Төмен температурада күйдірілген гипстік

Тө мен температурада кү йдірілген гипстік

байланыстырушыларының қ атаю теориясы

Гипстік байланыстырушыларының қ атаюы оны сумен араластырғ анда алынатын жылжымалы жұ мсақ қ амырдың 1, 5-2 сағ. ішінде тасқ а айналу қ абілеті нә тижесінде болады. Қ атаю процесі химиялық негізінен қ арағ анда ү ш кезең нен тұ руы мү мкін.

Бірінші кезең де /даярлық кезең і/ жарты сулы гипс тү йіршіктері сумен шектесе келіп, қ анық қ ан ерітінді пайда болғ анша, сыртынан ери бастайды. Мұ нымен қ абаттаса жарты сулы гипстің гидратациясы тө менде кө рсетілген реакция бойынша басталады:

СаS0₄■ 0, 5 Н₂0 + 0, 5Н₂0 = СаS0₄■ 2Н₂0

Бұ л мезгіл гипс қ амырының кү йі жұ мсақ тығ ымен /созымдылығ ымен/ сипатталады. Академик АА. Байков бұ л кезең ді «еру кезең і» немесе «дайындық кезең і» деп атағ ан.

Екінші кезең де /коллоидация кезең і/ ерітілген жарты гидраттың гидратациясымен жә не оның екі сулы гипске кө шкенімен қ абаттаса судың тікелей катты жарты сулы гипске қ осылу процесі де жү реді. Осының нә тижесінде ө те дисперсиялы кристалдық тү йіршіктерден тұ ратын екі сулы гипс пайда болады. Осы жағ дайда екі сулы гипстің ерігіштігі жарты сулы гипстікімен салыстырғ анда едә уір аз болғ андық тан, бастапқ ы жарты сулы гипс бойынша қ анық ерітінді пайда болып жатқ ан екі сулы гипс мө лшері бойынша қ анық тыгы асып кеткен ерітінді болып шығ ады. Жаң адан пайда болғ ан екі сулы гипс ө зімен қ анық қ ан ерітіндіде молекулалалық ери алмайды. Сондық тан, қ анық тығ ы асып кеткен ерітіндіден екі сулы гипс жеделдете бө лініп, геля /студня/ тү сті микрокристалдық коллоидты - дисперсиялы масса қ ұ райды. Бұ л массада екі сулы гидраттың кристалдары бір-бірімен Ван-дер-вальстік молекулалар ұ стасу кү шімен байланысқ ан. Бұ л мезгіл қ амырдың қ оюлануымен /ұ стасуымен/ сипатталынады.

Екінші кезең де бірінші кезең ге қ арағ анда кө п жылу бө лініп шығ у процесі жү реді, себебі, бұ л кезең де екі сулы гипстің эндотермиялық еруі ө тпейді. Осы екінші кезең ді А. А. Байков «коллоидация кезең і» деп атағ ан, демек, байланыстырушының кө пшілік массасы су эсерімен коллоидалық қ алпына айналады. Сө йтіп, гель сияқ ты микрокристалды коллоид массасын қ ұ райды.

Ү шінші кезең де /кристализациялану кезең і/ пайда болғ ан гель /колоидты - дисперсиялы масса/ тұ рақ сыз болғ андық тан, оның майда кристалдары қ айтадан іріленеді де, бір-бірімен жабыса ө сіп қ атты дене береді, міне, гипс қ амыр жү йесінің қ атаюы мен мық тылығ ының ө суі осы процестердің жү руімен тү сіндіріледі. Бұ л кезең «кристалдану кезең і» деп аталғ ан.

Талқ ыланғ ан кезең дер бірінің соң ынан бірі жү рмейді, қ айта бір-бірімен қ абаттасып, қ осыла жү реді. Бұ л процестер барлық жарты сулы гипс толығ ымен екі сулы гипске кө шіп біткенге дейін жү реді -іс жү зінде гипсті сумен арластырғ аннан соң 20-40 мин. кейін аяқ талады. Осы уақ ыт шамасында гипс ылғ алды кү йінде ең ү лкен мық тылығ ына ие болады. Ал, бұ дан былайғ ы мық тылығ ының ө суі оның кебуіне байланысты. Себебі, жү йені кептіру процесінде су ерітіндісінен қ алғ ан екі сулы гипс бө лініп шығ ады да кристалдық денелердің бір- бірімен жабысқ ан жіктерін дә некерлеп, біріктіреді. Гипс бұ йымдары толық кептірілгенде, олардың мық тылығ ының ұ лғ аюы тоқ татылады. Осығ ан байланысты, гипстен жасайтын бұ йымдар технологиясында кептіру - керекті операция. Бірақ, екі гидратты кальций сульфатының дегидратациялануынан сақ тану ү шін кептіру температурасы 60-70°С жоғ ары болмау керек.

⇐ Предыдущая 1 2 3 4 567 8 9 10 Следующая ⇒