймен ө ң дедім. (Қ осымша- В, сурет-3).

Кесте -1. Тә жірибеде кездескен хирургиялық аурулар, емі.

№	Мал тү рі	Диагноз немесе жасалғ ан операция жә не жұ мыс кө лемі	Емі	Істелген жұ мыстың нә тижелері
	Қ озы	Қ ысылғ ан қ озылардағ ы механикалық жаралар	Калий перманганаты,, сутегінің асқ ын тотығ ы, иод ерітіндісі, стрептоцид.	Жара жазылды.
	Айғ ыр	Пішпе	Піщпе жасалып калий перманганатымен шайылып. Иод ерітіндісі. Стрептоцид. Чеми-Спрей,
	Жылқ ы	Жауыр	Жараны фурацилин 0, 1% ерітіндісімен жуып шайып, антибиотик нитокс-200 5мл кө лемде егіп, АСД – 3 препаратын бердік. жараны Септо спрей, Чеми-спреймен ө ң дедік.	Мал жазылды.
	Ірі қ ара	Катаракта	Операциялық жолмен калий перманганатымен шайылып пеницилин антибиотигі қ осылғ ан қ ант пудрасын септім	Мал жазылды.

⇐ Предыдущая 1 2 345 6 Следующая ⇒