Портландцемент

Портландцемент жэне олардың тү рлері ең маң ызды материалдың бірі. Портландцементтің гидравликалық қ асиеті кү шті болғ андық тан оның негізінде жасалынғ ан бұ йымдардың қ атаю процесі ауа ортасынан гө рі ылғ алды жерде ү демелі жү реді. Ә сіресе сулы ортада қ атаюын тоқ татпай мық тылығ ын ұ лғ айта береді. Сонымен портландцемент ә ралуан температуралық - ылғ алдылық жағ дайларда паидаланатын қ ұ рылыс конструкциялары ү шін жарамды болғ андық тан, универсалды гидравликалық байланыстырушы болып саналады. 1796 жылы Англияда романцемент атты гидравликалық байланыстырушы зат ө ндірісі ұ йымдастырылғ ан. XIX ғ асырдың ортасына дейін осы романцемент негізгі гидравликалық байланыстырушы болып келді. XIX ғ асырдың бас кезінде Ағ ылшын инженері Джозефа Аспдин жэне Россияда инженер Егор Челиев табиги эк тас пен саздан тұ ратын жасанды араласпаны кү йдіру арқ ылы гидравликалық байланыстырушы зат алуды мақ сат етіп зерттеу жұ мысын жү ргізген. Бірақ Д. Аспдин 1824 жылы жаң а гидравликалық байланыстырушы ө ндіру тә сіліне патент алып ү лгерген. Бұ л байланыстырушы зат қ атайган қ алпында тү сі мен мық тылығ ы бойынша сол кезде Портленд каласына жақ ын жерде шығ арылатын портланд тасына ұ қ сас болғ андық тан портландцемент деп аталып кеткен. Россияда портландцемент ө ндіретін бірінші завод 1839 жылы Петербургте салынғ ан, 1856 жылы осы жерде тағ ы ү лкен завод салынды. Бұ дан былайғ ы жерде Рига /1866ж/, Щуравада /1870ж. /, Польскіде /1874 ж/ жә не т. б. жерлерде цемент шыгаратын зауыдтар іске қ осылғ ан. 1913 жылы Россияда цемент ө ндірісін 1777 мың тоннағ а жеткізген. Отан соғ ысының алдында 1940 жылы 5. 77 млн. т. цемент шығ арылғ ан. Сол уақ ыттан бері кө птеген республикаларда, соның ішінде Қ азақ станда кө птеген цемент зауыттары салынып, қ азір тек Қ азақ станның ө зінде - 9 млн. тонна портландцемент жэне оның басқ а тү рлері шығ арылады.

Цемент зауыдтарының 65 пайыз ө німі портландцементке келеді. Цементтің қ алғ ан тү рлері осы портландцемент ө ндірісі негізінде қ осымша химиялық жә не технологиялық тэсілдермен алынады. Сондық тан портландцементті толық тау тү рде талқ ылағ анымыз жө н.

Портландцемент . Ауада да жә не суда да қ атая беретін портландцемент клинкері мен гипсті біріктіріп ұ нтақ тағ анда алынатын гидравликалық байланыстырушы заттар портландцемент

деп аталады. 1, 5-3, 5 пайыз гипсті оның ұ стасу мезгілдерін реттеу ү шін қ осады. Себебі, гипссіз ұ нтақ талғ ан клинкер бірнеше минуттың ішінде қ атып ү лгереді де қ ұ рылыста қ олдануын қ иындатады. Клинкер - цементтің ең басты қ ұ рам бө лігі /компоненті/. Оны тау жынысынан - карбонаттан /75-80%/ жә не саздан /20-25%/ қ ұ ралган, клинкерде жоғ ары негізді силикаттардың болуын қ амтамасыз ететін, шикі араласпаны балқ уына жеткізе кү йдіру арқ ылы алады. МОСТ 10178-85 портландцементтің ү ш тү рін ө ндіруді қ амтыган: Қ Ж-қ оспасыз, Қ 5-қ осылган активті минералдық қ оспалар мө лшері 5 пайызга дейін, Қ 20-5 пайыздан 20 пайызғ а дейін /глиежден басқ а/ шө кпелі тау жынысынан алынғ ан минералдық қ оспалар немесе 20 пайызғ а дейін домналық жэне электротермофосфорлық гранулданғ ан шлактар, глиеждер жэне басқ а минералдық қ оспалар қ осылғ ан портладцементтер.

⇐ Предыдущая 11 12 13 14 151617 18 19 20 Следующая ⇒